شعار سال: میدان بزرگ نقش جهان، مجموعه‌ای جهانی یادگار از دوره صفویه است که به ثبت آثار جهانی یونسکو رسیده است.

این میدان به دلیل حساسیت‌های ویژه همواره در صدر اخبار میراث فرهنگی قرار دارد، اخباری که از داربست‌های عالی‌قاپو تا کشف تونل زیرزمینی در مسجد امام و همچنین مرمت‌های اجرا شده در این میدان، حساسیت‌های دوست‌داران میراث فرهنگی و رسانه‌ها را به دنبال داشته و دارد.

بر هیچ‌کس پوشیده نیست که میدان نقش جهان یکی از نمادهای بارز هویت ایرانی اسلامی بود و این میدان در 400 سال گذشته نقش مهمی را در انتقال هویت فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی ایفا کرده است.

اما مسئله‌ای که مجدد این میدان صفوی را در صدر اخبار قرار داد، انتشار مصاحبه‌ای به نقل از مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان مبنی بر حذف حوض مرکزی میدان به دلیل مخالفت با آب‌تنی در این حوض و همچنین به دلیل احیای بازی چوگان در میدان بود.

فریدون اللهیاری این‌بار می‌گوید: انتشار خبر حذف حوض میدان برداشت اشتباه از صحبت‌های بنده بوده است.

مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان با اشاره به بحث احیای میدان چوگان در ساختار میدان نقش جهان افزود: احیای میدان چوگان نیازمند بحث‌های فنی و کارشناسی است.

وی با بیان اینکه در طول دو سال گذشته بازی چوگان به صورت نمادین در میدان برگزار شده، تصریح کرد: برخی از کارشناسان بر این نظر هستند که باید بازی چوگان به صورت دائمی در میدان نقش جهان احیا شود اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که کاربری میدان تنها بحث بازی چوگان نبوده است.

اللهیاری با تاکید بر اینکه میدان نقش جهان در دوره صفویه، کاربری سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز داشته، افزود: این میدان نقظه کانونی در دوره صفویه بوده و بازی چوگان در کنار آن انجام می شده است.

وی با تاکید بر ضرورت انجام کارشناسی‌های فنی درباره حذف حوض مرکزی میدان و احیای بازی چوگان تصریح کرد: باید بررسی‌های لازم برای احیای این ورزش و حواشی آن توسط کارشناسان فن صورت بپذیرید.

مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در پاسخ به این سوال که آیا فشارهای روانی سبب رد این موضوع از سوی میراث شده است یا خبر، بیان کرد: نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که هر گونه مستقرضاتی که به میدان الحاق شده است، جزء تاریخ و هویت میدان است و حذف آن موضوعی نیست که بتوان به سادگی درباره آن صحبت کرد.

گفتنی است انتشار خبر حذف حوض مرکزی میدان واکنش‌های متفاوتی را از سوی علاقمندان به میراث فرهنگی در پی داشت، برخی از کارشناسان به منظور بازگشت به هویت اصلی میدان از این تصمیم که در حال حاضر از سوی مسئولان تکذیب شده است، استقبال کردند.

این در حالی است که دیگر کارشناسان معتقد هستند که حوض مرکزی میدان و حتی الحاقاتی که در طول 100 سال گذشته به میدان اضافه شده است، در معرفی هویت میدان تاثیر گذاشته است.

با توجه به اینکه این خبر از سوی رسانه های رسمی اعلام شده، آیا به دلیل فشار افکار عمومی این تغییر در مواضع میراث صورت گرفته است یا خیر؟

مدیر پایگاه جهانی میدان نقش جهان نیز با بیان اینکه میدان نقش جهان به شکل امروزی ثبت جهانی شده است، اظهار داشت: حذف حوض از میدان نقش جهان غیرممکن است زیرا پلان های ثبت میدان در کمیته میراث جهانی به شکل امروزی بوده است.

