شعارسال : در زندگی امروزه و به واسطه رایج شدن خدمات بانکداری الکترونیک نظیر موبایل بانک، خرید اینترنتی، صدور عابربانک و پرداخت قبوض از طریق عابربانک و یا اینترنت، رفاهی نسبی برای عموم مردم فراهم شده است به طوری که نبود یک عابربانک و عدم دسترسی به خدمات بانکداری الکترونیک برای هر فردی تبدیل به امری محال و غیرممکن بوده که در روند عادی زندگی اختلال ایجاد می‌کند.

حالا درنظر بگیرید در شرایطی که از خرید اقلام روزانه زندگی تا پرداخت قبوض و انتقال وجه و خرید شارژ موبایل و پرداخت اقساط، براحتی با فشردن چند دکمه در یک سامانه موبایلی و یا مراجعه به نزدیک‌ترین عابربانک و بدون معطلی در صفوف طولانی و خسته کننده ممکن است، اگر چنین امکان رفاهی که جزو لاینفک یک زندگی عادی و روزمره در جامعه امروز شده حذف شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟ وضعیتی که چندیست برای مهاجرین افغانستانی ساکن در استان‌های مختلف کشور رخ داده و با خودداری مسئولان مربوطه از پاسخگویی شفاف مشخص نیست داستان از چه قرار است.

پس از دریافت حدود 200 پیام از سوی مهاجرین افغانستانی ساکن در شهرهای مختلف کشور مبنی بر خودداری و ممانعت برخی بانک‌ها از صدور عابربانک برای دارندگان کارت آمایش و مختل شدن روند عادی زندگی این افراد، بازدیدی میدانی از برخی بانک‌ها برای مشخص شدن صحت و سقم موضوعات عنوان شده از سوی مخاطبان انجام شدکه در ابتدا چندین پیام دریافتی از سوی مخاطبین مهاجر افغانستانی را مرور و پس از آن شرحی از گزارش میدانی از تعدادی از شعب بانک‌های ملی و صادرات مناطق مهاجرنشین مشهد عنوان خواهد شد.

«الف.الف» از «شهرری» عنوان کرده است که پس از مراجعه به بانک صادرات شهرری شعبه «ح» با وجود دارا بودن کارت آمایش، بانک اعلام کرده براساس بخشنامه جدید از سوی بانک مرکزی امکان صدور عابربانک برای مهاجرین دارنده کارت آمایش امکان پذیر نبوده و فقط برای این گروه از مهاجرین افتتاح حساب دفترچه‌ای صورت می‌گیرد.

همچنین «امیر عطایی» از «اردکان یزد» در پیام خود نوشته است که پس از استفاده چندین ساله از عابربانک کشاورزی به دلیل انقضای کارت به شعبه مورد نظر مراجعه کردم که مسولان بانک ضمن عدم تمدید کارت اظهار داشتند که براساس بخشنامه جدید فقط به دارندگان گذرنامه به همراه اقامت معتبر عابربانک صادر می‌شود و زین پس ارائه خدمات بانکداری الکترونیک به دارندگان کارت آمایش ممنوع است.

«کبری رضایی» از «مشهد» برای ما نوشته است که پس از منقضی شدن عابر بانک ملت به شعبه مربوطه مراجعه کردم که مسئولان بانک گفتند به دلیل گردش مالی کم و دارا بودن مدرک اقامتی کارت آمایش امکان تمدید و صدور کارت وجود ندارد، البته این موضوع را هم اعلام کردند که مهاجرین افغانستانی دارنده کارت آمایش می‌توانند جهت استفاده از خدمات بانکی، حساب دفترچه‌ای باز کنند.

پیام‌های ارسالی بسیاری از «اراک»، «قم»، «البرز»، «تهران» و «سمنان» وهمچنین «شیراز» داشته‌ایم که تمامی آنها گویای همین مسئله بوده و همه آنها عنوان کرده‌اند که بانک‌ها علت عدم صدور و تمدید عابر بانک برای دارندگان کارت آمایش را «بخشنامه جدید بانک مرکزی» اعلام داشته‌اند.

گزارش میدانی خبرنگار ما با مراجعه به برخی شعب بانک‌های «صادرات»، «ملی» و «ملت» در مناطق مهاجرنشین مشهد چون خیابان «گاز» و «طلاب» و بررسی این موضوع گویای همین مسئله بوده است.

