طبق آمار سال ۱۳۹۸، ایران با تولید سالانه ۳۳۰ تن و صادرات ۲۸۰ تن، بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران در دنیا محسوب می‌شد، اما حالا بازار‌های جهانی را دودستی تقدیم رقیبان کرده است. در گذشته تولید‌کننده بیش از ۹۰ درصد زعفران دنیا بودیم، اما در حال حاضر این درصد کمتر شده و حتی پائین‌تر هم خواهد آمد. کشور‌های هند، یونان، مراکش و اسپانیا هم وارد عرصه شده و تولیدکنندگان قدری هستند. افغانستان نیز از دیگر تولیدکنندگان زعفران و همچنین خریداران این محصول به‌شمار می‌رود. افغانستان کمتر از ۲۰ تن زعفران تولید می‌کند، اما بالغ بر ۸۰ تن صادرات دارد. این یعنی زعفران ما به آنجا می‌رود و سپس بسته‌بندی و از آنجا صادر می‌شود. به‌گفته وی عمده‌ترین وارد‌کننده زعفران ایران، افغانستان و سپس امارات، اسپانیا و چین هستند. متاسفانه نگاه‌مان به تجارت زعفران نیز تنها خام‌فروشی و دلالی است. دلال‌ها منتظرند تا تعاون روستایی مزایده بگذارد و بقیه ماجرا. سه دلال اصلی محصول را هم همه می‌شناسند. مردانی که بعضا با رانت مولتی میلیاردر شدند. سربسته عرض می‌شود که حتی در بدنه مدیریتی وزارت جهادکشاورزی دلال غیر رسمی و خارج از ساعات اداری داریم. وزارتی که شاید کمترین توجه را به این محصول راهبردی دارد. در دهه ۵۰ تا ۶۰ در هر هکتار بین ۶ تا ۷ کیلو زعفران برداشت می‌کردیم، اما در حال حاضر این عدد به ۲ کیلو رسیده است (در هر مترمربع زمین باید یک گرم زعفران خشک تولید کنیم، اما در حال حاضر در هر هکتار ۲۰۰ میلی‌گرم تولید می‌شود). پیدا کنید پرتغال فروش داستان ما را. برنامت برای خروج از این وضعیت چیه آقای نیکبخت؟

دبیر شورای ملی زعفران می‌گوید کشور‌هایی که خود از خریداران زعفران ایران هستند، محصول زعفران وارداتی را به‌نام خود بسته‌بندی می‌کنند و در بازار به قیمتی بیشتر می‌فروشند. به‌همین دلیل ایران دیگر به‌عنوان بزرگترین و اصلی‌ترین تولیدکنندهٔ زعفران شناخته نمی‌شود. او می‌گوید این اتفاق مشابه اتفاقی است که برای پسته و فرش ایرانی رخ داده است. اتاق بازرگانی ایران نیز در گزارشی اعلام کرده با وجود آنکه ۹۰ درصد زعفران جهان در ایران تولید می‌شود، اما کشور‌هایی همچون اسپانیا با سرمایه‌گذاری در بسته‌بندی و بازاریابی توانسته‌اند تبدیل به صادرکنندهٔ مجدد زعفران ایرانی شوند. سوال اینجاست که وزارت جهادکشاورزی و بشکل خاص، سازمان تعاون روستایی چه نقشی دارند؟ آیا صرف عرضه و فروش زعفران تنظیم بازاری در بورس، برگزاری مزایده‌های چراغ روشن و چراغ خاموش، وافی به مقصود است؟ در مورد مزایده‌ها فعلا سربسته صحبت کردیم تا سه دلال بزرگ و خود سازمان تعاون روستایی، حواس شان بیشتر به کارشان باشد.

وقتی سازمانی به اسم سازمان بازرسی و دیوانی بنام دیوان محاسبات و بسیاری از نهاد‌های نظارتی و بازرسی کشور، بجز در ماموریت‌های خاص، بود و نبودشان چندان فرق نمی‌کند، معلوم است که مدیر دولتی گنده می‌آید و گنده بر می‌دارد. پسرجان، حالا حالا‌ها مانده تا شما از واقعیت بازار زعفران و ریزکاری‌ها و تیزکاری‌های آن سر در بیاوری (هرچند که بر طبق شنیده‌ها و نقل روایت دوستان، جوانی فعال و طالب تغییر و سالم هستی که این خود مایه افتخار است). اما مداخله در بازار راه‌های خاص خودش را دارد و ادبیات تخصصی خودش را می‌طلبد، با مدرک دانشگاهی و مدیریت دولتی، نمی‌توان نظامات بازار را هدایت کرد. آزموده را آزمودن خطاست.

سالارمقدم فعال رسانه‌ای در تربت حیدریه در گزارشی منتشر شده در خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) مدعی شده است که دلالی زعفران در فصل برداشت برای مردم این خطه بسیار جذاب بوده و حتی مدیران دستگاه‌های اجرایی هم حاضرند کار خود را رها نموده و به سراغ دلالی زعفران بروند. سوال اینجاست که آیا استاندار خراسان رضوی، این خبر را تائید می‌کنند؟ اگر بله، راهکار مقابله‌ای چیست؟ شاید دلالی در ساعات غیر اداری ممانعت قانونی نداشته باشد، اما بحث تعارض منافع درخصوص برخی از دستگاه‌های مرتبط قابل کتمان نیست.

‌می‌گوید کارگر گل چین روزی ۱۲۰-۱۵۰ است. کیلویی ۲۵ تومان می‌گیرند تا گل‌ها را پاک کنند. ۱۱-۱۵ میلیون تومان فقط پول اب داده ایم، آنوقت زعفران در بازار کیلوئی ۹ میلیون تومان است. اگر این قیمت‌ها بماند، سال بعد طلای سرخ نابود می‌شود.

عضو شورای ملی زعفران ایران با بیان اینکه یک فاجعه بزرگ در انتظار بازار زعفران ایران است از شیوع تفکر خطرناک ناجی بودن قاچاقچیان در بین تولیدکنندگان زعفران خبر داد.

رئیس شورای ملی زعفران ایران گفت: قیمت زعفران باید به گونه‌ای تدوین شود که کشاورز، خریدار، مصرف‌کننده نهایی داخلی و خارجی بابت آن متضرر نشوند.