شعار سال: آیا انتخاب رییس جمهوری میانه رو در انتخابات ریاست جمهوری 1400 استثنا میشود!

فرازونشیب قیمت نفت در جهان بر تحولات سیاسی ایران بسیار موثر بوده است. این تحولات از انقلاب 57 تاکنون بخوبی دیده میشود.از افزایش درامدهای نفتی ایران بین سالهای 52تا56و چهار برابر شدن درامد نفتی ایران در دو سال 53 و54 و سپس رکود میان دامنه از سال 56تا 57  که با اتخاذ سیاستهای انقباضی  از سوی دولت آموزگار شکل گرفت، همواره یکی از عوامل تغییرات سیاسی در ایران نوسانات قیمت نفت بوده است.

بین سالهای 52تا55شاه سرمست از دلارهای نفتی از قابلیت حذف بیشتر مخالفان برخوردار بود.و خود راقدرتی بی رقیب می دانست.

از اواخر سال 55 و بخصوص سال 56  با رویت نشانه های رکود اقتصادی و شکل گیری بیماری هلندی در اقتصاد، استفاده از روشهای دیگر را رقم زد و در این تغییر روشها تحولات در کاخ سفید نیز مزید برعلت شد.

فارغ از استثنای هشت سال جنگ ایران و عراق که دو مرحله افزایش و کاهش قیمت نفت حداقل در تغییر شخص رییس جمهور و نخست وزیر نقش جدی را بازی نکرد.از سال 75 به بعد تحولات سیاسی در داخل، حداقل در مورد نهادهای انتخابی با تحولات اقتصادی گره خورده است.دولت اصلاحات برآمده از خواست کنترل تورم اقتصادی و تنش زدایی با غرب بود.در دور اول ریاست جمهوری محمد خاتمی، ایران نفت هفت تا هشت دلاری را نیز تجربه کرد.اما در دو ساله پایانی ریاست جمهوری او در سالهای 82 تا84 صندوق توسعه  ملی(ذخیره ارزی) ایران بنا به برخی روایات به بالای چهل میلیارد دلار ذخیره ارزی رسیده بود.

پیش بینی ها مبنی بر افزایش قیمت نفتی در سالهای آتی و درک جریاناتی در حاکمیت مبنی بر ناامیدی و انفعال و عدم مشارکت مردم زمینه ساز تشکیل دولتی پوپولیست با شعارهای نزدیک به اصولگرایان گردید.پول پاشی برآمده از دلارهای نفتی حمایت جریانات اقتصادی خاص را برای بقای دولت وقت برای هشت سال را سبب گشت.با تحریم نفتی ایران و نیاز به تنش زدایی با غرب جهت رفع بحران نیاز به دولتی که حامی سیاست خارجی تنش زدا بود فراهم گشت.

اما پیش بینی های اقتصادی از سال 91 بر آن بود که نفت تا سالها نمیتواند از رقم شصت دلار بالاتر رود و حتی ممکن است رقمهایی چون چهل دلار را تاچ کند همانی که در دولت اول روحانی رخ داد.گشایش تازه اقتصادی در داخل و لزوم حفظ آن و رضایت نسبی مردم توامان دولت موجود را هشت ساله ساخت.

اما خروج از برجام برگ برنده دولت روحانی را نابود ساخت.بازگشت سخت ترین تحریمهای امریکا علیه یک کشور خارجی (پس از عراق) در مورد ایران و کاهش تاریخی فروش نفت ایران حتی به زیر سیصد هزار بشکه در روز در ماههایی از سال 98و 99 و همچنین کاهش قیمت نفت با توجه به پاندمی کرونا شرایط را بشدت تغییر داد.

حال تحلیلگران معتقدند با خوش بینی نسبت به تاثیرگذاری واکسن کرونا و افزایش تقاضای تدریجی چین برای نفت و... بار دیگر قیمت نفت افزایش خواهد یافت همانی که بخشی از آن تاکنون با رویت قیمت نفت شصت دلاری رخ داده است.تحلیلگران حوزه نفت معتقدند که در طی دو سال آتی لمس قیمت هشتاد و شاید صد دلار! برای نفت دور از دسترس نیست.با فرض کاهش تحریمها از سوی دولت جوبایدن حتی اگر تحریم نفتی ایران صد درصد هم رفع نشود باز درآمد نفتی کشور با توجه به روندهای تحلیلی قیمت نفت افزایش خواهد یافت.حال با فرض چنین تحلیلی و با توجه به درک تاریخ سیاسی ایران طی چهل سال اخیر و ناامیدی سیاسی در جامعه،احتمال پیروزی یک اصولگرا بالا رفته است.

این نکته ایست که جریانات نزدیک به اصلاح طلبان باید به آن توجه کنند.شواهد و قرائن نشان از آن دارد که باد فرصت اقتصادی به نفع رییس جمهور دور بعد، بیش از دور دوم ریاست جمهوری روحانی می وزد همان باد نسبتا خوبی که در دور اول احمدی نژاد سبب ساز پول پاشی بی رویه او شد .اگرچه تکرار آن روزها در حد بعید است و دو نوبت تحریمهای نفتی ضربات هولناکی بر پیکر اقتصاد ایران وارد ساخته است لیکن نباید چهار سال متفاوت آتی را نسبت به چهارسالی که پشت سر گذاشتیم را نادیده گرفت...

پایگاه تحلیلی -خبری شعار سال ،برگرفته از کانال تلگرامی دیپلماسی