يکشنبه ۲۹ تير ۱۴۰۴ - 
یادداشت دکتر غنی نژاد؛
حدود ۱۵ سال از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی می‌گذرد؛ سیاست‌هایی که هدف اصلی آن غیر‌دولتی کردن اقتصاد ایران به‌منظور بالا بردن کارآیی بنگاه‌های تولیدی، رشد شتابان اقتصادی و افزایش ثروت و رفاه مردم بود. به دنبال ابلاغ این سیاست‌های اصلاح اقتصادی، طبیعتا قانونی هم برای اجرای آن از مجلس گذشت.
کد خبر: ۲۷۲۸۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۸
یادداشت محسن ایلچی؛
برخی از متفکران حوزه سیاستگذاری عمومی براین باورند، پیش از آنکه یک کشور آرمان، چشم‌انداز و هدف برای توسعه داشته باشد، باید الگو یا پارادایم مسلط رشد و توسعه خود را مشخص کند.برخی هم داشتن آرمان و چشم‌انداز توسعه را مقدم بر الگوی توسعه می‌دانند.برخی هم اصولاً باوری به الگوی‌های رشد و توسعه با محوریت دولت ندارند و می‌گویند که سازوکارهای مبتنی بر بازاراست که مسیر رشد، پیشرفت و آبادانی را نشان می‌دهد.این مناظره‌های نظری زمانی برای کشورما اهمیت پیدا می‌کند که با گذر از 7 برنامه توسعه و صرف منابع مادی و معنوی بسیار، کشور همچنان در مسیر ناهموار رشد و توسعه اقتصادی قرار دارد.
کد خبر: ۲۴۴۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۲۰
یادداشت دکتر فرخ قبادی؛
در کارزار تبلیغاتی انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری آمریکا، آقای ترامپ وعده‌های زیادی به مردم داد. یکی از این وعده‌ها به رابطه تجاری آمریکا با چین مربوط می‌شد. ترامپ معتقد بود که چین با ارزان نگه‌داشتن پول ملی خود و در نتیجه ارزان شدن کالاهای صادراتی‌اش، به «چاپیدن» مردم آمریکا مشغول است. از دیدگاه او کسری «تراز بازرگانی»۱ هنگفت آمریکا با چین، ناشی از همین «دغل‌کاری» چینی‌ها بوده است.
کد خبر: ۲۲۷۱۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۴
یادداشت اشکان رسولیان؛
در هفدهم مردادماه سال ۱۳۷۷، محمود صارمی خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی، به همراه هشت نفر از اعضای کنسولگری ایران در مزار شریف افغانستان به دست گروهک تروریستی طالبان به شهادت رسیدند. به همین مناسبت، شورای فرهنگ عمومی، هفدهم مردادماه هر سال را به‌عنوان «روز خبرنگار» نام‌گذاری کرد. به مناسبت این روز مسوولان و سیاست‌گذاران نگاهشان معطوف به فعالیت‌های رسانه‌ها می‌شود.
کد خبر: ۲۲۶۴۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۰
یادداشت حمید آذرمند؛
آمار ماهانه نرخ تورم نشان از کاهش شتاب تورم در دو ماه گذشته دارد و شواهد میدانی نیز حاکی از ثبات نسبی نرخ ارز در چند ماه اخیر است. سوال این است که آیا می‌توان به اتکای شواهد مذکور، نوید بازگشت ثبات به اقتصاد کشور را داد و آیا می‌توان اقتصاد کشور را در آستانه ورود به شرایط عادی دانست؟ در سال گذشته تمامی بازارها، به شدت ملتهب و پرتلاطم بود. نوسانات نرخ ارز که از ماه‌های پایانی سال ۹۶ آغاز شده بود، در شهریور و مهر سال ۹۷ به اوج رسید. جهش نرخ ارز در سال گذشته، ابتدا از طریق اثرگذاری بر انتظارات و در ماه‌های بعد از طریق افزایش هزینه واردات و افزایش هزینه تولید، منجر به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها شد.
کد خبر: ۲۲۴۱۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۰۹
بازی با سهام کوچک؛
مشکلات متعدد در اقتصاد کلان کشور همچون نوسانات ارزی، کاهش ارزش پول ملی، شکل‌گیری حباب قیمتی در بازار‌های مختلف، بحران بانکی، رکود تورمی و در نهایت تنش‌های سیاسی طی سال‌های اخیر سبب شکل‌گیری جهش قیمت‌ها و خلق بازدهی‌های بالا در مقطع زمانی کوتاه شده است.بازار سرمایه کشور نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نخواهد بود. به‌طوری‌که شاخص کل از ابتدای سال با عدد ۱۷۸ هزار و ۶۵۹ واحد کار خود را آغاز کرد و در ۲۳تیرماه توانست قله جدید ۲۵۳.۵۷۸ واحدی را فتح کند. این امر سبب شد تا سهامداران بازار سرمایه موفق به کسب بازدهی نزدیک به۴۲ درصدی سرمایه خود از ابتدای سال تاکنون شوند.
