شعار سال: پیشنهادی که با استقبال علی سلیمان غانم وزیر نفت و منابع معدنی سوریه مواجه شد؛ به‌طوری‌که وی اظهار امیدواری کرد که با تامین زیرساخت‌های لازم ظرفیت‌های تجاری، صنعتی و معدنی طرفین به اشتراک گذاشته شود. علاوه بر تشکیل بلوک چهارجانبه اقتصادی، وزیر صمت در دیدار با وزیر نفت و منابع معدنی سوریه بر ضرورت تشکیل کمیته تخصصی صنعتی، معدنی و تجاری دو طرف ذیل کمیسیون همکاری‌های مشترک نیز تاکید کرد. با عبور سوریه از بحران جنگ و از سرگیری بازسازی این کشور در حال حاضر فرصت مناسبی در اختیار بازرگانان و سرمایه‌گذاران ایرانی قرار گرفته تا بتوانند از پتانسیل‌های بالقوه سوریه استفاده کنند. در این راستا وزیر نفت و منابع معدنی سوریه روز گذشته در دیداری با وزیر صنعت، معدن و تجارت و فعالان بخش خصوصی به ترسیم مسیر همکاری میان دو کشور پرداخت. مسیری که وزیر نفت و منابع معدنی سوریه امیدوار است به بارورسازی فعالیت‌های میان دو کشور منتهی شود و وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران امیدوار است که در دوره جدید و همزمان با آغاز بازسازی سوریه، روابط اقتصادی فی‌مابین وارد مختصات جدیدی شود.

فعالان بخش خصوصی نیز در نشستی جداگانه با وزیر نفت و منابع معدنی سوریه سه توصیه برای بهبود روابط اقتصادی میان دو کشور مطرح کردند. در پیشنهاد مطرح شده از سوی فعالان بخش خصوصی بر این نکته تاکید شده که شرکت‌های ایرانی در راستای معرفی خود به وزارتخانه‌های مختلف سوری در سوریه رجیستر شوند. از سوی دیگر، فعالان بخش خصوصی برای توسعه همکاری بین دو کشور ایجاد شرکت‌های مشترک در بخش‌های مختلف اقتصادی را مطرح کردند و در توصیه سوم نیز این نکته مورد توجه قرار گرفت که اتحادیه و انجمن نفت در ساختمانی که به همت اتاق ایرانی در دمشق خریداری شده است دفتری راه‌اندازی کند تا از این طریق ارتباطات با وزارتخانه‌ها آسان‌تر شود.

اما پیش از این نیز هیات سوری دیدار‌هایی با پارلمان اقتصادی کشور برگزار کرده بود و در این دیدارها منوی اقتصادی همکاری میان دو کشور به تصویر کشیده شده بود، به‌طوری‌که اواخر سال گذشته هیات سوری در دیداری با اعضای پارلمان اقتصاد ایران اقدام به امضای یک سند راهبردی جدید کردند و در چارچوب این سند همکاری، محورها و کانال‌های جدیدی برای توسعه روابط «تجاری»، «بانکی» و «سرمایه‌گذاری» میان دو شریک منطقه‌ای تعریف شد. پس از آن و در دیداری دیگر که در اوایل سال جاری میان فعالان اقتصادی سوری و ایران برگزار شد؛ سوری‌ها پیشنهاد منوی جدید اقتصادی را به ایرانی‌ها دادند. جزئیات این پیشنهاد اقتصادی نشان می‌دهد سوریه به‌دلیل ورود به مرحله بازسازی به محصولاتی مانند مصالح ساختمانی و برق نیاز دارد و ایران می‌تواند در جهت تامین این نیازها اقدام کند، حال و در نشستی در سطح مقامات دولتی دو کشور گسترش همکاری تجاری، صنعتی و معدنی مورد تاکید قرار گرفت.

همکاری‌های گسترده

در نشست رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران با علی سلیمان غانم وزیر نفت و منابع معدنی سوریه، آمادگی کامل ایران درخصوص گسترش همکاری‌های تجاری، صنعتی و معدنی با سوریه مورد تاکید قرار گرفت؛ به‌طوری‌که رحمانی در این جلسه با اشاره به رابطه تاریخی و دوستانه دو کشور ایران و سوریه، عنوان کرد: همکاری و همراهی ملت‌های این دو سرزمین در مبارزه با تروریسم روابط طرفین را در سطحی ویژه و کاملا استراتژیک ارتقا بخشیده است که این مهم در حوزه‌های مختلف صنعت، معدن و تجارت نیز باید تقویت شده و به سطح قابل قبولی برسد.

