به گفته برخی کارشناسان مسیر راه آهن در هفت تپه پنج اثر دوره اشکانی یا عیلامی را با خطر جدی مواجه می‌کند از جمله یکی دو مقبره یا آرامگاه عیلامی در کنار نهر «عتیج دوم»، یک تپه اشکانی که راه آهن از وسط آن می‌گذرد، یک محوطه باستانی در که ایستگاه قطار بر روی آن در حال توسعه است و در سطح این محوطه به استناد گزارش کارشناس «مجید سروش» تکه‌های سفال و اموال فرهنگی به وفور موجود است.یک محوطه و تپه باستانی مربوط به دوران عیلام باستان در منطقه «بامدژ» که پیمانکار راه آهن بطور صدرصد آن را تخریب کرده و میراث هم هیچ اقدامی نکرده است.

این در حالی است که در نامه‌ای از سوی «بهروز عمرانی» رئیس پژوهشگاه به «حکمت‌الله موسوی» مدیر میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان مجوزی برای گمانه زنی در مسیر خط آهن هفت تپه صادر شده است که به موجب آن برنامه گمان زنی در مسیر خط آهن هفت تپه به منظور پاسخگویی به استعلام راه آهن جنوب کشور به سرپرستی «اردشیر جوانمردزاده» و با نظارت «ایوب سلطانی» از تاریخ ۲۹ تیرماه ۹۸ تا ۲۷ مرداد ۹۸ موافقت شده است.همچنین قرار شده که اعتبار مورد نیاز برای انجام برنامه از محل اعتبارات استانی تامین شود.از این رو به موجب نامه‌ای مورخ ۴ تیرماه ۹۸ و به شماره ۱۵۱۴/۱۱۸/۹۸۲ مبلغی حدود ۳۰۰ میلیون تومان قرارداد بین میراث‌فرهنگی استان و جوانمردزاده برای این موضوع بسته شده است.

«روح الله شیرازی» رییس پژوهشکده باستان‌شناسی با تأکید بر این که این پژوهشکده بر مواضع خود همچون زیرگذر شوش ایستاده است، می‌افزاید: در صورت وجود آثار پژوهشکده به صراحت اعلام می‌کند که عبور راه آهن از این قسمت مقدور نیست.

برخی کارشناسان معتقدند این خط راه آهن از روی عرصه عبور می‌کند و طبق معمول فشارهای وارده منجر به توافق و نگارش ضوابطی برای عبور خط راه آهن شده است و یک کاوش هم برای جلوگیری از اعتراض‌ها صورت می‌گیرد.

«عاطفه رشنویی» مدیرپایگاه هفت تپه و چغازنبیل در این باره به خبرنگار اسکان نيوز توضیح می‌دهد:حدود پنج سال پیش موضوع دو خطه کردن راه آهن جنوب کشور در دستور کار قرار گرفت. بر اساس آن استعلام‌های نخستین صورت گرفته و سازمان میراث فرهنگی و پایگاه درخواست کرده‌اند که نقشه‌ها به آنها داده شود تا از هرگونه برخورد احتمالی با عرصه‌ها جلوگیری شود.

به گفته رشنویی در این پنج سال جلسات متعددی با حضور مسوولان دفتر فنی طراحی راه آهن جنوب و پایگاه هفت تپه برگزار شده است و تا آنجا که شده این خط از عرصه فاصله گرفته است.تقریبا رو لبه عرصه بوده و بعد بیرون آمده و از مسیر دیگری با یک سری خاک‌ریزی‌ها این خط ، دو خطه شده است.

در یک قسمت‌هایی راه آهن با پایگاه به اختلاف می‌رسد چرا که قرار بود پلی احداث شود و خط دوم از کنار خط قدیمی عبور کند. رشنویی در این باره اظهار می‌کند: طبق دستور استاندار از محل اعتبارات استانی تأمین اعتباری در سال 97 صورت گرفت تا سازمان میراث فرهنگی مطالعاتش را انجام دهد و بر اساس آن اعلام کند که آیا این خط باید از اینجا عبور کند یا خیر.

رشنویی با اشاره به این که با مجوز پژوهشکده باستان‌شناسی سرپرست هیأتی مشغول کار هست تا مسیر را مورد بازرسی و گمانه‌زنی و شناخت قرار بدهد تا بدانیم مسیری که برای ادامه خط راه آهن انتخاب کردند با تپه‌ها و محوطه‌ها برخوردی دارد یا خیر. و تا پایان مطالعات نمی‌توان در این زمینه نظری قطعی داد.

به گزارش اسکان نيوز، راه آهن از محوطه ثبت جهانی چغازنبیل فاصله دارد و بخشی از ان در حریم درجه یک و بخشی در حریم درجه دو آن قرار دارد و دو خطه شدن منافاتی با ضوابط چغازنبیل ندارد.

هفت تپه خود عرصه و حریم مجزایی دارد که به گفته رشنویی طی یکماه گذشته از سوی علی اصغر مونسان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تصویب و ابلاغ شده است.

رشنویی اعلام می‌کند که عرصه و حریم هفت تپه بر اساس مطالعات فراوانی که در حدود 50 سال گذشته انجام شده تعیین شده است. گمانه‌زنی و مطالعات ژئوفیزیک هم در این محدوده انجام شده و به کمک تعیین عرصه آمده است.

مدیر پایگاه هفت تپه مدعی است خط راه اهن روی عرصه نبوده است. وجود یکسری تپه‌های اقماری و بیم برخورد خط ریل با آنها سبب انجام این گمانه‌زنی اخیر است.

