شعارسال: در محله فتح صنعتی، صدها کارگر در کارگاه و کارخانههای کوچک و بزرگ برای کسب روزی حلال فعالیت میکنند. در خیابان فتح 11 کارگاهی وجود دارد که هم جنس فعالیتش و هم فردی که این کارگاه را اداره میکند، با دیگر کارگاهها متفاوت است. در این کارگاه نخستین پمپهای لایروب کشور طراحی و ساخته شده که قادر است در هر ۸۰ثانیه گل و لایی به اندازه ظرفیت یک کامیون را پمپاژ کند و این خودکفایی به دست مدیر این کارگاه که یک روحانی است، برای کشور رقم خورده است. حجتالاسلام «سیدمحسن عبدلی» از سال 84 با راهاندازی این واحد صنعتی و ساخت تجهیزات لایروبی در کف دریا با شرکتهای خارجی رقابت میکند.
حجتالاسلام «سیدمحسن عبدلی» مانند دیگر کارگران این کارگاه پشت دستگاه تراشکاری ایستاده و مشغول کار است. او روزها لباس کار به تن دارد و شبها لباس خدمت به مردم و ترویج و اشاعه دین مبین اسلام. فضای کارگاه را دستگاههای بزرگ با صدای گوشخراش پر کرده است. حجتالاسلام عبدلی همچنان که مشغول کار است، درباره خودش و اینکه چطور وارد عرصه صنعت شده برای ما میگوید: «در دوران دبیرستان با کتاب نهجالبلاغه مأنوس شدم، از همان زمان تصمیم گرفتم به حوزه علمیه بروم.
اینطور بود که بعد از اخذ مدرک دیپلم به یادگیری علوم حوزوی پرداختم. در این مدت افتخار شاگردی استادانی همچون حضرات آیات خوشوقت، سیدمهدی بجنوردی، سیدمحمود هاشمی و سیدکاظم حائرییزدی را داشتم و سال1352 به لباس روحانیت ملبس شدم. از سال 55 در کنار تحصیل در حوزه به یادگیری مباحث صنعتی پرداختم و علاقهام به کارهای صنعتی باعث شد تا دورههای تخصصی را نزد استادان مختلف آموزش ببینم.» وی ادامه میدهد: «زمانی که در حوزه علمیه درس میخواندم، بر اثر سانحه تصادف پایم به شدت آسیب دید و ناچار شدم در کنار درس، برای تأمین مخارج درمانم کار کنم. دوست داشتم روی پای خودم بایستم و مایحتاج زندگیام را تأمین کنم.
آن زمان در قم ساکن بودیم و با توجه به استعداد و خلاقیتهایی که داشتم دست به ابتکار هم زدم. ابتدا چون شغل همسرم دندانپزشکی بود فعالیتم را از این حرفه آغاز کردم. سپس به مازندران نقل مکان کردیم. در آنجا با افرادی آشنا شدم که در زمینه مهندسی فعالیت میکردند. همین موضوع باعث شد تا وارد عرصه مهندسی متالوژی شوم و خوشبختانه بهعنوان صنعتگر توانستم با تولید دستگاه ناخنهای کف دریا، کشورم را خودکفا کنم. کارگاه ما به دیگر کشورها هم صادرات دارد و سود این کار به مملکت خودم برمیگردد.»
قطع وابستگی به بیگانگان
در کارگاه حجتالاسلام عبدلی قطعات کشتیهای لایروب برای بندرسازی ساخته میشود، هر جا که قرار است بندری ساخته شود به قطعات تولیدی آنها برای تراش کف دریا نیاز دارند. عبدلی در اینباره میگوید: «پروانههای پمپ که در کارگاه میسازیم، قادرند هر ساعت 46 کامیون آب و گل با غلظت 20درصد از دریا تخلیه کنند.