این در حالیست که در سایت رسمی بانک مرکزی آخرین بخشنامه در ارتباط با «افتتاح حساب ریالی برای اشخاص خارجی» در تاریخ 12 شهریور ماه امسال به نشر رسیده اما آنچه قابل تامل است در این بخشنامه صحبتی از عدم ارائه خدمات بانکداری الکترونیک به اتباع غیرایرانی و مقیم در ایران نشده است.

این بخشنامه که اصلاحیه دستورالعمل سال 95 در شورای پول و اعتبار بوده خطاب به مدیران بانک ها و موسسات اعتباری در «ماده 5» خود تاکید می‌کند: «موسسه اعتباری می‌تواند برای آن دسته از اشخاص حقیقی خارجی مقیم که دارای یکی از مدارک دفترچه پناهندگی صادره توسط نیروی انتظامی و یا کارت هوایت صادره توسط وزارت کشور یا کارت خروجی مدت دار(آمایش)می‌باشند حساب سپرده قرض الحسنه جاری بدون دسته چک، حساب سپرده قرض الحسنه پس انداز و حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار افتتاح کند.»

تصاویری از این بخشنامه را در ادامه می‌بینید:

اما با این وجود تلاش برای برقراری با مسئولان مربوطه و دریافت پاسخی روشن و شفاف از سوی بانک مرکزی و یا اداره کل اتباع همچنان نتیجه روشنی نداشته و پاسخ سربالای مسئولان با آنچه در بانک‌ها و در رفتار با مهاجرین افغانستانی دارنده کارت آمایش می‌گذرد زمین تا آسمان تفاوت دارد.

«محمودمنصوری» رئیس شورای هماهنگی بانک‌های خراسان‌رضوی این موضوع را تکذیب کرد و گفت: دارندگان کارت آمایش می‌توانند با مراجعه به بانک‌ها از خدماتی که پیش از این نظیر عابربانک استفاده می‌کردند، همچنان استفاده کنند.

وی ادامه داد: تا آنجا که من اطلاع دارم چنین بخشنامه‌ای صادر نشده است.

«حجت‌الاسلام صالحی» معاون فرهنگی مدیرکل اتباع وزارت کشور نیز ضمن اظهار بی‌اطلاعی از صدور چنین بخشنامه‌ای گفت: ما همه تلاشمان را برای تسهیل امور مهاجرین به کار گرفته‌ایم و باید پیگیری شود که آیا چنین پیام‌هایی ماحصل برخوردهای سلیقه‌ای برخی بانک هاست و یا مسئله‌ای دیگر اما بعید می‌دانم ممانعتی از سوی بانک مرکزی برای صدور عابربانک برای دارندگان کارت آمایش صورت گرفته باشد.

با وجود اظهارات ضدونقیض با مسائل موجود بانکی در جامعه مهاجر این سوال مطرح می‌شود که در چنین شرایطی ممانعت از صدور عابر بانک برای یک فرد افغانستانی که بیش از سه دهه اقامت قانونی در این کشور دارد چه معنایی می‌تواند داشته باشد و این اعمال محدودیت‌ها در صورت صحت آن با چه هدفی صورت می‌گیرد؟

هر چند تاکنون اقدامات فاخر و قابل قدری از سوی جمهوری اسلامی ایران در جهت میزبانی هر چه بهتر از هموطنان وطنِ فارسی صورت گرفته اما اقدام اخیر برخی بانک‌ها که معلوم نیست ناشی از رفتارهای سلیقه‌ای مدیران میانی بوده و یا براساس بخشنامه‌ای مشخص که مسئولان از بیان آن خودداری می‌کنند، روند زندگی عادی یک مهاجر قانونی را مختل کرده و از ابتدایی‌ترین حق خدمات رفاهی محروم شده است.

سوال اینجاست که آیا در شرایطی که جامعه نخبگانی ایران و افغانستان در تلاش برای تحکیم روابط و پیوندها میان دو کشور هستند، چنین رفتارهایی با یک مهاجر قانونی چه پیامدهایی را می‌تواند برای دو ملت داشته باشد؟

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار: 16 بهمن 1396، کدخبر: 1648179، www.tasnimnews.com