شعار سال: در حالی که فعالان میراث فرهنگی و باستان شناسی ابراز نگرانی شدید از بی‌توجهی به میراث تاریخی و فرهنگی اصفهان دارند اما مدیران استانی و شهری اصفهان با سرعت، قدرت و به بهانه توسعه شهری در حال تخریب آثار باستانی یکی پس از دیگری هستند.

هنوز بحث اجرا نادرست و غیرکارشناسی طرح پیاده‌راه خیابان چهارباغ عباسی، تخریب گذر آقانجفی و خطر خروج میدان نقش جهان در لیست یونسکو به نتیجه نرسیده و میراث فرهنگی استان و مدیران شهری پاسخ قانع‌کننده‌ای در این خصوص نداشتند که صحبت از اجرا طرح لوله کشی در محور یکی از تاریخی‌ترین تپه‌های کشور و تنها تپه تاریخی اصفهان به میان می‌آید.

شنیده‌های حاکی از آن است که سازمان آب و فاضلاب اصفهان طرح اجرا لوله‌کشی در خیابان مشتاق دوم (سلمان فارسی) را دارد که این طرح از محور تاریخی تپه اشرف و جی می‌گذرد و می‌تواند آسیب‌های جدی به این تپه وارد کند.

اجرا طرح لول‌کشی متوقف شده است
فریدون الهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان در خصوص اجرا طرح لوله‌کشی سازمان آب و فاضلاب در خیابان مشتاق دوم و همجواری با تپه اشرف و جی گفت: سازمان میراث فرهنگی به این مساله ورود پیدا کرده. اجرا طرح از حدفاصل خیابان بازارچه ( پل شهرستان) تا خیابان مهر متوقف شده و قرار است که کاوش و مطالعات باستان‌شناسی در این منطقه انجام بگیرد.

به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اصفهان، برای اعلام نظر نیاز به کار کاووش بوده، باید مسیر جایگزین ارائه شود و یا این‌که باستان شناسان در این خصوص نظر بدهند.

تپه جی که با احداث خیابان در دهه 70 از تپه اشرف جدا شد

تنها تپه تاریخی اصفهان در خطر آسیب جدی
اما علیرضا جعفری‌زند، باستان شناس و عضو هیات عملی دانشگاه با انتقاد از این‌که اجرا طرح لوله‌گذاری در محور تپه اشرف و جی بدترین اقدامی است که می‌تواند انجام شود، گفت: باستان شناسان هشدارهای لازم را در خصوص جلوگیری از اجرا طرح در این منطقه به سازمان میراث فرهنگی استان داد‌ه‌اند و مشخص نیست که مجوز این طرح به شکلی اخذ شده است. لوله‌گذاری به عمق دو متر در محور دو تپه باستانی اشرف و جی آسیب‌های زیادی به این میراث تاریخی می‌زند.

جعفری‌زند ضمن اشاره به این‌که در حقیقت دو تپه اشرف و جی بهم چسبیده بود و یک جاده باریک برای عبور کاروان در کنار این تپه قرار داشته تاکید کرد: آثار این دوتپه مربوط به یک دوره تاریخی بوده و شاردن هم در سفرنامه خود به این مورد اشاره کرده و گفته که این منطقه دارای آثار بسیار عظیمی است. با گذشت زمان و احداث خیابان این دو تپه از یکدیگر جدا شده و حالا در حدود دو کیلومتر از این منطقه نیاز به کار گمانه‌زنی دارد؛ هشدارهای لازم به سازمان میراث فرهنگی و آب و فاضلاب اصفهان داده شده اما ظاهر طرح در حال اجراست.

^{تپه تاریخی اشرف}

این باستان شناس با انتقاد از این‌که گذر خط لوله‌کشی از حدفاصل خیابان بازارچه ( مقابل پل شهرستان) تا سه راه مهر که محدود تپه اشرف و جی است، تاریخ اصفهان و کل ایران را به خطر می‌اندازد، تاکید کرد: تپه اشرف و جی یگانه تپه شهر اصفهان است. به سازمان آب و فاضلاب مسیر جایگزین پیشنهاد داده شد اما این سازمان به بهانه نبود بودجه، مسیر آسان‌تر را انتخاب کرد.