فریبا خطابخش با تکذیب خبر حذف حوض میدان تصریح کرد: هر تغییری که قرار باشد در میدان به وجود بیاید منوط به مجوز کمیته میراث جهانی به ایران است و باید توجه داشت که این حوض بخشی از تاریخ دوره پهلوی است.

وی با بیان اینکه میراث فرهنگی و پایگاه جهانی میدان نقش جهان تا امروز هیچ برنامه ای برای تغییر در ساختار میدان ندارد، گفت: چنین تصمیم هایی را نمی توان به راحتی گرفت زیرا منوط به اعطای مجوز از سوی کمیته راهبردی میدان، شورای راهبردی کل کشور و تایید کمیته میراث جهانی یونسکو است و نمی توان به یکباره تصمیم به حذف الحاقات میدان گرفت.

مدیر پایگاه جهانی میدان نقش جهان تصریح کرد: هرگونه تغییر در الحاقات میدان نیازمند مطالعه جدی و کارشناسی است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا فشارهای روانی افکار عمومی سبب تکذیب این خبر از سوی مسئولان میراث فرهنگی شده است، بیان کرد: شاید افرادی با این تصمیم موافق باشند اما میدان نقش جهان مسئله ای نیست که با تصمیم فردی درباره آن صحبت شود و باید برای هر تصمیمی کار مطالعاتی صورت گیرد و مصوبه کمیته جهانی یونسکو را داشته باشد.

احمد امین پور از اساتید دانشگاه اصفهان و یکی از مدیران سابق میراث فرهنگی نیز در این باره می گوید: در این زمینه دو دیدگاه وجود دارد، اگر بخواهیم میدان نقش جهان به شکل اولیه خود در دوره صفویه بدل شود، حوض مرکزی باید حذف شود اما باید توجه داشت که دیگر در میدان نقش جهان کاربری هایی که زمان صفویه انجام می شده، صورت نمی گیرد، به طور مثال در دوره صفویه در میدان نقش جهان بازی چوگان و رژه نظامی های انجام می شده که امروزه از این کاربردی ها خبری نیست.

این استاد دانشگاه اصفهان با بیان اینکه اگر بخواهیم میدان نقش جهان مورد استفاده مردم باشد، باید میدان در وضعیت فعلی خود باقی بماند، افزود: با توجه به خشکی و گرمای هوا و پوشش گیاهی و درختان میدان ضرورت وجود این حوض در مرکز میدان را تثبیت می کند.

اما انتشار خبر حذف حوض مرکزی میدان واکنش های زیادی را از سوی دوستداران میراث فرهنگی در صفحات و شبکه های اجتماعی به دنبال داشت.

فروغ یکی از علاقمندان میراث فرهنگی اصفهان در واکنش به انتشار این خبر با بیان اینکه زیبایی میدان نقش جهان به در کنار هم بودن آب و معماری است، گفته است: زمانی که به همراه خانواده در میدان هستیم، کنار این حوض می نشینیم و از میدان و حوض لذت می بریم.

فرشاد یکی دیگر از شهروندان اصفهانی نیز در واکنش به این خبر به ضرورت ایجاد فضای شاد در جامعه اشاره کرد و گفت: زمانی که یک شهروند برای قدم زدن به میدان می آید به دنبال آرامش است و وجود این حوض در کنار آرامش، شادی را به جامعه تزریق می کند.

از این دست انتقادات حکایت از جستجوی آرامش و شادی از سوی مردم دارد که دغدغه مندی جامعه را نسبت به مسائل میراث فرهنگی دارد، این در حالی است که این خبر بعد از چند ساعت از سوی فریدون اللهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان تکذیب شد و مسئولان امر واکنش هایی مبنی بر عدم حذف حوض مرکزی میدان از خود نشان دادند.

حال باید دید که آیا متصدیان میراث فرهنگی در مقابل این واکنش‌ها و در زمینه تصمیم‌هایی که درباره مواریث فرهنگی گرفته می‌شود، چگونه این میراث جهانی را به آیندگان تحویل می‌دهند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ 7 مرداد 97، کد مطلب: 1788658: www.tasnimnews.com