کد خبر: ۲۲۲۵۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۰۲
چالش‌های اقتصاد دیجیتال؛
اقتصاد دیجیتال۱ متشکل از مجموعه بسیار وسیعی از فعالیت‌های اقتصادی بر پایه مفهوم شبکه‌های گسترده جهانی یا محلی (در بهترین شکل آن بر پایه شبکه جهانی اینترنت) است. عمده این فعالیت‌ها شامل تعاملات تجاری و حرفه‌ای حوزه کسب‌وکار مبتنی بر داده است که از طریق فناوری‌های حوزه ارتباطات و مخابرات در دسترس قرارگرفته‌اند. اولین بار دان تپ‌سکات در کتاب پرفروش سال ۱۹۹۵ میلادی با عنوان «اقتصاد دیجیتال: فرصت توام با تهدید در عصر شبکه‌های هوشمند»، واژه اقتصاد دیجیتال را مطرح کرد.
کد خبر: ۲۲۲۰۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۳۱
یادداشت دکتر موسی غنی‌نژاد؛
آموزه‌های علم اقتصاد و بررسی تاریخ اقتصادی جوامع به روشنی نشان می‌دهد که آنچه انسان را از فقر نجات داده آزادی اقتصادی یا آزادی فعالیت‌های اقتصادی در حوزه تجاری و تولیدی بوده است. این آزادی موجد نظم‌هایی در جامعه می‌شود که به مجموعه آنها نظام بازار آزاد یا نظام بازار رقابتی می‌گویند.بررسی تاریخ اقتصادی نشان می‌دهد که فقر در طول تاریخ وضعیت «طبیعی» اکثریت قریب به اتفاق افراد تشکیل‌دهنده جوامع بشری بوده و تنها در دوران جدید و شکل‌گیری دنیای مدرن از سده هجدهم میلادی به بعد، عمدتا در اروپای غربی، است که وضع به‌طور محسوسی تغییر می‌کند.
کد خبر: ۲۲۲۰۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۳۱
یادداشت امین مالکی؛
عملکرد فصلی متغیر تجارت خارجی، حامل پیام‌ها و ویژگی‌های فنی است که کیفیت تحلیل‌های فصلی را به مراتب بیش از تحلیل‌های سنواتی و ماهانه می‌کند.بر این اساس با در نظر گرفتن دو مولفه «تناژ» و «قیمت هر تن» صادرات کالایی (متشکل از سه زیربخش کشاورزی، صنعت و معدن) در هر فصل، چهار حالت قابل تفکیک خواهند بود.
کد خبر: ۲۱۹۰۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۱۷
یادداشت دکتر محمدمهدی بهکیش؛
در سال ۱۹۸۰، الوین تافلر کتاب موج سوم را نوشت و دکتر شهیندخت خوارزمی آن را به زبان فارسی روان ترجمه کرد. این کتاب تا کنون به چاپ بیست و چهارم رسیده و هنوز خوانندگان پروپا قرصی دارد. تافلر در کتاب موج سوم زندگی دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ و... را به تصویر می‌کشد که بشر در موج سوم تحول اقتصادی- اجتماعی به دوران فراصنعتی پا می‌گذارد.در ۵۰ سال گذشته، اکثر کشورهای جهان از رقابتی شدن فرآیندهای تولیدی بهره فراوان بردند. کشورهای در حال توسعه، به‌خصوص در شرق آسیا، با جذب سرمایه خارجی و به دلیل عرضه عوامل تولید ارزان، کالای رقابتی تولید و در اختیار بازارها، از جمله جهان غرب قرار دادند و هر دو از این بابت بهره بردند.
کد خبر: ۲۱۷۰۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۰۸
یادداشت نیما نامداری؛
دادگاه‌هایی که اخیرا در زمینه اختلاس‌های بانکی برگزار می‌شود این فایده را دارند که مصادیق ملموسی از اشکالات نهادی در بانک‌ها را هم نشان می‌دهند. درست است که در همه این اختلاس‌ها اشخاص ضعیف‌النفس و ناسالمی هستند که تخلف می‌کنند، اما ضعف‌های ضوابط و فرآیندها نیز مزید بر علت می‌شوند. یکی از این ضعف‌ها به شیوه پاداش‌دهی و ارزیابی عملکرد مدیران و کارکنان بانک‌ها برمی‌گردد.
