شعار سال: کامران ندری با اشاره به اطلاع کامل دولت از مشکلات اقتصادی ایران، اظهارداشت: آقای مسعود نیلی مشاور ارشد رئیس جمهور در سخنرانی‌های متعدد در سال‌های گذشته به این چالش‌ها تحت عنوان ابرچالش پرداخت.

وی افزود: این چالش‌ها، چالش‌هایی نیست که در چند سال اخیر شکل گرفته باشد بلکه نتیجه نگاه و عملکرد چند دهه است. این ابرچالش‌ها البته اولویت‌بندی نشده است اما مشکل بدهی دولت به صندوق‌های بازنشستگی، بحران بانکی، بحران آب، بیکاری و بحران زیست محیطی از چالش‌های مطرح شده توسط مسعود نیلی است که می‌توان چالش‌‌های ساختار نامناسب مالکیت و فساد را می‌توان به این لیست اضافه کرد.

 اجرای اصلاحات ساختاری نیازمند شرایط باثبات است

این اقتصاددان با بیان اینکه جنس این ابرچالش‌ها ساختاری است و حل آنها نیازمند شرایط پایدار و باثبات است، گفت: در شرایط تنش با غرب، هر لحظه اقتصاد کشور می‌تواند در معرض شوک‌های خارجی قرار گیرد، دست زدن به اصلاحات اقتصادی می‌تواند بسیار پرریسک باشد.

وی تصریح کرد: به عنوان مثال حل بحران بانکی در این شرایط بسیار سخت است. ابتدای این توافق برجام فرصت مهیا بود برای آغاز اصلاحات ساختاری اما آن فرصت‌ها از دست رفت. در حال حاضر اقتصاد ایران مثل یک بیماری است که مشکل قلبی دارد اما وضعیت پایدار و باثباتی ندارد تا زیر تیغ جراحی برود.

 در گام اول باید از بلاتکلیفی خارج شویم

ندری ادامه داد: بنابراین در این شرایط باید در گام اول مساله برجام را حل کنیم و از بلاتکلیفی خارج شویم زیرا مهم‌ترین معضل در شرایط کنونی نااطمینانی است و این پدیده امکان هر اقدامی را در کوتاه مدت از فعالان اقتصادی و سیاست‌گذاران سلب می‌کند. اگر در برجام بمانیم به یک نسخه می‌‌رسیم و اگر نمانیم یک نسخه دیگر نیاز داریم.

وی با بیان اینکه مسئولان برای مسائل روزمره اقداماتی انجام می‌د‌هند و تلاش می‌کنند موضعی اتخاذ کنند تا مشکل آن روز حل شود، افزود: هم‌اکنون به این صورت این روزها را سپری می‌کنیم. شرایطی فعلی از این جهت شرایط نامطلوبی است که نمی‌شود تصمیم گرفت و تصمیم‌گیری سخت است.

ندری تاکید کرد: علت عدم تصمیم‌گیری نااطمینانی از آینده و ناتوانی در پیش‌بینی آینده است. اولین کاری که باید انجام دهیم خارج شدن از وضعیت بلاتکلیفی است. به نظر می‌رسد در شرایط فعلی هیچ کسی حاضر به پذیرش ریسک تصمیمات مهم و قاطعانه نیست.

 فرصت اصلاحات ساختاری در سال‌های 92 تا 96 از دست رفت

وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه پس از سال 92 با وجود فراهم شدن زمینه برای اصلاحات اقتصادی، اقدامی صورت نگرفت، به نظر می‌رسد وجود نداشتن اراده برای انجام اصلاحات، مولفه مهمتر و واقعی‌تری نسبت به دیگر مولفه‌ها است، گفت: قبول دارم که در سال 92 و به ویژه پس از برجام فرصت برای انجام اصلاحات اقتصادی بود اما چون همه نگاه‌ها فقط به دولت بود و دولت هم با درگیری‌های سیاسی مواجه بود، مسئولیت اصلاحات اساسی را نپذیرفت.

اصلاحات ساختاری نیازمند وفاق ملی

این اقتصاددان با اشاره به ضرورت همکاری سایر نهادها در انجام اصلاحات ساختاری، تصریح کرد: این فقط دولت نیست که فرصت اصلاحات اقتصادی را پس از برجام از دست داد بلکه همه نظام این موقعیت مناسب را از دست دادند. در صورتی اصلاحات اقتصادی قابل انجام است که یک وفاق سیاسی بین قوا و حتی مردم به وجود بیاید. همراهی مردم در حل چالش‌ها یک سرمایه ضروری است که هم‌اکنون چندان در دسترس نیست.

وی افزود: اگر نخواهیم در برجام بمانیم همه قوا را باید روی خنثی کردن آثار تحریم صرف کنیم و در آن شرایط رفتن زیر بار اصلاحات ساختار کار بسیار سختی است. در شرایط بهتر این اصلاحات را انجام نداند. شرایطی که از برجام خارج شده باشیم و اروپایی‌ها هم هیچ تعهدی را نپذیرند، باید خود را برای خنثی کردن آثار تحریم‌ها آماده کنیم.

ندری ادامه داد: اگر در برجام باقی بمانیم، این بستگی دارد طرف مقابل اروپایی تا چه حدی می‌تواند دغدغه‌های کشور را برطرف کند. به عنوان مثال مساله فروش نفت بسیار جدی است. در هر حال واقعیت این است که چشم اندازی که بتوانیم اصلاحات اساسی را اجرا کنیم نداریم مگر اینکه به شرایط ناگزیری برسیم.

 برخی مسئولان هنوز در مرحله انکار هستند

وی با بیان اینکه باور اینکه این چالش‌ها چالش‌های بزرگی هستند، سخت است و از صداهایی که در طول این سال‌ها بر حل چالش‌های موجود اقتصاد ایران تاکید کرده، برداشت انتشار ناامیدی و یاس می‌شود، اظهارداشت: به نظر می‌رسد برخی مسئولان در مرحله انکار هستند. مانند فردی که به او می‌گویند دچار بیماری سختی است و باید جراحی کند اما شخص بیمار می‌گوید نیازی به این جراحی نیست و با خوردن چند قرص، بیماری برطرف می‌‌شود.

ندری تاکید کرد: معتقدم در برخی حوزه‌ها مانند حوزه بانکی و صندوق‌های تامین اجتماعی و رانت، با چالش‌های جدی مواجه هستیم و حل اینها نیازمند اتخاذ تصمیمات جدی است. البته برای حل این معضلات تصمیم و اراده دولت کافی نیست و باید همه ارکان قدرت در این خصوص همکاری کنند. اگر دولت بخواهد فقط مشکلات نظام بانکی را به تنهایی حل کند، قطعا به مشکل برمی‌خورد. بنابراین همکاری و تعامل سایر نهادها برای حل معضلات بسیار ضروری است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار 8 خرداد 97، کد مطلب: 13970308000653، www.farsnews.com