شعار سال: سامانه‌های پدافند هوایی نقش چشم‌گیری در امنیت ملی سرزمین دارند و بر اساس نوع تهدیدها، می‌توان از قابلیت‌های سامانه‌های پدافند هوایی در جهت معدوم کردن اهداف متخاصم بهره جست.

جمهوری اسلامی ایران بر اساس بیانات فرمانده معظم کل قوا بر اولویت قرار دادن توسعه و تقویت توان پدافند هوایی به‌عنوان خط مقدم دفاع از کشور تأکید داشته است. نیروی پدافند هوایی، طی یک دهه از عمر پرثمرش توانسته به‌خوبی از آسمان آبی ایران اسلامی پاسداری کند.

پدافند هوایی خاتم‌الأنبیاء(ص) مجهز به سامانه‌های موشکی دوربرد، کوتاه‌برد و برد متوسط است و هرکدام از این سامانه‌ها در تثبیت اقتدار دفاعی جمهوری اسلامی ایران نقش برجسته‌ای را ایفا کرده‌اند و در اینجا ضمن معرفی موشک‌های سامانه بردبلند پدافند هوایی به تشریح امکانات و قابلیت‌های این موشک‌ها پرداخته می‌شود.

سامانه موشکی سام 5 (S-200)

سامانه موشکی(S-200) دارای یک پیشران اصلی و پیشران کمکی سوخت جامد است، سرجنگی 215 کیلوگرمی این موشک از نوع انفجاری – ترکشی بوده و دارای 16 هزار ترکش دو گرمی و یا 21 هزار ترکش سه و نیم گرمی است. شعاع تخریبی این موشک بیش از 20 متر تخمین زده شده است.

سامانه‌ موشکی(S-200) به‌دلیل برد و سقف پرواز بسیار بالا، سرعت چشم‌گیر دو هزار و 500 متری دارد و به‌عنوان یک سامانه راهبردی تلقی شده و این سامانه قدرت بالایی در درگیری با موشک‌های بالستیک را دارد و بیشینه سرعت هزار و 100 متر بر ثانیه که مشابه سرعت سریع‌ترین هواپیماهای نظامی فعلی است، از دیگر ویژگی این سامانه موشکی محسوب می‌شود.

سامانه موشکی(S-200) در صورت شلیک به بردهای کمتر از 80 کیلومتر، به‌طور مستقیم به‌سمت هدف حرکت می‌کند و در صورتی‌که مسافت بیش از 80 کیلومتر باشد، ابتدا با زاویه بیش از 45 درجه به‌سمت اهداف با ارتفاع بالا اوج‌ می‌گیرد تا از خطرهای پرواز در ارتفاع پایین و نیروی مقاوم بیشتر هوا در امان بماند.

تجهیزات دیجیتالی به این سامانه قابلیت تحمل شرایط جنگ الکترونیکی را داده و می‌تواند همچون یک سیستم اخلال‌گر بر فعالیت‌ هواپیماهای دشمن اخلال ایجاد کند و حتی با بهره‌گیری از این ویژگی، قابلیت پنهان ماندن از شناسایی توسط دشمن را دارد.

سامانه موشکی سام 20 (S-300)

تحویل سامانه موشکی(S-300) از سوی روسیه به کشورمان با مذاکرات و چالش‌های بسیاری همراه بود اما در سال 1395 این سامانه برای حراست از آسمان سرزمین عزیزمان به‌خدمت پدافند هوایی خاتم‌الأنبیاء(ص) درآمد.

سامانه موشکی(S-300) یک سامانه پدافند هوایی با برد بلند و همانند (S-200) در زمره سامانه‌های متحرک به‌شمار می‌رود. S-300، سامانه موشکی سطح‌ به‌ هوا و به‌صورت خودکششی با قابلیت استفاده در تمامی ارتفاع‌ها عمل می‌کند. همچنین قابلیت درگیری با اهدافی تا برد 300 کیلومتری را با موشک‌های بالستیکی داراست.

سامانه S-300 می‌تواند با اهداف هوایی با سرعت دو هزار و 800 متر بر ثانیه و موشک و راکت‌های با سرعت هزار و 900 متر بر ثانیه درگیر شود و لانچرهای این سامانه می‌توانند با فاصله هفت ثانیه‌ای، موشک‌های آماده به‌‌کار خود را پرتاب کنند و با برخورداری از قابلیت شناسایی 100 هدف هم‌زمان و درگیری با 24 هدف، این سامانه قابلیت پرتاب چندین نوع موشک را دارد و به‌‌صورت عادی برای دفاع از تأسیسات نظامی و هسته‌ای به‌کار می‌رود.

سامانه موشکی باور 373

به‌دنبال بررسی کارشناسان نظامی مبنی بر تهیه سامانه پدافندی بردبلند و به‌روز جهت تأمین نیازهای کشور و در پی فشارهای غرب برای عدم فروش تجهیزات نظامی به ایران، متخصصان صنایع موشکی کشورمان برای طراحی سیستم دفاع موشکی توانمند، دست به‌کار شدند و سامانه موشکی«باور 373» که مظهر اقتدار و نمایش اراده ایرانی بود را به مرحله تولید رساندند.

همان‌طور که گفته شد این سامانه نقطه اتکا و اقدامی راهبردی در صنعت دفاعی کشور محسوب می‌شود؛ سیستم باور 373 به‌مراتب متفاوت‌تر از S300 روسی است و می‌تواند اهداف مورد نظر را در ارتفاع 27 کیلومتری مورد اصابت قرار دهد و قابلیت درگیری با طیف وسیعی از موشک‌ها حتی موشک‌های بالستیک را در هر شرایط آب‌‎وهوایی داراست.

این سامانه علاوه‌ بر اتصال رادارهای هشدار زودهنگام از رادارهای مختلفی نیز در آتش‌بار خود بهره می‌برد و قابلیت مجموعه شدن با شبکه یکپارچه راداری کشور را دارد.

برد کشف هدف در این سامانه، 300 کیلومتر است و می‌تواند در محیط‌های اختلال الکترونیکی مقاوم باشد و با بیشینه سرعت دو هزار و 800 متر بر ثانیه این توانایی را دارد با 36 هدف از 100 هدف شناسایی شده درگیر شود و زمان واکنش سامانه موشکی باور 373 بین پنج تا هفت ثانیه است.

امروزه سبک جنگ‌های سخت متفاوت‌تر از گذشته شده و دیگر نیروهای زمینی، دریایی و هوایی تنها شاخص‌های قدرت سخت کشور به‌شمار نمی‌روند بلکه سامانه‌های موشکی و پدافندی، آن‌چنان از اهمیت بالایی برخوردارند که نقش پوششی برای این سه نیرو ایفا می‌کند و اگر قدرت پدافند موشکی کشور که روند رشد و توسعه آن فراتر از باور کارشناسان نظامی خارجی است، ادامه‌دار باشد در صورت بروز تهدید سراسر آسمان منطقه در تسخیر قدرت دفاعی ایران خواهد بود.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشگاه آزاد اسلامی ، تاریخ انتشار 13 شهریور 97، کدمطلب: 430669، www.ana.ir