وی افزود: انتظار داریم در دوره جدید و همزمان با آغاز بازسازی سوریه روابط اقتصادی فی مابین وارد مختصات جدیدی شده و همکاری‌های صنعتی و معدنی را بیش از پیش ارتقا ببخشیم. گسترش همکاری‌های معدنی میان دو کشور یکی دیگر از موضوعاتی است که در این دیدار مورد توجه دو طرف قرار گرفت. به گفته رحمانی، با توجه به ظرفیت‌های موجود می‌توانیم در حوزه معادن و صنایع معدنی نیز همکاری‌های گسترده‌ای با هم داشته باشیم.

براساس داده‌های اعلام شده، ایران از جمله کشورهای مهم معدنی دنیاست و هم اکنون بالغ بر ۵۵ میلیارد تن ذخایر معدنی با قابلیت استخراج بیش از ۶۴ نوع ماده معدنی در کشورمان وجود دارد که پیرو مطالعات و طرح‌های اکتشافی اخیر این حجم به بیش از ۲ برابر میزان فعلی افزایش خواهد یافت. به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران، سوریه نیز در حوزه معادن ظرفیت‌های مناسبی دارد که البته از گذشته همکاری‌هایی در این زمینه میان دو کشور وجود داشت و ضرورت دارد این همکاری‌ها را افزایش داد و به عبارتی دیدار امروز باید نقطه عطفی در ارتقای چشمگیر همکاری‌های طرفین باشد. رحمانی ادامه داد: با توجه به توانمندی‌های مهندسی و تجهیزات، همچنین تجربیات موجود در ایران، شرایط برای توسعه فرصت‌های همکاری مشترک با بخش معادن و صنایع معدنی سوریه وجود دارد و آماده هرگونه همکاری هستیم. به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، در حوزه مطالعات معدنی، استخراج و بهره‌برداری از معادن، خدمات فنی و مهندسی و انواع تولیدات صنعتی و صنایع معدنی، صنایع نفت و پتروشیمی و همین‌طور در سایر تولیدات صنعتی شرایط برای همکاری مناسب میان دو کشور مهیاست. تشکیل کمیته تخصصی صنعتی، معدنی و تجاری دو طرف ذیل کمیسیون همکاری مشترک یکی دیگر از مواردی است که در این دیدار از سوی رحمانی مورد تاکید قرار گرفت. به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت، در چارچوب وظایف این کمیته باید مقدمات همکاری و مراودات موثرتر بخش خصوصی و دولتی دو کشور فراهم آید.

فعال‌سازی و مشارکت بیشتر در نمایشگاه‌های بین‌المللی طرفین، همچنین برنامه‌ریزی برای اصلاح مقررات تعرفه‌ای در راستای گسترش همکاری‌های تجاری طرفین از دیگر مواردی است که به گفته رحمانی باید در دستور کار دو طرف قرار گیرد.

ایجاد بلوک اقتصادی چهارجانبه میان کشورهای ایران، عراق، سوریه و لبنان یکی دیگر از مواردی است که در این دیدار مورد تاکید رحمانی قرار گرفت، به‌طوری‌که وزیر صمت در این خصوص عنوان کرد: کشورهای ایران، عراق، سوریه و لبنان می‌توانند در سایه مراودات سیاسی استراتژیک و دوستانه خود یک بلوک اقتصادی قدرتمند نیز تشکیل دهند و همکاری‌های صنعتی و معدنی خود را ارتقا دهند. وزیر صمت افزود: طی یک‌سال گذشته سطح مراودات تجاری میان ایران و سوریه افزایش ۳۵ درصدی داشته که با توجه به ظرفیت‌های موجود برای گسترش همکاری‌ها باید تراز تجاری موجود را تا پایان امسال به نحو چشمگیری ارتقا دهیم.

در این دیدار وزیر نفت و منابع معدنی سوریه نیز با اشاره به اینکه روابط دو کشور کهن، دیرینه است، عنوان کرد: کشورهایی که در دوره مبارزه با تروریسم همراه و دوست کشور و ملت سوریه بودند، امروز در مرحله بازسازی برای ما در اولویت قرار دارند و قطعا در صدر همه این کشورها نیز ایران است و با آغوش باز از برادران ایرانی خود استقبال می‌کنیم و مشتاق همکاری طرفین هستیم.

