شعار سال: همواره مسئله اصلی خانوار‌های محروم از مسکن و جوانان، تأمین یک سرپناه مناسب برای زندگی است؛ به‌طوری‌که می‌توان گفت یکی از علل تأخیر در ازدواج‌ها در سال‌های اخیر، مسئله مسکن بوده است.

با این حال، بررسی شاخص‌های حوزه مسکن، التهابات شدید قیمتی و کاهش قدرت خرید مردم را به ویژه طی سال های اخیر نشان می‌دهد. بر اساس گزارش بانک مرکزی در شهریورماه سال جاری متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی در شهر تهران 8.1 میلیون تومان است؛ که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب 9.4 و 74.1 درصد افزایش داشته است.

این افزایش قیمت در حالی در ۶ ماه اول سال ۹۷ رخ داده که همواره تعداد معاملات رو به کاهش است؛ به‌طوری‌که تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران در شهریورماه امسال به 10.3 هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۱۳.۹ و ۳۳.۵ درصد کاهش نشان می‌دهد.

افزایش قیمت و کاهش معاملات نشان از وجود فعالانی (سوداگران) در بازار است که با خرید و فروش متعدد و مکرر، نبض مسکن را در دست گرفته و برای سود بیشتر خود قیمت‌ها را تعیین می‌کنند و منجر به عدم دستیابی مردم عادی به سرپناه متناسب با نیاز خود شده‌اند.

بررسی قدرت خرید مردم در شاخص دسترسی به مسکن

یکی از شاخص‌هایی که وضعیت نامطلوب بازار مسکن را به‌خوبی نشان می‌دهد «شاخص دسترسی به مسکن» است این شاخص برای تشخیص میزان سختی مسیر صاحب‌خانه شدن در شهرهاست.

شاخص دسترسی به مسکن از نسبت ارزش خرید یک واحد مسکونی ۷۵ متر مربعی به کل درآمد متوسط خانوارهای شهری محاسبه می‌شود؛ بدین معنا که اگر خانواری تمام حقوق و درآمد خود را برای خرید مسکن ذخیره کند، در صورت عدم افزایش قیمت‌ها چند سال بعد صاحب‌خانه خواهد شد.

بنابراین به هر میزان قیمت مسکن تحت تأثیر جهش‌های دوره‌ای افزایش پیدا کند و در مقابل، قدرت خرید خانوارها از تقویت سقف ریالی تسهیلات بانکی یا بهبود درآمد سالانه، محروم بماند، شاخص دسترسی به مسکن افزایش پیدا می‌کند که نشانگر بدتر شدن وضعیت متقاضیان مسکن است.

دوره انتظار مردم برای تأمین مسکن یک‌ شبه کاهش یافت

وزارت راه و شهرسازی در بخش اقتصاد و برنامه‌ریزی مسکن در پایگاه اینترنتی خود، آمار و اطلاعات شاخص دسترسی اقشار جامعه به واحد مسکونی متناسب را درج می‌کند. شاخصی که جزئیات آن توضیح داده شد.

با این حال در گزارش جدید این وزارتخانه، به یک‌باره شاخص دسترسی به مسکن شهری از سال 89 به بعد بهبود پیدا کرده و از 11.7 سال در گزارش پیشین به 6.8 سال تغییر یافته است. همچنین در سال 94 که آخرین آمار این وزارتخانه منتشر شد، شاخص دسترسی 10.3 سال بود که با کاهش 4 ساله ناشی از تغییرات محاسباتی و آماری، به 6 سال رسیده است.

شاخص دسترسی به مسکن - دوره انتظار مردم برای تأمین مسکن یک ‌شبه کاهش یافت

این درحالیست که پرواضح است تغییر در محاسبات آماری، در واقعیت تاثیری نخواهد داشت؛ واقعیت آن است که مردم طی سال های اخیر به دلیل عدم انجام اقدام عملی در حوزه مسکن، از خانه دار شدن فاصله گرفته اند. در طی این سال ها نه تنها ایده وزارتخانه در خصوص مسکن اجتماعی جامه عمل نپوشید، بلکه اقدامات قبلی از جمله مسکن مهر نیز با کندی پیشرفت کرد و همین مسئله، فاصله مردم با خانه دار شدن را افزایش داد.

با این اوصاف، اصلاح و تحول در وزارت راه و شهرسازی و رویکردها و سیاست های آن، اقدامی است که برای تغییر در وضع موجود ضروری به نظر می رسد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری مقاومتی نیوز تاریخ انتشار 9مهر 97، کدمطلب: 66393، www.moqavemati.net