هدف اولیه و اصلی جریان نواندیشی و روشنفکری دینی، ظاهراً هدفی سیاسی-حقوقی-اجتماعی است، نه تزکیه روحی و نفسانی دین‌ورزان. اگر هدف تزکیه دین‌ورزان باشد، این جریان به‌سهم خود نقش مهمی ایفا کرده است، ولی اگر هدف سیاسی-حقوقی-اجتماعی است، به نظر می‌رسد که هنوز راه را شروع نکرده و جدی گرفتن فهم دین به‌مثابه نهاد، گام نخست در این زمینه است.

سیاستی که اسرائیل در قبال خاورمیانه دنبال می‌کند، نقشه راهی است که « برنارد لوئیس » مورخ آمریکایی چندین دهه قبل ارائه کرده و به دکترین لوئیس معروف است. او درسخنرانی ایراد شده در مرکز موشه دایان، دانشگاه تل آویو درسال ۱۹۹۹ درباره نقش ایران می‌گوید: در دو هزار سال گذشته هیچ نیروی خارجی نتوانسته بر زبان و فرهنگ ایرانی اثرات بنیادی بگذارد، تنها راه رویارویی با چنین فرهنگی نابود ساختن آن است و پیشنهاد می‌کندکه ایران را به قطعات قومی گوناگون بشکنند و میان کشور‌های نوپا تقسیم کنند.

طرح بالکانیزه شدن ایران که از سوی برنارد لوئیس (مستشرق آمریکایی) ارائه شده بود.