وی افزود: باعث خوشحالی است که در شرایط حاضر همکاری‌های خوبی با کشور ایران آغاز کرده‌ایم و اعتقاد داریم که باید سطح روابط را بیش از پیش ارتقا بدهیم. سلیمان غانم با اشاره به ضرورت گسترش روابط اقتصادی دوکشور در سطحی برابر با روابط سیاسی خوب طرفین، گفت: از پیشنهاد وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران برای تشکیل یک بلوک اقتصادی مشترک میان ۴ کشور ایران، عراق، سوریه و لبنان استقبال می‌کنیم و امیدواریم با تامین زیرساخت‌های لازم ظرفیت‌های تجاری، صنعتی و معدنی طرفین به اشتراک گذاشته شود. وزیر نفت و منابع معدنی سوریه درخصوص ورود به بخش معدن نیز عنوان کرد: در حال حاضر با تفاهم‌نامه مشترک همکاری با سازمان زمین‌شناسی ایران کار مطالعاتی بخش معدنی سوریه در حال انجام است و در همین راستا برای آغاز همکاری‌های فی‌ما بین در حوزه صنایع معدنی نیز آمادگی خود را اعلام می‌کنیم. سلیمان غانم با اشاره به برخی ظرفیت‌های معدنی سوریه گفت: حدود ۲۰ میلیارد تن ذخایر معدنی در سوریه شناسایی شده که امکان برداشت ۶۲ ماده معدنی را فراهم آورده و مطمئنیم در چارچوب همکاری‌های مشترک می‌توانیم برای توسعه این بخش روی فناوری‌ها و تجهیزات ایرانی حساب باز کنیم. وی تصریح کرد: اشتیاق خوبی میان مسوولان و فعالان اقتصادی طرفین برای ارتقای سطح همکاری‌ها وجود دارد که امیدوارم با پیگیری‌های مستمر نتایج لازم حاصل شود.

همکاری دو‌جانبه

وزیر نفت و منابع معدنی سوریه همچنین در نشست کمیته مشترک اقتصادی ایران و سوریه که در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، گفت: این سفر به ایران کامل‌کننده سفرهای پیشین است و نتیجه آن اجرای قراردادهای متعدد و به اجرا در آمدن برخی دیگر از قراردادها است.

غانم با اشاره به بازدید از مراکز پتروشیمی عسلویه گفت: اگرچه من نماینده بخش نفتی کشورم هستم، اما سوریه علاقه‌مند به توسعه فعالیت‌های اقتصادی با ایران در همه بخش‌ها است. ۶۰ درصد از صنعت و تکنولوژی نفتی به دست کارشناسان ایرانی انجام می‌شود؛ بنابراین ما از این تجربیات بهره می‌گیریم. تفاهم‌های زیادی نیز در زمینه نفت، استخراج و پالایش معادن و بهره‌برداری از معادن و آموزش فنی در این بخش‌ها در جلسات مختلف توسط ایرانیان مطرح شده است. غانم با بیان اینکه دولت سوریه آمادگی کامل برای همکاری با بخش خصوصی را دارد، گفت:‌ ما از این موضوع استقبال کرده و از شرکت‌های ایرانی در بخش خصوصی طبق قوانین و مقررات موجود حمایت می‌کنیم. در این راستا دفتر مشترک تجاری سوریه گام‌های موثری برای توسعه همکاری بین بخش‌های خصوصی دو کشور برداشته است. ما نیز با ارائه اطلاعات لازم حمایت‌ از این بخش را بر عهده خواهیم گرفت. وزیر نفت و منابع معدنی سوریه افزود: در شصت و یکمین نمایشگاه بین‌المللی دمشق شاهد حضور گسترده بخش خصوصی ایرانی بودیم و این اتفاق را در نمایشگاه بازسازی دمشق هم شاهد بودیم. ما به دنبال گام‌های آینده برای بارور‌سازی فعالیت‌ها بین دو کشور در آینده هستیم. وی با بیان اینکه سوریه تصمیم دارد برای بازسازی به سمت دوستان واقعی خود برود و در این رابطه هم گام‌های بزرگی برداشته است، عنوان کرد: سوریه در زمینه‌های اقتصادی برای بازسازی مناطق آسیب‌دیده در سطوح مختلف و همچنین برای بازتولید نفت کارهای خوبی انجام داده است.