جعفری‌زند در خصوص عملکرد میراث فرهنگی استان و مدیریت شهری در خصوص آثار تاریخی این شهر از سال‌های گذشته تاکنون و با اشاره به انجام شش فصل کار کاوش در این محوطه تپه اشرف، گفت: بخشی از آثار تاریخی و باستانی دقیقا در حدفاصل پل شهرستان تا تپه اشرف و در همین خیابان وجود دارد؛ حتی دوسال پیش پیشنهاد دادم که برای کار کاوش این خیابان بسته شود اما متاسفانه توجهی نشد و حالا اجرا طرح لوله کشی می‌تواند ضربه بزرگی به لایه‌های باستانی محوطه پیرامون تپه اشرف بزند.

کاوشگر تپه اشرف در ادامه یادآورشد: نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده، اما ظاهرا اجرا طرح لوله‌کشی بدون مجوز بوده و نمی‌دانم که چرا سازمان آب و فاضلاب به راحتی در چنین منطقه‌ای کار عملیات را آغاز کرده است. قدمت لایه‌های باستان شناسی در این منطقه بیشتر از چهارباغ عباسی بوده که برای تاریخ کل ایران بسیار اهمیت دارد.

^{تپه تاریخی اشرف}

مدیریت شهری چهار هزار متر از محدوده اشرف را تصرف کرد
جفعری‌زند با تاکید بر این‌که اصفهان به لحاظ تاریخ پیش از اسلام شناخته شده نیست، اظهار کرد: تپه اشرف و جی به عنوان یگانه تپه اصفهان مورد توجه جدی کاوشگران بوده. در کاووش‌های فصل ششم آثار سکونت در قرن 12 هجری به دست آمد. بنابراین آثاری که در این منطقه وجود دارد بسیار مهم بوده و حتی ممکن است لایه‌های قدیمی‌تر از زمان هخامنشی هم در این منظقه وجود داشته باشد.

به گفته عضو هیات علمی دانشگاه، آثار سطحی در این تپه از بین رفته و در حال حاضر خیابان و کوچه‌های مقابل تپه اشرف نقطه هدف باستان شناسان است. چهار هزار متر این محدوده در اواخر دهه 60 توسط شهرداری تصرف شد و کل آثار تاریخ توسط مدیریت شهری از بین رفت، اما ریشه‌های تاریخی در کف خیابان وجود دارد. در کاووش‌های فصل ششم بخشی آثار در منطقه آسفالته بود که به تاریخ هخامنشی رسید.

وی با اشاره به این‌که اصفهان مثل فارس یا خوزستان نیست که تپه‌ها متعدد داشته باشد، تاکید کرد: 50 فصل کار کاووش به مسئولان پیشنهاد دادم که تنها شش فصل آن انجام شد. اطلاعات موجود راجع‌به تپه اشرف بسیار محدود است؛ بنابراین این لوله کشی با عمق دومتر ضربه بسیار بزرگی است که خودش می‌تواند تمام لایه‌های باستانی را از بین ببرد و راه دست‌اندازی‌های آتی را مهیا کند.

به گفته این باستان شناس، باید در این منطقه گمانه‌زنی و مسیر جایگزین ارائه شود تا کمترین خسارت به این محدوده تاریخی وارد شود ولی گویا مدیران سازمان آب و فاضلاب خیلی اعتقادی به میراث فرهنگی ندارند و فقط هدف اجرا پروژه آب‌رسانی یا چیزی شبیه این است.

جفعری‌زند در پاسخ به این سوال که سازمان میراث فرهنگی استان در طی سال‌های اخیر ضعیف عمل کرده و نتوانسته در مقابل تصمیمات نادرست مدیران استانی و شهری از میراث فرهنگی و تاریخی محافظت کند، گفت: در سال‌های اخیر ارگان‌های استانی و مدیریت شهری دست‌اندازی‌های زیادی به میراث تاریخی داشته و سازمان فرهنگی را هم تحت فشار گذاشته بوده. همه دست به دست هم دادند و یک قدرت خاصی را بوجود آوردند و نمی‌دانم که برخورد سازمان میراث فرهنگی چه برخوردی با این‌ها دارد.

مدیران هیچ‌گاه وقتی صرف استعلام از متخصصان میراث فرهنگی نکرده‌اند، وتنها با ضرب‌الاجل به دنبال اجرا طرح‌های عمرانی هستند، در صورتی که اصفهان یک شهر تاریخی بوده و تمام حرکات باید منسجم و با برنامه‌ریزی باشد. همه چیز راهکار دارد، کسی با مدرنیته و ... مشکلی ندارد ولی همه کارها باید فکر شده باشد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی اسکان، تاریخ 9 بهمن 97، کد مطلب: 17307: www.eskannews.com