شعارسال: الیزابت کوبلر راس معتقد است که فرد محتضر در هنگام مواجهه با مرگ پنج مرحله (انکار، خشم، چانه زنی، افسردگی و پذیرش) را پشت سر می‌گذارد.

بعد‌ها این دیدگاه در مورد مراحل مختلف فرآیند سوگواری در بازماندگان مورد استفاده قرار گرفت و اکنون اسلاوی ژیژک بر این عقیده است که می‌توان این مراحل را در مورد مواجهه با بلایای جمعی مانند همه گیری ویروس کرونا به کار برد.
بر این اساس ما ابتدا وجود ویروس کرونا را انکار کردیم، بعد از شیوع گسترده آن و پیامد‌های ناگوارش خشمگین شدیم، سپس به چانه زنی با آن پرداختیم و برخی از محسنات و پیامد‌های مثبت آن را فهرست کردیم، بعد با مشاهده محدودیت‌ها و مصائب همه جانبه رخ داده در زندگی به افسردگی دچار شدیم و در نهایت زندگی همراه با این ویروس را پذیرفتیم و خودمان را با آن سازگار کردیم.

اما پذیرش کرونا و سازگاری با آن به معنای بازگشت به دنیای پیش از کرونا نیست. از هنگام ظهور کرونا، ابعاد مختلف زندگی تغییر کرده و روابط انسانی دستخوش دگرگونی شده است.
ممکن است برخی از این تغییرات مثبت باشند مانند امکان تنفس موقت محیط زیست و تقلیل اثرات منفی زندگی انسان مدرن بر کره خاکی. اما بسیاری از این تغییرات نیز ناگوار و نامطلوب اند مانند تخریب روابط اجتماعی، تشدید نزاع‌های خانوادگی، افزایش نابرابری اجتماعی، افزایش کنترل و نظارت اجتماعی، تشدید برچسب زنی و طرد اجتماعی و …

شاید بتوان گفت مهمترین مصیبتی که کرونا با خود به همراه آورده است تخریب و محدود سازی روابط اجتماعی است. دیگر مانند گذشته دست‌های هم را نمی‌فشاریم و یکدیگر را در آغوش نمی‌گیریم. جمع‌های خانوادگی و گردهمایی‌های فامیلی امکان برقراری ندارند یا با محدودیت‌های بسیار تشکیل می‌شوند و دیگ جوشان جامعه دیگر مانند سابق نمی‌جوشد.

در اینجا، برخی گروه‌ها بیش از دیگران آسیب می‌بینند. این‌ها همان گروه‌هایی هستند که پیش از این نیز از چرخه زندگی روزمره کنار گذاشته شده و از جامعه طرد شده اند. فقیران، بیکاران، کودکان، سالمندان، محتضران، بیماران و بازماندگان نمونه‌هایی از این گروه‌ها هستند.
این افراد و گروه‌ها به مراقبت و تسکین جمعی بیشتری نیاز دارند و از تعلیق و محدودیت روابط اجتماعی صدمه بیشتری می‌بینند.

فقیران و بیکاران در شرایط فعلی با فقر و نداری مضاعف دست و پنجه نرم می‌کنند و در فقدان مراقبت‌های جمعی آسیب می‌بینند. کودکان به حضور در طبیعت و بازی با همسالانشان در فضای آزاد به شدت نیاز دارند و در شرایط فعلی نمی‌توانند به راحتی به انجام بازی‌های گروهی بپردازند. سالمندان، که در دوران همه گیری کرونا به عنوان گروهی آسیب پذیر معرفی شدند هنوز هم از ملاقات اقوام، نزدیکان و در مواردی فرزندان خویش محروم هستند. بیماران و محتضران در خانه یا بیمارستان محصور شده اند و از امکان ملاقات نزدیک‌ترین اعضای خانواده خویش برخوردار نیستند و بازماندگان از برگزاری مراسم تشییع، ترحیم و تدفین به نحو عمومی و با حضور همه نزدیکان و دریافت حمایت‌های جمعی بی نصیب مانده اند.

در تصاویر ارائه شده از آینده بشر، نشانی از روابط اجتماعی چهره به چهره و همبستگی و جوشش اجتماعی به چشم نمی‌خورد. این تصاویر انسان‌هایی منزوی را به نمایش می‌گذارند که در تنهایی کار می‌کنند، ورزش می‌کنند، درس می‌خوانند و تمام کار‌های خود را از طریق اینترنت و از راه دور انجام می‌دهند. باید هشیار بود که کرونا مقدمه‌ای برای رسیدن به این جهان فلاکت بار و فاجعه آمیز نباشد.

آنچه بیش از همه آسیب دیده و کرونا بیش از هر چیز به آن هجوم آورده روابط اجتماعی است و حقیقت آن است که ما به عنوان موجوداتی که از هستی اجتماعی برخورداریم باید روابط اجتماعی خویش را مجدانه برقرار کنیم و از آن دفاع نماییم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جستارها، کد خبر:۱، تاریخ انتشار: ۱۲ خرداد ۱۳۹۹، jostarha.com