پس از تصفیه هم، آب به دریا بازگردانده شده و گل و لای هم برای محوطهسازی استفاده میشود.» عبدلی در این حرفه 2 میلیارد تومان سرمایهگذاری کرده، اما چند برابر سود داشته است. هزینه تولید قطعات در این کارگاه 40درصد کمتر از نوع چینی آن در بازار است. از طرفی هم این قطعات با نوع مشابه خارجی آن رقابت میکند و برخی از قطعات 17برابر بیشتر از وسایل هلندی عمر میکنند. این یعنی قطع وابستگی و تولید ملی. میزان تولید قطعات با توجه به نوع مصرف متفاوت است. بهعنوان مثال سالانه 5 تا 6هزار ناخن تراش دریا در این کارگاه تولید میشود.
عبدلی با اشاره به اینکه چطور تولید قطعات تراش کف دریا به ذهنش خطور کرده میگوید: «ابتدا قطعات کوچک تولید میکردم، سپس با نیازسنجیهای پسرم «سید محمدعلی عبدلی» بهتر دانستیم که تولید قطعات بزرگ و مورد نیاز تراش کف دریا را شروع کنیم. همه قطعهها سفارشی تولید میشود و مشتریهای ما شرکتهای لایروب برای بندرسازی در شمال و جنوب کشور هستند.» عبدلی تاکنون 3 اختراع هم داشته اما به ثبت نرسانده و حتی تولید نکرده است چون برای ثبت باید فرمول ساخت قطعهها را ارائه میداد که مایل به این کار نبود. به همین دلیل هیچوقت سعی نکرد اختراعاتش را ثبت کند. وی میگوید: «سعی میکنیم با حفظ کیفیت، میزان قطعات تولیدی خود را افزایش دهیم و به گونهای عمل کنیم که به حمایت مسئولان نیاز نداشته باشیم.»
حجتالاسلام عبدلی میگوید: «در هر لباسی که باشیم، برای خودکفایی کشور باید تلاش کنیم. هدف من در حوزه علمیه آشنایی با مبانی دینی بود و در صنعت هم میخواستم از وابستگیها رها شویم. با وجود فعالیت صنعتی و تحقیقاتی که دارم، کار اصلی من حوزوی است و تألیفات و تحقیقاتی هم دارم و هیچگاه از نوشتن و تحقیق غفلت نمیکنم.» فرزند عبدلی هم بهعنوان یکی از کارگران در این کارگاه کار میکند و در شاخه جوش چدنهای کرومدار ابداعاتی داشته و در ساعات بیکاریاش در اتاق آموزش به کارهای هنری و نوشتن شعر میپردازد.
در حال حاضر کتابی با عنوان «مهمانی دوست» مجموعه اشعار و روایتهایی با موضوع ماه مبارک رمضان و30 سفر قرآنی در دست تألیف دارد. وی میگوید: «تا قبل از تغییر محل زندگیام، هر شب بعداز پایان کار به یک حسینیه میرفتم و بعد از برگزاری نمازجماعت، برای نمازگزاران کلاس معارف و آموزش مسائل دینی برپا میکردم.»
عبدلی به خواندن نماز اول وقت، آن هم به جماعت اهمیت ویژهای میدهد. به همین علت با شنیدن صدای اذان همه کارگران دست از کار میکشند و برای خواندن نماز اقامه میبندند کارگران میگویند. برای حاج آقا علاوه بر خلّاق بودن کارگر، راستگویی و رعایت ادب و احترام اهمیت بسیاری دارد. او دانستههایش را در اختیار کارگرانش قرار میدهد و با برگزاری کلاسهای مختلف در دفتر کارش آنها را با مباحث معنوی و دینی آشنا میکند. عبدلی میگوید: «در این کلاس علاوه بر مباحث معرفتی، مسائل فنی را هم به کارگران آموزش میدهم.»
سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه همشهری، تاریخ انتشار: 28فروردین1397 ، کدخبر: 12474: newspaper.hamshahri.org