شعار سال: حدود یک ماه و نیم است که فعالیت مجدد سالن‌های سینما آن‌هم با نیمی از ظرفیت خود آغازشده است، اما با در پیش گرفتن راهکار‌های گوناگون همچنان استقبالی از فیلم دیدن در آن‌ها صورت نمی‌گیرد. همین راهکار‌هایی که به‌صورت موازی در حال انجام هستند باعث ایجاد آشی شله‌قلمکار در اکران فیلم‌ها شده است.

اوایل اسفندماه که وزارت فرهنگ و ارشاد اعلام کرد کلیه فعالیت‌های فرهنگی و هنری اعم از سالن‌های سینما و تئاتر تا اطلاع ثانوی تعطیل هستند کسی فکر نمی‌کرد ۴ ماه طول بکشد تا دوباره در‌های سینما به روی مخاطبان باز شود. بالاخره در اول تیرماه اعلام شد که سالن‌های سینما و تئاتر می‌توانند با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی با نیمی از ظرفیت کارشان را آغاز کنند.

مردم سینما می‌روند؟
همان زمان سینماداران معتقد بودند که با اکران فیلم‌های سال گذشته مردم به سینما نمی‌آیند. برخی سینماداران گفته بودند سینما را باز کردیم، ولی می‌دانیم مردم نمی‌آیند. اصلاً چرا در ماه چهارم سال ۹۹ مردم باید فیلم سال ۹۸ را در سینما تماشا کنند؟ بعضی از این سینماداران که ناراحت و ناامید و عصبانی هستند، این پرسش را مطرح می‌کنند که بعد از چهار ماه تعطیلی، بعد از چهار ماه که تولید و پخش تعطیل بوده و مدیران سازمان سینمایی با توجه به تعطیلی بخش قابل‌توجهی از سینما فرصت کافی برای برنامه‌ریزی داشتند، چطور یک بازگشایی شکیل با فقط دو فیلم خوب برای سینما‌ها تدارک دیده نشد؟ آیا نمی‌شد احتمال‌های مختلفی را پیش‌بینی کرد که براساس آن سناریو‌های متعددی طراحی شود تا در کمتر از ۴۸ ساعت مانده به بازگشایی، بلاتکلیفی پیش نیاید و آخرسر سینما‌ها این‌گونه بازگشایی نشوند؟

از سوی دیگر، اما عده‌ای هم معتقد بودند که هنوز شرایط برای بازگشایی سینما‌ها مهیا نیست و تهیه‌کنندگان حق‌دارند برای پخش فیلم‌های خود حاضر به ریسک نباشند. استدلال آن‌ها این بود که اولاً پیش از کرونا در بهترین سینما‌های تهران بسیاری از سانس‌ها با یک‌چهارم ظرفیت پر می‌شدند و حالا چندان انتظاری نباید داشت.

اکران فیلم خارجی، یک مسکن
به هر صورت سینما‌ها به کار خود ادامه دادند. اما ازآنجاکه باوجود پذیرش تنها نیمی از ظرفیت، بازهم سینما‌ها مورد استقبال قرار نمی‌گرفتند، تعداد قابل‌توجهی از سالن‌داران اقدام به اکران فیلم‌های سینمایی خارجی کردند و شماری از مشهورترین و موفق‌ترین آثار استودیو‌های هالیوود را روی پرده بزرگ بردند. اما این اقدام شاید تنها داروی موقتی بود برای تسکین درد سینماها. منوچهر محمدی، تهیه‌کننده سینما که مدیر دو مجموعه سینمایی «پردیس زندگی» و «مگامال» نیز هست، معتقد است بدون تشکیل کمیته بحران، او درباره تأثیر اکران فیلم‌های خارجی برجذب مخاطب در این دو پردیس گفته است: اساساً ازآنجایی‌که از سینما استقبال نمی‌شود به‌طور طبیعی فیلم‌های خارجی هم همین وضعیت را دارند و فروش آن‌ها بسیار اندک است و این فیلم‌ها هم نتوانستند به جذب مخاطب کمک کنند. در این شرایط باید سریعاً کمیته بحران تشکیل شود، چون باز بودن سینما به‌تن‌هایی کافی نیست بلکه باید فیلم خوب و قوی هم وجود داشته باشد که مخاطب علاقه‌مند شود به سینما بیاید تا سالن‌ها به شکل کج‌دار و مریز این مرحله را سپری کنند. در غیر این صورت اگر وضعیت بخواهد به همین ترتیب ادامه پیدا کند، سالن‌دار‌ها ناگزیر به سمت تعطیلی خواهند رفت.