غانم با اشاره به تجدید برخی قوانین توسط دولت سوریه اظهار کرد: ما در آینده نزدیک قانون جدید سرمایه‌گذاری در سوریه را تصویب می‌کنیم. سازمان سرمایه‌گذاری سوریه به همه پروژه‌هایی که امکان سرمایه‌گذاری در این کشور را دارد، توجه خواهد کرد و تسهیلاتی به آنها ارائه می‌کند.

وی با بیان اینکه همکاری اقتصادی سوریه و ایران دارای دو جنبه خصوصی و دولتی است، گفت: در بخش دولتی انعقاد قراردادها انجام می‌شود؛ اما آنچه موجب تقویت همکاری بخش خصوصی دو کشور خواهد شد، برگزاری نمایشگاه‌ها و تقویت ارتباط اتاق‌های بازرگانی دو کشور و حضور در نمایشگاه‌ها است. ‌متاسفانه در زمینه اطلاع‌رسانی تسهیلات به بخش خصوصی کوتاهی‌هایی وجود دارد که این موضوع از طریق اطلاع‌رسانی توسط کانال‌های رسمی و وزارتخانه‌ها و کمیته‌های مشترکی که زاده این دیدارها هستند، می‌تواند جبران شود. وی درخصوص حضور شرکت‌های نفتی در مناقصات وزارت نفت سوریه اظهار کرد: هر شرکتی که در نمایشگاه حضور داشته می‌تواند در مناقصات شرکت کند. ‌بخش نفتی ایران پیشرفت‌های زیادی داشته و در بازارهای جهانی مطرح است، بنابراین می‌دانیم که شرکت‌های ممتازی در این بخش در ایران وجود دارد و گام اول برای حضور این شرکت‌ها در مناقصات این است که آنها مدارک خود را ارائه دهند تا وارد مناقصات نفتی که وزارت نفت سوریه ارائه می‌دهند، شوند. غانم با اشاره به صنعت پیشرفته پتروشیمی ایران گفت: به مدیران پالایشگاه حمص توصیه کرده‌ایم که با طرف ایرانی برای استفاده از مواد پتروشیمی ایرانی ارتباط داشته باشند. وی در ادامه با بیان اینکه دو قرارداد در مورد استخراج نفت در دو بلوک مختلف داریم،‌گفت: پروژه‌های استراتژیک و مدت‌دار زیادی بین دو کشور وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به آموزش کادرفنی سوریه در ایران در زمینه نفت اشاره کرد. بازسازی در سوریه کار گسترده‌ای است و در دوره بازسازی گرایش خاصی به ایران داریم. تبادل هیات‌ها و مشارکت در نمایشگاه‌های سوریه وایران مدنظر ما است. متاسفانه دستاوردهای سوریه در زمینه نفت به علت درگیر شدن با جنگ از بین رفته‌اند و آسیب‌های زیادی به بخش‌های نفتی کشورمان وارد شده و بر اثر جنگ متخصصان ما به شهادت رسیدند و بسیاری از ساختمان‌های این بخش از بین رفته است. با توجه به اقدامات دشمنان برای بازسازی این بخش‌ها ما متکی به غرب نیستیم. دیدگاه ما به سمت شرق و همکاری با ایران است و تاکید بر بازسازی بخش نفت به کمک دوستانمان از جمله ایران را داریم.

محمود عدنان سفیر سوریه در ایران نیز در این نشست گفت: دیدار مقامات سوریه با مقامات ایرانی در این سفر نشان‌دهنده اراده دو کشور ایران و سوریه برای مشارکت اقتصادی و استراتژیک در آینده و مقابله با تحریم‌هایی است که دو کشور با آن مواجهند. وی با اشاره به توافقنامه اقتصادی مشترک بین دو کشور که در آغاز سال‌جاری به امضا رسید، ‌گفت: انتظار می‌رود همکاری بخش خصوصی ایران و سوریه برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک و بازسازی سوریه افزایش یابد. اولویت ما برای مشارکت در سرمایه‌گذاری و بازسازی سوریه، ایران است و امیدواریم این دیدار گامی در جهت تحرک بخشی بخش خصوصی ایران برای برپایی شرکت‌های مشترک در زمینه نفت و معدن باشد. درهای سفارت سوریه همیشه به روی سرمایه‌گذاران ایرانی باز است و سفارت سوریه در خدمت سرمایه‌گذاران ایرانی برای ارائه اطلاعات و تسهیلات است.

