شعارسال: در کنار خشک‌سالی و درهم ریختگی اوضاع اقتصادی، مشکل دیگری که موجب رنج و زحمت برای استان خوزستان و فعالان اقتصادی این دیار شده، شوری بیش از اندازه آب است. این امر موجب چندبرابر شدن میزان خسارات به کشاورزان، صاحبان استخرهای پرورش ماهی و دامداران و تنگ‌شدن عرصه فعالیت سودآور اقتصادی شده است، تا آن‌جا که خسارت‌ها روزبه‌روز بیش‌تر می‌شود، اما مدیران کاری نمی‌کنند. نجم عبیدزاده، دبیر نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان خرمشهر، در توضیح وضعیت استخرهای پرورش ماهی خرمشهر و آبادان گفت: در آبادان و خرمشهر روی‌هم‌رفته هفت هزار هکتار استخر پرورش ماهی وجود دارد که از این میان، شش هزار هکتار آن در خرمشهر است. برداشت سالانه این‌ استخرها، نزدیک به 20 ‌هزار تن‌ بوده است، اما شوری بیش از اندازه آب، کار استخرهای پرورش ماهی را به شکل منفی تحت تأثیر قرار داده است. عبیدزاده تصریح کرد: آنچه ما امروز در استان خوزستان با آن مواجه هستیم، مسأله عدم مدیریت آب است. طی یک دهه اخیر، احداث سدهای بی‌شمار روی رودخانه‌ها، موجب خشک‌شدن تالاب‌ها و تغییر اکوسیستم شد. به عبارت دیگر، دستکاری بشر در طبیعت، سبب بروز مشکلات در کشاورزی و زندگی مردم شده است.

نهاده‌ها را به 2 برابر قیمت می‌خریم، اما تولیدمان به یک‌پنجم تقلیل یافته است

محمد دیلمی،‌ مدیرعامل شرکت پرورش ماهی اخلاص‌کاران در شهرستان خرمشهر، در توضیح معضلات کار تولیدی‌ خود در سال جاری گفت: امسال ما هم از اقتصاد ضربه خوردیم و هم از آب شور. از جنبه اقتصادی، نهاده‌ها را به دو برابر قیمت خریدیم، اما از جنبه‌ای دیگر، شوری آب موجب شد حجم ماهی تولیدی‌ به یک‌پنجم برسد. یک‌سری از گونه‌ها مثل فیتوفاگ که در مقابل شوری مقاوم نیستند، کاملاً از بین رفتند. گونه‌های باقی‌مانده نیز به دلیل شرایط بد آب، رشد ناکافی داشته و بسیار کوچک باقی مانده‌اند. در حالی که سال گذشته وزن این ماهی‌ها به حدود 5/1 کیلو می‌رسید، اما امسال وزنشان از 300 گرم فراتر نمی‌رود. در واقع، سودی نمی‌توان از فروش آن‌ها برد. اکنون بلاتکلیف هستیم، چراکه نمی‌دانیم با این‌ها چه درآمدی می‌توان کسب کرد! وی اظهار داشت: در مجموعه شیلاتی ما، ۳۳ کارگر دئمی فعالیت می‌کنند و در اوقاتی از سال و گاه بین ۷۰ الی ۸۰ کارگر موقت هم به مجموعه اضافه می‌شود. دیلمی با اشاره به فعالیت جانبی خود در حوزه کشاورزی‌ گفت: برای تغذیه آبزیان، در ۲۰ هکتار زمین کشت یونجه انجام دادیم که آن هم به‌خاطر آب شور، به کلی از بین رفت. از همین روی، ناگزیر از خرید یونجه شدیم. به‌علاوه، ۱۰۰ هکتار کشت شلتوک هم داشتم که نزدیک به ۵۰ نفر در آن کار می‌کردند و باز به‌خاطر شور شدن آب، مزارع شلتوک کاملاً خشک شدند و ناگزیر زمین‌ها را شخم زدیم. وی با بیان این‌که از سال ۱۳۷۴ (سال تأسیس شرکت) تاکنون مشکلات‌ کاری‌ ما هیچ‌گاه به این اندازه حاد نبوده، گفت: با وجود داشتن بزرگ‌ترین مجموعه پرورش ماهی منطقه، برای سرپا نگه‌داشتن کار و فعالیت آن، مجبور شدم بعضی ابزار و وسایل کار کشاورزی‌ام را بفروشم تا دستمزد کارگران را فراهم کنم. از ناحیه پول حاصله از فروش این ابزارآلات، تلاش کردم پول کشاورزان شلتوک‌کار را هم بدهم.

