شعار سال : نسیم زارع فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر محقق و مجری طرح بکارگیری بیورآکتور‌های غشایی در تصفیه آب تولیدی میادین نفتی ایران با استفاده از کنسرسیوم پروکاریوتی  از مشکلات پیش روی پژوهشگران و تاثیر تحریم‌ها بر پژوهش‌های دانشگاهی گفت.

وی اظهار داشت: تحریم‌ها در فعالیت‌های آزمایشگاهی در حوزه مهندسی شیمی و پژوهش‌های دانشگاهی در این زمینه تاثیرات منفی داشته است و دانشجویان با محدودیت دسترسی به مواد شیمیایی و تجهیزات آزمایشگاهی و افزایش قیمت آن‌ها روبه رو شده اند.

وی افزود: در مواردی نیز مثل پروژه نفتی که من آن را طراحی کرده ام، تست‌هایی در خارج از ایران انجام می‌شوند که افزایش قیمت قابل توجه داشته اند که این موارد منجر به دشواری و زمان بر شدن انجام پژوهش‌ها شده است با این حال ما دست از تلاش برنمی داریم و تا کنون نیز سعی شده با تمامی مشکلات و هزینه‌ها دستاور‌های بسیاری داشته باشیم.

اعتماد صنایع به دانشگاه‌ها

دانش آموخته دانشگاه امیرکبیر درخصوص راه حل اعتماد صنایع به دانشگاه‌ها و طرح‌های پژوهشی هم گفت: بخش صنعت باید تعریف دقیقی از مشکلات خود به دانشگاه‌ها ارایه کند تا پژوهشگران طرح‌های خود را در این زمینه انجام دهند.

وی ادامه داد: همچنین بودجه کافی برای انجام آزمایشات کامل در قالب پروژه‌های دانشگاهی از سوی صنایع یا نهاد‌های مربوطه در نظر گرفته شود. در این راستا لازم است که صنایع، اعتماد بیشتری به دانشگاه داشته باشند و نیز مسیر‌های ارتباطی صنعت با دانشگاه تسهیل شود که یکی از راه‌های آن همکاری بیشتر دفاتر ارتباط با صنعت در دانشگاه‌ها با صنایع مختلف است.

این محقق درباره چالش‌های ارتباط صنعت و دانشگاه اظهار داشت: از مشکلات ارتباط صنعت با دانشگاه می‌توان به وقت گیر و دشوار بودن ارتباط با مسوولین در صنعت، عدم اعتماد آسان صنعت به دانشگاه و عدم تخصیص بودجه‌های مناسب به پروژه‌های دانشجویی است.

زارع در پاسخ به این سوال که تحریم‌ها باعث شده تا صنایع به دانشگاه‌ها رجوع کنند، اظهار داشت: در حوزه فعالیت پژوهشی انجام شده به صورت مطلوب استقبالی از سوی صنایع صورت نگرفته است.

تصفیه فاضلاب نفتی در راستای تامین آب کشور

وی درباره طرح «بکارگیری بیورآکتور‌های غشایی در تصفیه آب تولیدی میادین نفتی ایران با استفاده از کنسرسیوم پروکاریوتی» یادآور شد: در این طرح موفق به توسعه یک فرآیند زیستی که در آن از باکتری‌های نمک دوست بومی میادین نفتی ایران در بیوراکتور‌های غشایی استفاده می‌شود برای تصفیه آب تولیدی میادین نفتی ایران شدیم.

زارع توضیح داد: محدوده وسیعی از درجه شوری آب تولیدی در جهان گزارش شده، ولی اکثر میادین نفتی ایران دارای درجه شوری بالا هستند و در این پروژه تصفیه آب تولیدی واقعی مورد بررسی قرار گرفت.

این محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر تاکید کرد میانگین جهانی تولید آب سه برابر تولید نفت است و به دلیل نفت خیز بودن ایران، حجم تولید این فاضلاب در ایران بالاست و از آنجا که کشور ما آب و هوای خشک دارد، نیاز به آب در کشور حائز اهمیت است.

زارع خاطرنشان کرد: از این رو، تصفیه فاضلابی با حجم بالا به منظور استفاده مجدد بسیار مهم است. استفاده از کنسرسیوم میکروبی بومی میدان نفتی نیز ایده جدیدی بود که در این پروژه بررسی شد.

وی با بیان این که این منابع بومی با این ایده که هم به میزان درجه شوری و هم به ترکیبات نفتی سازگار هستند، انتخاب شدند، بیان کرد: شناسایی میکروبی کنسرسیوم انتخابی این امکان را فراهم کرد که قابلیت میکروارگانیسم‌های موجود و شرایط بهینه رشد و عملکرد آن‌ها با توجه به مطالعات میکروبیولوژیکی در مورد میکروارگانیسم‌های نمک دوست، مورد مطالعه قرار گیرد.

این پژوهشگر یادآور شد: آنالیز نشان داد که در میزان درجه شوری به کار برده شده، باکتری‌ها غنای گونه‌ای و تنوع بیشتری نسبت به آرکی‌ها دارند و نیز محدوده گسترده تحمل نمک و توانایی تجزیه زیستی هیدروکربن‌ها توسط باکتری‌های شناسایی شده حاکی از ظرفیت کنسرسیوم انتخابی برای استفاده در تصفیه آب تولیدی بوده است.

زارع ادامه داد: در این پژوهش، فرآیند تصفیه آب تولیدی واقعی با نمک بالا با استفاده از کنسرسیوم میکروبی بومی میدان نفتی توسعه داده شد. این پژوهش نمونه داخلی ندارد و تفاوت آن با نمونه خارجی نیز در این است که تصفیه زیستی آب تولیدی با نمک بالا در بیوراکتور غشایی با استفاده از کنسرسیوم میکروبی نمک دوست بومی مخازن نفتی ایران توسعه داده شده است.

مزیت رقابتی طرح ایرانی کنسرسیوم بومی میدان نفتی

وی به مزیت‌های رقابتی طرح اشاره کرد و گفت: کنسرسیوم بومی میدان نفتی این مزیت را دارد که این منبع میکروبی در دسترس است و زمان سازگاری کمی در مقایسه با سایر منابع میکروبی که از محیط‌های شور جدا می‌شوند، نیاز دارد و در صورت بروز مشکل در سیستم تصفیه زیستی به راحتی قابل جایگزین شدن است. همچنین مزایای محیط زیستی روش‌های زیستی، کاهش هزینه در مقایسه با روش‌های شیمیایی که نیاز به مواد آلاینده و گران قیمت دارند و نیز کیفیت بالای پساب در فرآیند غشایی، استفاده از این روش را مورد توجه قرار می‌دهد.

زارع با تشریح کاربرد‌های این پروژه گفت: از آنجا که ایران یک کشور نفت خیز است و با توجه به اینکه میانگین تولید جهانی آب تولیدی نسبت به نفت ۳ به ۱ است که این میزان با افزایش عمر چاه‌های نفتی زیاد می‌شود، تصفیه این فاضلاب در ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. روش زیستی نیز به عنوان روش دوستار محیط زیست در بین روش‌های مختلف تصفیه مورد توجه زیادی است.


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازخبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار:۹ شهریور ۱۳۹۹، کد خبر:۸۴۰۱۶۹۱۹، irna.ir