کیوان کاشفی، رئیس کمیته مشترک ایران و سوریه نیز عنوان کرد: به‌رغم روابط گسترده سیاسی بین دو کشور، همچنان مناسبات اقتصادی با سطح انتظارات فاصله زیادی دارد. در این بین، بخش خصوصی می‌تواند نقش پررنگی ایفا کند و با استفاده از امکانات موجود در دو کشور تعاملات اقتصادی را افزایش دهد. آنچه به اعتقاد این عضو هیات‌رئیسه اتاق ایران بیش از هر چیز مانع از توسعه روابط تجاری بین ایران و سوریه می‌شود، نبود اطلاعات کافی از قوانین، چارچوب‌های فنی و حقوقی و به‌طور کلی سلایق و نیاز بازار از هر دو کشور است؛ به این معنا که فعالان ایرانی بازار سوریه را به خوبی نمی‌شناسند و برای همین نمی‌توانند برای حضور در آنجا برنامه‌ریزی دقیق ارائه دهند. کاشفی اظهار کرد: بانک اطلاعاتی منسجم و کارآمدی از بازار سوریه در اختیار نداریم و برای پر کردن این خلأ، سعی کردیم هیات‌های تجاری مختلفی را به این کشور اعزام و از سوریه پذیرش کنیم. می‌توان گفت طی ۸ ماه گذشته بیش از ۸ هیات بین دو کشور رفت‌وآمد کرده‌اند. از طرفی ایرانی‌های زیادی در اولین نمایشگاه سوریه از زمان آغاز دوره بازسازی این کشور، مشارکت کردند که ۴ برابر دوره‌های قبل بود. رئیس کمیته مشترک ایران و سوریه، حضور وزیر نفت و منابع معدنی این کشور در ایران را نقطه شروعی برای روابط بین دو کشور در حوزه نفت و انرژی توصیف کرد و گفت: ایران و سوریه تاکنون در این وادی روابط چندانی نداشته‌اند، امیدواریم این سفر آغازی برای این مناسبات باشد. عضو هیات‌رئیسه اتاق ایران همچنین از تجهیز مرکز تجارت ایرانیان در دمشق به منظور ارائه مشاوره‌های اقتصادی به علاقه‌مندان سرمایه‌گذاری در سوریه خبر داد و افزود: خوشبختانه تعداد پروازها بین دو کشور افزایش پیدا کرده و این می‌تواند زمینه توسعه گردشگری بین دو کشور را در آینده فراهم کند. در این نشست پیش از حضور هیات سوری در اتاق ایران، سیدحمید حسینی، دبیر اتاق مشترک ایران و عراق، از بازگشایی مرز بوکمال بین سوریه و عراق طی این هفته خبر داد و گفت: با این اقدام بخش قابل‌توجهی از هزینه‌های مربوط به صادرات محصولات ایرانی به سوریه کاهش پیدا می‌کند. هرچند عراق همچنان عضو کنوانسیون کارنه نیست و قوانین بین‌المللی ترانزیت را رعایت نمی‌کند. تا زمانی که این شرایط بر عراق حاکم باشد، مجبوریم در عراق هزینه گمرکی پرداخت و بعد از تخلیه بار، مجدد بارگیری کنیم. در واقع مشمول صادرات مجدد می‌شویم که چندان روش مقبولی برای صادرکنندگان ایرانی نیست. محمد دانایی‌فر، دبیر ستاد مشترک اقتصادی ایران و سوریه نیز با اشاره به اینکه در ۵ ماه ابتدای امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۲۵ درصد روابط تجاری بین دو کشور ایران و سوریه توسعه یافته است، عنوان کرد: تجربه سال‌ها کار با عراق نشان می‌دهد که هر جا به بخش خصوصی اصالت داده شده‌، روابط تجاری هم توسعه و رونق بیشتری داشته است. توصیه ما تنوع بخشی روابط تجاری با سوریه است که یکی از زمینه‌های توسعه همکاری فعالیت در زمینه بخش‌های نفت و انرژی و معدن است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد ، تاریخ انتشار3 مهر 98، کد خبر: 3575380، www.donya-e-eqtesad.com