پرداخت بدهی سالن‌داران به پخش‌کنندگان
درحالی‌که هیچ‌کدام از این اقدام‌ها چندان مؤثر نبودند، سازمان سینمایی تصمیم گرفت تا بدهی سینماداران به پخش‌کنندگان را پرداخت کند تاکمی از بار سینماداران کاسته شود. سیدمحمد مهدی طباطبایی‌نژاد، معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی بابیان اینکه سینماداران متعهد به پرداخت این بدهی می‌شوند، گفته بود: این پول باید به چرخه تولید برگردد تا برای دست‌اندرکاران سینما ایجاد شغل کند و زنجیره تولید تا اکران کامل شود.

شوربای اکران
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، فیلم‌هایی که پیش از تعطیلی سینما‌ها در حال اکران بودند، پس از چهار ماه دوباره روی پرده نقره‌ای ظاهر شدند. یکی از این فیلم‌ها که تا اسفندماه خوب هم می‌فروخت، «شنای پروانه» بود. اما از همان زمانی که فیلم «شنای پروانه» پس از سه هفته اکران نتوانست تعداد تماشاگر قابل قبولی را به سینما بکشاند، واضح و مبرهن بود که هر فیلم دیگری هم بیاید وضع همین است و سینما‌ها یا باید تعطیل شوند یا با تعداد کم مخاطب کج‫دار و مریز طی کنند.

اما در ادامه اکران چند فیلم جدیدی که در هفته‌های گذشته مصوب شدند، اخیراً در بعضی سینما‌ها چند فیلم کمدی و اجتماعی که در زمان خود پرفروش بودند روی پرده آمده‌اند تا شاید این‌ها جذب مخاطب کنند؛ فیلم‌هایی مثل «فروشنده» و «جدایی نادر از سیمین» اصغر فرهادی، «نهنگ عنبر» سامان مقدم، «ورود آقایان ممنوع» رامبد جوان و «آینه‌بغل» منوچهر هادی.

طبق اطلاعات سامانه مدیریت فروش و اکران (سمفا) هرکدام از این فیلم‌ها تابه‌حال یکی دو بلیت بیشتر نفروخته‌اند. ضمن اینکه هنوز بعضی از آن‌ها در شبکه‌های ماهواره‌ای در حال پخش هستند و خیلی راحت در دسترس قرار دارند.
دراین‌باره مرتضی شایسته، دبیر شورای صنفی نمایش گفته است: اکران این فیلم‌ها که باید حتماً پروانه نمایش هم می‌داشتند، با تصمیم و هماهنگی شورای صنفی نمایش اتفاق افتاده و جزو اکران دوم سینما‌ها هستند تا کمکی به جذب مخاطب شود.

او همچنین با اشاره به اینکه سینما‌ها در دهه اول محرم تعطیل هستند، گفت: تعطیلی امسال چند روز بیشتر از سال‌های قبل است که آن‌هم به خاطر شرایط کرونا است. تا پیش از ماه محرم فیلم جدیدی به اکران اضافه نمی‌شود.
او درباره اکران فیلم‌های خارجی که تعدادشان هم بیشتر شده است، گفت: شورای صنفی دراین‌باره تأکید داشته فیلم‌هایی که حق کپی‌رایت دارند می‌توانند اکران شوند و آنچه الآن در بعضی سینما‌ها نمایش داده می‌شود بااطلاع شورا نیست.

در مورد فیلم‌های خارجی این نکته قابل‌توجه است که رقم فروش آن‌ها درجایی ذکر نشده است و مشخص نیست چه تعداد مخاطب علاقه‌مند تماشای این فیلم‌ها هستند.
بااین‌حال براساس آمار سمفا، دو فیلم «قتل عمد» و «تا ابد» که یک هفته از آغاز اکران آن‌ها می‌گذرد، تاکنون موفق به فروش ۲۷۹ و ۱۵۵۹ بلیت شده‌اند و نمایش فیلم‌های قدیمی به امید کشاندن مردم به سینما اکرانی عجیب را رقم‌زده که البته تا به اینجا خروجی مثبتی برای سینماداران نداشته است.

گرچه یک ماه و نیم است که سینما‌ها مجدداً کار خود را آغاز کرده‌اند، اما تقریباً تبلیغی برای فیلم‌های در حال اکران صورت نمی‌گیرد و تلویزیون هم در این مسیر گامی برنمی‌دارد. با این اوصاف هیچ بعید نیست در آینده نه‌چندان دور شاهد بسته شدن یکی‌یکی سینما‌ها باشیم. اتفاقی که بی‌شک به ضرر فرهنگ و هنر تمام خواهد شد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ابتکار، تاریخ انتشار: ۲۳ مرداد ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۶۱۰۴۹، www. ebtekarnews.com