شعار سال: واقعیت این است که پدرام سلطانی همانند همتایان خود در بخش خصوصی  دیگر اطلاعات و آمارهای ارایه شده از سوی دستگاههای دولتی را به سادگی قبول نمی کنند  و نیز وعده های اقتصاد مردان دولت را نمی پذیرند وتحلیلهای متفاوتی نسبت به اآینده اقتصاددارند.

سقوط صادرات

سلطانی در باره اینکه ارزش صادرات ایران چرا 60 درصد سقوط را در 4ماه نخست سال تجربه کرد می گوید: ما از بهمن و اسفند افت تجاری قابل توجهی با چین داشتیم که این مهم متاثر از قرنطینه و تدابیر بهداشتی اعمال شده توسط چین بود. این در حالی است که تجارت خارجی چین با همه کشورها افت محسوسی داشت. از آن بازه زمانی که عبور کنیم باقی افت تجارت خارجی ما ناشی از دو، سه عامل مهم ‌دیگر بود. در درجه اول روند نزولی صادرات ما به کاهش شدید قیمت‌های جهانی مواد خام و اولیه همچون نفت و فرآورده‌های نفتی بازمی‌گردد. به عبارت دقیق‌تر اگر به آمار صادرات نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد افت ارزش صادرات ما بیش از کاهش وزن صادرات بوده که دلیل آن هم بیش از همه شامل کاهش صادرات محصولات پتروشیمی، میعانات گازی، نفتی و مواد معدنی است. نکته مهمی که من مایلم نسبت به آن روشنگری کنم، این است که به‌زعم من صادرات ما در چهار ماه نخست امسال رقم قابل توجهی بیش از آنچه که توسط گمرک اعلام می‌شود، کاهش ارزش داشته است. به عبارت دیگر برآوردهای کلی و عمومی من حاکی از آن است که ما شاید بین 50 تا 60 درصد کاهش ارزش صادرات داشتیم، به این دلیل که آمارگیری گمرک، مستند به نرخ‌گذاری‌های تثبیت شده‌ای است که از سال گذشته تاکنون تغییری نکرده است؛ به طور مثال نرخی که گمرک سال قبل نسبت به صادرات ما اعمال می‌کرده است، در سال جاری هم اعمال می‌کند. این در حالی است که نسبت به آن زمان، ارزش جهانی صادرات ما افت قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است. به طور مشخص در آن مقطع زمانی (سه یا چهار ماه نخست سال 98) متوسط قیمت نفت 60 دلار بود و این در حالی است که در سه چهار ماهه نخست سال 99 متوسط فروش قیمت نفت ما حدود 30 دلار بوده است (با کاهش حدود 10 دلار و یا افزایش نزدیک به 40 دلار). این مهم به غیر از آنکه نشان‌دهنده کاهش شدید درآمدهای نفتی ما هست، طبعا اثر مستقیم خود را روی قیمت فرآورده‌های نفتی خواهد گذاشت که بخشی از آن در تعداد صادرات غیرنفتی محاسبه خواهد شد. از طرفی دیگر قیمت جهانی محصولات پتروشیمی و شیمیایی از عدد شاخص 1150 در ژوئن سال گذشته به رقم 700 در ماه مشابه سال جاری رسیده است. این یعنی کاهش حدود 40 درصدی در متوسط ارزش محصولات پتروشیمی! این مهم طبیعتا باید در وضعیت محصولات پتروشیمی ما در نظر گرفته شود. ایندکس گروه محصولات فلزات و ‌معدنی هم در تابستان سال گذشته 80 بوده که امسال به 68 کاهش پیدا کرده است، که این مهم نشان‌دهنده افت حدود 15 درصدی است. در کل مجموع اینها حاکی از آن است که ارزش صادراتی ما در چهار ماهه اول سال جاری حدود 40 درصد کاهش یافته است. اگر این رقم را در نرخ‌گذاری گمرک ضرب کنیم عملا به رقمی حدود 60 درصد خواهیم رسید، بنابراین می‌توان اینگونه بیان داشت که عامل اول کاهش صادرات ما، ناشی از کاهش قیمت جهانی محصولات است. عامل مهم دیگر هم در این بازه زمانی تشدید آثار تحریم‌هاست. به طور مثال، تحریم‌های اعمال شده علیه شرکت کشتیرانی ایران از 19 خردادماه اجرا شده است و از آن تاریخ تاکنون که بیش از دو ماه می‌گذرد کلیه صادرات ایران به کشور چین اجازه تخلیه در بنادر این کشور را پیدا نکرده‌اند و باید این را در نظر داشته باشیم کشتی‌هایی که در آن تاریخ (19خرداد) به چین رسیده، اواسط اردیبهشت در ایران بارگیری کرده است؛ یعنی می‌توان گفت بیش از سه ماه است که بخش اعظمی از صادرات ایران به بنادر چین هنوز روی آب شناور و چه بسا بخشی از آن هم در حال از بین رفتن است. این نمونه‌ای از آثار تشدید تحریم‌ها بر تجارت ماست، چراکه همان کشتی‌هایی که قصد تخلیه بارها از سوی ایران در بنادر چین را داشتند، باید محصولات مورد نیاز ایران را هم بارگیری می‌کردند که این اتفاق نیفتاد و این مهم می‌تواند آمار تجارت خارجی ما را با کشور چین در دو یا سه ماه آتی به میزان قابل توجهی کاهش دهد. لازم به ذکر است هنوز آثار این کاهش در آمار گمرکی چهارماهه ما منعکس نشده و رقم فعلی به این دلیل است که کالاهای بارگیری شده به مقصد چین کماکان در سامانه گمرک ایران نشان‌دهنده صادرات است.

