
شعارسال: سیاسیون ایرانی میگویند اروپا نمیخواهد به کاهش اثرات تحریک کمک
کند و دولت ترامپ میگوید اتحادیه اروپا توانایی کافی برای این هدف را ندارد. نتیجه
اما برای ایران تا امروز یکی بوده است: ایران هرروز بیشتر در مشکلات سرچشمه گرفته
از تحریم فرو میرود. در این روزهایی که تفکر غالب همان حرف دولت آمریکا شده است و
این تصور پیشآمده که اروپا توانایی لازم برای جلوگیری از آسیبپذیری اقتصاد ایران
به دلیل اعمال مقررات تحریمی ندارد روزنامه آمریکا والاستریت ژورنال به نقل از دیپلماتها
گزارش داده است فرانسه و آلمان درصدد هستند با ارائه طرحهایی مانع شکست سازوکار ویژه
معروف به «اس پی وی»بشوند.طبق این گزارش به دنبال خودداری اتریش و لوکزامبورگ از میزبانی
مکانیزم کانال مالی دادوستد با ایران، فرانسه و آلمان طرحهایی ارائه کردهاند که
بر اساس آنها یکی از این دو کشور میزبان این سازوکار ویژه خواهد بود.وال ستریت
ژورنال در این گزارش تصریح کرده است، بریتانیا نیز در حال بررسی چگونگی پیوستن به
این طرحهای جدید است.طبق این گزارش، درصورتیکه فرانسه میزبان این سازوکار باشد،
مدیر آنیک آلمانی خواهد بود و چنانچه آلمان میزبان این سازوکار باشد، مدیر آن
فرانسوی خواهد بود.والاستریت ژورنال میگوید که این طرحها هنوز نهایی نشدهاند و
قرار است مذاکرات دراینباره در حاشیه نشست سران گروه ۲۰ در پایان ماه جاری میلادی
و در پایتخت آرژانتین ادامه یابد.خروج آمریکا از توافق هستهای شش قدرت جهانی با ایران
موسوم به برجام در روز ۱۸ اردیبهشت امسال، کلیه تحریمهایی که ایالاتمتحده در
چارچوب این توافق علیه ایران تعلیق کرده بود بار دیگر به اجرا گذاشته شدند.این در
حالی است که کشورهای اروپایی درصدند که توافق هستهای با ایران را حفظ کنند و در
همین راستا در تلاشاند با ایجاد این کانال مالی ادامه مبادلات مالی و بانکی با ایران
از طریق «اس پی وی» را امکانپذیر کنند. بهعبارتدیگر این سازوکار قرار است امکان
دور زدن تحریمهای امریکا را برای شرکتهای اروپایی که خواهان همکاری با ایران
هستند را فراهم کند.اما تاکنون هیچیک از کشورهای ۲۸ گانه عضو اتحادیه اروپا حاضر
به میزبانی این سازوکار ویژه نشده بود. پیشازاین رسانهها گزارشهایی درباره اینکه
اتریش و لوکزامبورگ حاضر نشدهاند میزبان این سازوکار ویژه را بپذیرند، منتشرشده
بود.این در حالی است که مقامهای ایران میگویند از زمان توافق هستهای ایران و شش
قدرت جهانی در سال ۱۳۹۴ تاکنون آژانس بینالمللی انرژی اتمی «۱۳ بار» پایبندی ایران
به مفاد توافقنامه هستهای برجام را تأیید کرده است. اما بهرغم این پایبندی، ایران
همچنان از مزایای اقتصادی برجام بهرهمند نشده است.علیاکبر صالحی، رئیس سازمان
انرژی اتمی ایران، که روز دوشنبه در سمینار همکاریهای هستهای ایران و اروپا حضور
داشت، به اتحادیه اروپا هشدار داد اگر به تعهداتش درزمینهٔ بهرهمند شدن تهران از
منافع اقتصادی برجام عمل نکند این وضعیت «عواقب ناگوار» به دنبال خواهد داشت.
فروپاشی برجام و هرجومرج
مقامات اتحادیه اروپا و ایران روز دوشنبه ۱۶ نوامبر (۵ آذر) تعهد خود
را نسبت به حفظ توافق هستهای اعلام و تأکید کردند که باوجود خروج دولت ترامپ از
برجام، درصدد زنده نگاهداشتن آن هستند.یگل آریاس کانیته، مسئول انرژی اتحادیه
اروپا و علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران پیش از برگزاری سمینار
«همکاریهای صلحآمیز هستهای ایران و اتحادیه اروپا» در بروکسل طی یک نشست
مطبوعاتی بر تعهد طرفین در جهت حفظ توافق هستهای تأکید کردند.مسئول انرژی اتحادیه
اروپا با اشاره به اینکه برجام فعالیتهای هستهای ایران را محدود کرده است گفت:
«ما جایگزین قابلاعتماد دیگری برای حفظ صلح در نظر نداریم.»آقای کانیته برجام را
توافقی «حیاتی برای امنیت اروپا، منطقه و جهان» دانست.علیاکبر صالحی، رئیس سازمان
انرژی اتمی ایران نیز توافق هستهای را «باوجود نقصهای آن تنها توافق امکانپذیر»
خواند و گفت: «امیدوارم جامعه بینالمللی و کشورهای عضو توافق هستهای تلاش کنند
تا همبستگی آن حفظ شود.»رئیس سازمان انرژی اتمی ایران همچنین تأکید کرد درصورتیکه
توافق هستهای ازهمپاشیده شود، هیچ کشوری از آن سود نخواهد برد و «هرجومرج حاکم
خواهد شد.» صالحی اذعان داشت که اروپا «حداکثر تلاش را در جهت عملی کردن قولهایش
انجام میدهد.»پس از خروج آمریکا از برجام با بازگشت تحریمها علیه ایران، کشورهای
اروپایی از ایجاد سازوکار ویژه مالی (SPV) برای تجارت غیر وابسته به «دلار» برای ایران خبر دادند اما به گزارش
رویترز به نقل از منابع اروپایی، تاکنون هیچیک از کشورها میزبانی این سازوکار را
نپذیرفتهاند.بااینوجود، مسئول انرژی اتحادیه اروپا گفت که نباید بر اراده کشورهای
اروپایی برای عملی کردن سازوکار ویژه مالی (SPV) شک کرد: «این اقدامات از منظر فنی بسیار پیچیده است و پیشرفتهای خوبی
در طول هفتهها و روزهای گذشته صورت پذیرفته است.»
قدرت اروپا
حالا و در شرایطی که به نظر میرسد موگرینی رئیس سیاست خارجی اتحادیه
اروپا همانند سابق دنبال کار ایران نیست و انگلستان نیز به هر دلیل کمتر درگیر این
موضوع میشود این پرسش وجودارد که قدرت اتحادیه اروپا واقعاً چقدر است؟ اگر به
هرکشور بزرگ اروپایی بهطور جداگانه نگاه کنیم خواهیم دید که رهبری سیاسی این
کشورها بهویژه آلمان و فرانسه توانایی متقاعد کردن شرکتهای بزرگ خود برای ماندن
در ایران را نیز نداشتند. از سوی دیگر نگاه نا یکپارچه هرکدام از اعضای اتحادیه
اروپا به مسئله تحریم ایران نشاندهنده قدرت ناکافی این اتحادیه است. بااینهمه
نباید امور را به همین سادگی فرض کرد و همهچیز را تمامشده دانست.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری تحلیلی
ساعت24 ، تاریخ انتشار: 6 آذر 1397 ، کدخبر: 405832 ، www.saat24.news