شعار سال: معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور در این باره به «میراث آریا» توضیح داده است: «کلیات ساختار و تشکیلات مدیریتی پرونده میراث طبیعی ارسباران و پرونده محور ساسانی فارس که با همکاری، تلاش و مشارکت جمعی از برجسته‌ترین پژوهشگران، مسوولان دستگاه‌های مرتبط و همچنین مسوولان محلی طی چندین سال تهیه شده به دلیل وسعت و گستردگی دارای حساسیت و پیچیدگی‌هایی است که متاسفانه باوجود تلاش‌های صورت گرفته پرونده میراث طبیعی ارسباران در این مرحله از سوی Iucn ردشده و پرونده محور ساسانی فارس از سوی ایکوموس دارای اشکالات اعلام‌شده است.»

محمدحسن طالبیان با بیان اینکه به دلیل گستردگی حوزه ثبت و پیچیدگی‌های متعدد به‌ویژه تعهدات سازمان در زمینه تملک عرصه‌های آثار تاریخی شهر گور فیروزآباد، سنگینی و حجم گسترده آثار محور ساسانی در کاخ اردشیر، قلعه دختر و نقش برجسته‌های ساسانی فیروزآباد، شهر تاریخی بیشاپور، تنگ چوگان و غار شاپور و سروستان، دفاع و مذاکره برای ثبت این پرونده سنگین‌تر و پیچیده‌تر از دوره‌های گذشته است، خاطرنشان کرده: «فضای دیپلماسی بین کشورهای عضو در بحرین به‌ویژه در هنگام رای‌گیری برای ثبت این پرونده در فهرست میراث جهانی نیز بی‌تاثیر نخواهد بود و این موضوع بر پیچیدگی این پرونده خواهد افزود.»

وی با تاکید بر اینکه فرآیند قرارگیری آثار در فهرست میراث جهانی منوط به پذیرش نظرات کارشناسی و آرای کشورهای عضو است، یادآور شده: «تلاش خواهیم کرد با برگزاری جلسات کارشناسی، توجیهی و رایزنی با اعضای کمیته میراث جهانی نسبت به رفع اشکالات و سوالات مطرح اقدام کنیم.» اما درحالی که این سخنان ابهاماتی را درخصوص عدم بررسی پرونده ثبت ارسباران ایجاد کرده، طالبیان توضیح داده که «نتیجه نهایی وضعیت دو پرونده‌ ایران در نشست کمیته یونسکو معلوم می‌شود و هنوز نمی‌توانیم این تصور را داشته باشیم که ارسباران یا پرونده ساسانی فیروزآباد به‌صورت نهایی در فهرست میراث جهانی به ثبت برسند یا نه.» معاون میراث فرهنگی کشور همچنین تاکید کرده که این پرونده به‌صورت قطعی در چهل‌ودومین اجلاس میراث جهانی یونسکو بررسی می‌شود. وی ادامه داده است: «اصل کار در نشست جهانی یونسکو است. زمانی که پرونده در نشست رسمی بحث و رای‌گیری می‌شود، اگر آرا به نفع باشد، ثبت می‌شود وگرنه ثبت نمی‌شود. ممکن است بگویند آن پرونده به جای رد شدن، قابل طرح مجدد در اجلاس بعدی یا امکان طرح مجدد در دو سال بعد را دارد.»

به گفته طالبیان، او و همکارانش جواب سوالات را آماده و حتی یک کتابچه برای آن تهیه کرده‌اند. جواب‌های تخصصی توسط کارشناسانی که پرونده ارسباران را تهیه کرده‌اند، نیز آماده شده و جواب‌ها و علت‌ها به‌صورت کارشناسی مشخص شده‌اند. او تاکید کرده است: «در فرآیند ثبت جهانی شهر تاریخی یزد نیز تا لحظه آخر نمی‌دانستیم یزد در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده یا خیر. با این وجود همیشه تلاش می‌کنیم با دلایل فنی و درست کمیته را قانع کنیم.» این مقام مسوول با بیان اینکه اگر اکثریت قاطع ۲۱ کشور این دلایل را بپذیرند، مسأله ثبت حل است اما اگر نپذیرند، پرونده می‌تواند بعد از تکمیل شدن سال دیگر ارائه شود، خاطرنشان کرده است: «در چنین شرایطی سهمیه‌های ایران از بین نمی‌رود ولی اگر مطرح شود که پرونده بعد از تکمیل شدن دو سال دیگر ارائه شود، سهمیه ایران در آن سال می‌سوزد.»

براساس این گزارش، در چهل و دومین نشست میراث جهانی ۳۰ پرونده ثبت جهانی به رقابت می‌پردازند که از میان آنها ۲۲ پرونده مربوط به آثار میراث تاریخی فرهنگی، پنج پرونده مربوط به آثار طبیعی، سه اثر مشترک (میراث‌فرهنگی – طبیعی) است. پنج سایت طبیعی از کشورهای چین، فرانسه، روسیه، آفریقای جنوبی و منطقه حفاظت‌شده ارسباران از کشورمان و سه محوطه ترکیبی از کشورهای کانادا، کلمبیا و مکزیک ازجمله پرونده‌هایی هستند که قرار است در این نشست مورد بررسی قرار گیرد. ایران دارای ۲۲اثر جهانی است که در میان آنها تنها یک اثر طبیعی (بیابان لوت) وجود دارد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار 2 تیر 97، شماره: 3403640