دلار پس از انتخابات آمریکا

سلطانی پیش بینی درباره اینکه برنده انتخابات ترامپ یا بایدن است ندارد اما درباره احتمالبرنده شدن ترامپ و اثر ان بر اقتصادایران و به ویژه نرخ دلار دربرابر ریال ایران می گوید: یش‌بینی نرخ ارز کار مشکلی است و خیلی‌ از عواملی که من برای بازار سرمایه برشمردم اثرات خودشان را بر بازار ارز هم می‌تواند داشته باشد. به علاوه در این دو سه ماه چالش‌ها و نا اطمینانی‌های بسیاری را دیدیم و خواهیم دید که آثار بسیاری روی ارز هم می‌تواند داشته باشد. همچنین رویکرد آمریکا مثل یک مار زخم‌خورده‌ای است که به‌واسطه شکست در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی، انتظار می‌رود با شدت بیشتری دنبال فعال‌سازی مکانیسم ماشه یا اعمال تحریم‌های جدیدتر خواهد بود. گفتنی است روند انتخابات آمریکا اثرگذار است و در صورت انتخاب مجدد ترامپ، در بازار ارز و سایر بازارها با بداقبالی توام خواهد بود، اما در صورت انتخاب بایدن وضعیت خوش‌اقبالی موقتی را شاهد خواهیم بود که اثر کوتاه‌مدت مثبتی را بر بازار خواهد گذاشت. دیگر آنکه جریانات داخلی و دعواهای سیاسی عوامل تاثیرگذار منفی بر بازار خواهند بود، این در حالی است که با توجه به شرایط فعلی ما خیلی انتظار کمتر شدن نرخ ارز را نداریم.

داستان بورس

بازتاب نوسان شدید در بورس تهران برآرا و اقدام فعالان اقتصادی متفاوت نیست و آنها به این باوردارند که برنده نهایی این تحولات مردم نیستند. سلطانی به روزنامه آرمان گفته است: ند نکته وجود دارد که هرکدام از آنها می‌تواند تاثیر مثبت و منفی روی بازار سرمایه و سایر بازارها بگذارد، اخباری که پیرامون بازار سهام است، مساله فروش سهام عدالت، تحریم‌ها، تلاش ایران برای آزاد کردن دارایی‌های ارزی تا چه اندازه می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد، آیا وزارت اقتصاد به فروش اوراق بدهی ادامه خواهد داد، اوراق نفتی که عرضه آنها اکنون متوقف شده چه وضعیتی خواهد داشت؟ با این اوصاف پیش‌بینی اینکه چه اتفاقی خواهد افتاد کار ساده‌ای نیست. اصولا بازار سرمایه ما (تصمیمات کلان اقتصادی) در گرو دولت پنهان و مجموعه‌های بزرگی است که اقتصاد کشور را کنترل می‌کنند. تقریبا سهام شناور در بازار سرمایه، نزدیک به 20 درصد است، با این رشد 200 درصدی در بورس، 20 درصد آن به کدهای حقیقی یا شهروندانی که وارد بورس شده‌اند و 80 درصد آن ‌هم به مجموعه‌های عمومی غیر دولتی و دولتی می‌رسد. پس عملا برنده بزرگ و اصلی در اقتصاد ما نهادهای عمومی غیردولتی هستند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از ساعت 24، تاریخ انتشار:18 شهریور ۱۳۹۹، کدخبر:-، www.saat24.news