او در پاسخ به این پرسش که آیا در صورت برخورد با آثار همانند زیر گذر شوش قرار به تغییر مسیر است، اظهار می‌کند: بستگی دارد به شرایط و در حال حاضر یک هیأت باستان‌شناسی مشغول کار است. طبق نقشه‌ها به امید خدا به آثار برنمی‌خوریم اما در صورت برخورد به آثار باید جلسات کارشناسی و مدیریتی برگزار و اعلام نتیجه شود و اکنون قابل پیش بینی نیست چه اتفاقی خواهد افتاد.

معاون اسبق میراث فرهنگی خوزستان در پاسخ به این پرسش که عده‌ای از کارشناسان معتقدند خط راه آهن از زوی پنج اثر عیلامی- اشکانی عبور می‌کند، می‌گوید: این مطلب را از شما می‌شنوم و چرا این کارشناسان از خودم نمی‌پرسند. اصلا اینچنین نیست، تمام محوطه‌های اطراف هفت تپه را لکه‌گذاری و مشخص کردیم تا جایی هم که توانستیم تپه‌ها را در عرصه مصوب قرار داردیم که حفظ شوند و الویت نخست حفاظ از اثار میراث فرهنگی است.

به گزارش اسکان نيوز،هفت تپه که در حقیقت از 14 تپه تشکیل شده است در استان خوزستان، 15 کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش و مجاورت دزفول واقع شده که احتمالاً شهر «تیکنی» یا «کابناک» از تمدن عیلام را درخود جای داده‌است. گستردگی این محوطه باستانی به مراتب باعث جلب توجه کاوشگران مختلف قرار گرفته‌است. بنابر نظریه‌هایی از این شهر به عنوان یک مرکز مهم سیاسی در زمان حکومت عیلامیان و پادشاهی «تپتی‌اهر» در سده پانزده پیش‌از میلاد یاد شده‌است که پس‌از ویرانی آن، شهر شوش به مرکز قدرت تبدیل شده‌است، هرچند هنوز مدرکی محکم برای اثبات آن بدست نیامده‌است.در اینجا سه قسمت مشخص شده وجود دارد: یک معبد با آرامگاه سلطنتی، محوطه کاخ و منطقه صنعتگران.

این مکان را نخستین بار دمورگان در سال ۱۹۰۸ توصیف کرد، او سپس در شوش به کار پرداخت. این محل باستانی، بین رودخانه‌های دز و کرخه در حدود ۱۷ کیلومتری جنوب شرقی شوش و در وسط کشتزارهای طرح نیشکر هفت تپه قرار گرفته‌ است. آثار باستانی هفت تپه، از مدت‌ها پیش مورد توجه خاورشناسان و دانشمندان بوده ‌است و این آثار در اواخر قرن نوزدهم میلادی، توجه «ژاک دمرگان»، باستان‌شناس فرانسوی را که در آن هنگام رئیس هیأت حفاری فرانسوی در ایران بود،جلب کرد. دمرگان این مجموعه آثار باستانی هفت تپه را به نام هفت شغال ثبت کرده است که ظاهراً به نظر می‌رسد در ثبت این نام، که در لهجه محلی «هفت چغا» به معنی هفت تپه است تا اندازه‌ای دچار اشتباه شده و تلفظ محلی و اصلی آن را کاملاً متوجه نشده ‌است. کلمه چغا در قسمت شمالی دشت خوزستان به معنی تپه آثار باستانی است.

کاوش و حفاری علمی تپه‌های باستانی هفت تپه از سال ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۵ هجری شمسی توسط هیئت باستان‌شناسی ایرانی به سرپرستی عزت‌الله نگهبان صورت گرفت که در نتیجه آن، اطلاعات و مدارک ذی‌قیمتی در خصوص گوشه ای از حلقه‌های تاریک تاریخ تمدن ایلام، دراختیار محققین و دانشمندان قرار داد. بعضی از دانشمندان باستان‌شناس، قبلاً عقیده داشتند که اسم باستانی و قدیمی شهری که آثار باستانی هفت تپه در آن قرار دارد، شهر «تیکنی» Tekni می‌باشد، اما براثر حفاری‌های عملی انجام شده معلوم گشت که نام اصلی و باستانی هفت تپه شهر «کاپناک» Kapnak است. مدارک باستان‌شناسی بدست آمده در حفاری هفت تپه بیانگر این است که این شهر باستانی مربوط به سال‌های ۱۵۰۵ تا ۱۳۵۰ ق.م. از تاریخ ایلام می‌باشد. در سنگ نبشته بزرگی که در حفاری هفت تپه بدست آمده از شخصی به نام «تپتی آهار» Tepti - Ahar نام برده شده که خود را پادشاه ایلام و انشان و شوش نامیده‌است. تپتی آهار در این سنگ نبشته، لقب خود را آزادکننده کشور ایلام از استیلا و یوغ سلاطین کاسی بین‌النهرین نامیده و بدین لقب فخر و مباهات می‌نماید. آثار معماری مکشوفه در هفت تپه عبارتند از: مجموعه آرامگاه تپتی آهار و معبد خصوصی او، آرامگاه دسته جمعی، ساختمان معبد، آرامگاه، زیگورات یا کاخ شماره ۱، حیاطها، زیگورات یا کاخ شماره ۲، دیوار طویل شمالی و تالار طویل.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری اسکان نیوز ، تاریخ انتشار 19مرداد 98، کد خبر:21961 ،www.eskannews.com