کد خبر: ۲۱۵۶۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۰۲
یادداشت محمد ماشین‌چیان؛
تحسین الگوی اسکاندیناوی و نسخه‌پیچی برای تقلید از آن فقط سرگرمی سرِ گل قالیِ برخی اقتصاددانان وطنی نیست. حکایت فیل و اتاق تاریکی است که خیلی‌ها را در دنیا به اشتباه انداخته است(۱). کار به جایی کشید که لارس لاک راسموسن، نخست‌وزیر کنونی دانمارک، سخنرانی‌اش در مدرسه سیاستگذاری دانشگاه هاروارد را به این موضوع اختصاص داد و سعی کرد درخصوص آن توضیحاتی ارائه کند.
کد خبر: ۲۱۴۹۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۳۰
اقتصاد ایران و نوسانات ارزی؛
کسانی که سیاست دلار ۴۲۰۰ تومانی را مصوب کردند و نظام ارزی را برای مدتی مبتنی بر آن ساختند، معتقد بودند از علم اقتصاد آگاهی دارند و مبانی آن را می‌دانند، اما در عین حال بر این باور بودند که شرایط اقتصادی ایران به گونه‌ای است که نمی‌توان از یافته‌های علم اقتصاد در آن استفاده کرد. اما نگاهی به این سیاست و ادله توجیهی مدافعان نشان می‌دهد طراحان در مفاهیم اولیه علم اقتصاد دچار سوءتفاهم بودند.
کد خبر: ۲۱۴۲۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۲۶
کارایی خصوصی سازی؛
برای اجرای موفق سیاست خصوصی‌سازی پیش‌نیازهایی مطرح می‌شود. نگاهی به تجربه جهانی خصوصی‌سازی گویای آن است که اگرچه سیاست مذکور در بسیاری از کشورهای پیشرفته، دستاوردهای موفقیت‌آمیزی داشته، اما در کشورهای درحال توسعه به دلایل متعدد، نتایج اجرای این سیاست با اهدافی که برای آن برشمرده شده، فاصله زیادی دارد. موفقیت و دستیابی به اهداف هر سیاستی مستلزم در نظر گرفتن شرایط خاص هر کشور، پیش‌شرط‌ها و الزامات پیاده‌سازی آن است. خصوصی‌سازی در ایران بدون فراهم آوردن بسترهای مناسب، می‌تواند به شکست آن منتهی شود. بنابراین برای اینکه اجرای خصوصی‌سازی به رشد اقتصادی کمک کند، باید حکومت‌ها پیش از حرکت به سمت خصوصی‌سازی، ابتدا اقدام به فراهم آوردن شرایط و الزامات کنند.
کد خبر: ۲۱۳۲۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۲۲
یادداشت دکتر علی فرحبخش؛
چندی پیش با یکی از بستگانم که پس از مدت‌ها به کشور بازگشته بود، برای ویزیت نزد یکی از پزشکان اسم و رسم‌دار تهران رفتیم. پس از خروج از اتاق چهره‌اش را دیدم که بسیار عبوس و خشمگین بود. ازش پرسیدم: «حرفی زده که تو را ناراحت کرده»، گفت: «نه»، گفتم: «بیماری صعب‌العلاجی داری؟» گفت: «نه اصلا»، پرسیدم علت این خشم و عصبانیت پس از ویزیت پزشک چیست.گفت: «پزشکان ایران انگار پانتومیم بازی می‌کنند. هیچ توضیحی بهت نمی‌دهند و فقط یک نسخه می‌نویسند و می‌گویند برو به‌سلامت.» در همین هنگام پیرمردی را دیدم که عصا زنان به مطب پزشک آمده است و درخواست داشت که پول دو ویزیت را بدهد، بلکه دکتر وقت بیشتری را برای پاسخ به سوالات وی اختصاص دهد.
کد خبر: ۲۱۲۷۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۲۰
یادداشت محسن جلال‌پور؛
نزدیک به چهارسال از آخرین انتخابات اتاق‌های بازرگانی می‌گذرد و تشکل‌گرایان موسوم به «فعالان بخش‌خصوصی» خود را آماده برگزاری انتخاباتی دیگر می‌کنند. در اسفند ۹۳ که انتخابات اتاق برگزار شد، به‌واسطه تلاش‌های دیپلماتیک و سیاستگذاری نسبتا صحیح اقتصادی دولت، چشم‌اندازی امیدوارکننده پیش‌روی فعالان اقتصادی قرار داشت و انگیزه آنها را برای فعالیت اقتصادی و مشارکت‌های اجتماعی افزایش داده بود.براساس تعاریف، بخش‌خصوصی بخشی از اقتصاد است که حداقل باید دو ویژگی مشخص داشته باشد. یکی اینکه تحت کنترل و مالکیت دولت نباشد، دوم اینکه با هدف کسب منفعت شخصی ایجاد شده باشد. با این تعریف هر فردی که با هدف کسب سود شخصی، فعالیت اقتصادی خارج از مالکیت و کنترل دولت ایجاد کند، فعال بخش‌خصوصی محسوب می‌شود.