عدم تأمین کافی حقابه کشاورزی و شرب آبادان و خرمشهر از کارون

ناصر مرادیان،‌ مالک یک مزرعه پرورش ماهی در شهرستان خرمشهر، هم درباره وضعیت شوری آب در خرمشهر گفت: قاعدتاً آب رودخانه کارون در کانال ژیان پمپاژ می‌شود تا آب کشاورزی و شرب آبادان، خرمشهر و رودخانه بهمن‌شیر تأمین شود. کانال ژیان و رودخانه بهمن‌شیر دارای حقابه هستند، اما امسال برای کانال ژیان آب کافی از کارون نرسید. به دلیل کمبود آب از ناحیه کارون، آب شور دریا با جزر و مد، به شکل بی‌سابقه‌ای بالا آمد و در کانال ژیان جریان پیدا کرد. وی ادامه داد: شوری این آب بسیار زیاد و با ‌ای سی (EC) بالای ۲۰ هزار است. جاری شدن آن در مسیر بهمن‌شیر، خسارات بالایی را به نخیلات و پرورش ماهی‌ها وارد آورد. نخل‌ها و یونجه‌های من نیز به‌خاطر آب شور از بین رفت. مرادیان درباره خسارات وارده به مزارع پرورش ماهی خرمشهر گفت: فاز یک و دو مجتمع بزرگ پرورش ماهی شهید احمدیان که شامل ۱۵۰ قطعه می‌شود و در نزدیکی خرمشهر واقع است، به میزان ۸۰ درصد دچار ضرر شدند. در هر مزرعه یا قطعه، عموماً چهار نفر به صورت مستقیم کار می‌کنند؛ بنابراین، می‌توان گفت حداقل ۶۰۰ نفر در کارشان دچار مشکل شده‌اند. وی اشاره کرد: در مجتمع تحت مالکیت من، ۳۶ نفر شاغل هستند و با وجود خسارات وارده، هنوز قصد تعدیل نیرو ندارم، چراکه به نیروهایم برای حفظ و مراقبت از تأسیسات نیاز دارم.

با رهاسازی آب سد به کارون، از تلفات ماهی‌ها جلوگیری می‌شود

احمد شریفات، مدیرعامل اتحادیه تعاونی آبزی‌پروری خرمشهر، در اواسط مرداد سال جاری از وضعیت شوری آب در خرمشهر ابراز نگرانی کرده و گفته بود: کاهش دبی رودخانه کارون موجب پیشروی آب دریا و شور شدن آب حوضچه‌های ماهی شده که تلف‌شدن هزاران قطعه ماهی در خرمشهر را به دنبال داشت. وی اظهار داشت: در ناحیه مجتمع پرورشی شهید احمدیان خرمشهر به دلیل پایین بودن سطح آب و افزایش پساب ناشی از شرکت‌های کشت و صنعت نیشکر، آب غیرقابل برداشت و مصرف شده است. شریفات در انتقاد از شرکت بیمه طرف حساب محصولات پرورش ماهی شرکت‌های آبزی‌پروری خرمشهر، تصریح کرد: شرکت بیمه حاضر به پرداخت خسارت‌های ناشی از خشک‌سالی و شوری آب نیست و از پرداخت خسارت به پرورش‌دهندگان ماهی امتناع می‌کند. مدیرعامل اتحادیه تعاونی آبزی‌پروری خرمشهر ابراز امیدواری کرده بود که درصورتی که آب از پشت سد به رودخانه کارون رهاسازی شود، از تلفات ماهیان باقی مانده جلوگیری می‌شود. مسلم است که آب مورد نیاز فعالان عرصه پرورش ماهی خرمشهر تأمین نشده، درآمد و اشتغالشان دچار خسران بسیار بالایی شده و ماهی‌هایشان در سکوت مرده‌اند.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 10مهر1397 ، کدخبر: 55211: www.sabzineh.org