کد خبر: ۱۸۲۳۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۲۳
یادداشت مسعود خوانساری؛
اقتصاد ایران به عنوان عضوی مؤثر در نظام اقتصادی جهانی باید بیش از گذشته برای بهره‌مندی از دانش روز جهانی تلاش کند. در حال حاضر نظام آموزشی ایران، هم متخصصان و دانش آموختگان در تراز بین‌المللی و هم کارآفرینان سختکوش را به جامعه عرضه می‌کند. اما موضوع این است که سرعت رشد دانش، تکنولوژی و تمام مظاهر توسعه در کشورهای صاحب صنعت و اقتصاد با آنچه در ایران صورت می‌گیرد، برابر نیست. علاوه بر این، چند دهه تحریم موجب شده تا در حوزه‌های تکنولوژیک و همچنین موضوعات روزآمد جهان به نسبت سایر کشورهای منطقه با عقب‌افتادگی مواجه باشیم.
کد خبر: ۱۷۵۱۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۲۱
یادداشت دکتر فرخ قبادی؛
کسانی که با صادرات آشنایی دارند می‌دانند یافتن بازاری مناسب برای تولیدات، آن هم در شرایطی که بسیاری از کشورها (به میل خود یا تحت فشار) تمایل چندانی برای واردات از کشور ما ندارند، چه اندازه دشوار است. باید به گوشه و کنار جهان، سر کشید و شرکتی را یافت که مایل به خرید از ما باشد، کیفیت و قیمت محصول ما را قبول کند، در پرداخت وجه معامله مشکلی نداشته باشد و به گفته‌های ما اعتماد کند.
کد خبر: ۱۷۴۷۶۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۹
مناطق آزاد در دوران تحریم؛
نزدیک به سه دهه از تاسیس مناطق آزاد در ایران می‌گذرد، مناطقی که با هدف جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و همچنین افزایش و سهولت در جهت تولید با محوریت صادرات با استفاده از قوانین و مقررات این مناطق در کنار حذف بوروکراسی‌های پیچیده در سرزمین اصلی ایجاد شدند.با نگاهی به مصوبات سال۹۷ و تغییرات در قوانین درخصوص مناطق آزاد، به سادگی می‌شود به این یقین رسید که عدم شناخت از این مناطق یا دیدگاه منفی برخی تصمیم‌سازان، چیزی جز محدود کردن مناطق آزاد کشور را در پی ندارد؛ ازجمله تحمیل فرآیند ثبت سفارش برای واردات در این مناطق که به واقع از ابتدای سال جاری تاکنون مصائب و مشکلات فراوانی را برای فعالان در مناطق رقم زده است؛ این در حالی است که پرچم نبود بوروکراسی‌ها و سهولت فرآیند تجارت در این مناطق همیشه در دست منتقدان بوده و با همین حربه گلوی مناطق آزاد را فشرده‌اند.
کد خبر: ۱۷۴۷۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۹
سیاست های بودجه؛
با توجه به اعلام برنامه تحریم‌های ظالمانه امریکا، از ماه‌ها پیش قابل پیش‌بینی بود که سال 1398 یکی از دشوارترین سال‌های چند دهه اخیر از منظر شرایط بودجه دولت خواهد بود. کاهش فروش نفت، شرایط رکودی و کاهش احتمالی میزان مالیات دریافتی دولت به قیمت‌های حقیقی، عدم اصلاح قیمت‌های نسبی و یارانه‌های مختلف در زمان‌هایی که امکان اصلاح آنها به مراتب مهیاتر بود، موانعی که برای واگذاری دارایی‌های دولت وجود دارد و اصرار بر نرخ ارز غیرواقعی در بودجه که چندین سال است گریبانگیر اقتصاد ایران شده از یک طرف و افزایش تمایل دولت به توزیع یارانه و منابع بین گروه‌های مختلف و ایجاد اشتغال و کاهش فقر از طریق وضع یارانه‌های جدید و افزودن به حجم ناکارایی‌های قبلی در تشخیص و حمایت از خانوارهای فقیر و تمایل به افزایش قابل توجه دستمزدهای کارکنان دولتی از طرف دیگر، نشان می‌دهد که شکاف بین منابع و مصارف بودجه برای سال آتی بیش از پیش خواهد شد.
کد خبر: ۱۷۳۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۴