شعار سال: این مدرس دانشگاه که سابقه بسیاری در امر تدریس دارد، در گفتگو با «ایران» درباره انتخاب وعنوان این نشان گفت: «تلاشهای بسیار زنده یاد استاد ابوالحسن صبا در عرصه موسیقی برکسی پوشیده نیست. این استاد بزرگ در طول زندگی هنری خود برای حفظ و اشاعه موسیقی ایرانی زحمات بسیاری کشیده است، از خلق مجموعه آثار مفید و تأثیرگذاری که درجهت حمایت از هنرجویان و هنرآموزان در سطوح مختلف جمعآوری کرده و در اختیارشان قرار داده تا تلاشهایی که درجهت پژوهش موسیقی انجام داده و به ثبت و ضبط رسیده، بویژه جمعآوری تمهای موسیقی محلی از شهرستانهای مختلف ایران وارائه آن به هنرجویان. جالب است بدانید ابوالحسن صبا از نخستین فارغالتحصیلان مدرسه دارالفنون است که اولین بار در زمان ناصرالدین شاه تشکیل شد و ازآن دوره مجموعهای موسیقی برداشت کرده و با ساز ویولن آن را بازسازی کرده است و نکته دیگر اینکه با انجام تکنیکهایی روی ویولن -که یک ساز غربی است- این ساز را به موسیقی ایرانی وارد کرد. البته همانطورکه میدانید بعداز درگذشت صبا بیشتر آثار او توسط دوستان آن دوره او، چون محمدعلی بهارلو، فرامرز پایور و داریوش صفوت منتشر شد و در همان سالها نتهایی که برای ویولن نوشته شده بود به صورت مکتوب منتشر شد.»
۶۰ سال سابقه تدریس در موسیقی
این مدرس دانشگاه در ادامه افزود: «اما در ارتباط با اهدای این نشان به معلمان و هنرآموزان باید بگویم در دنیا هیچ افراطی قابل قبول نیست جز افراط در حقشناسی، یعنی حقشناسی و قدردانی نسبت به اولیا و معلمان و کسانی که در امر آموزش و تربیت تلاش میکنند و از دیدگاه من هرچه در این باره ادای ادب و احترام گذاشته شود، بهنظرم باز هم کم است و نشان ابوالحسن صبا هم پیرامون حقشناسی از مقام بزرگ معلمان و استادان کشورمان است. من بیش از۶۰ سال است که بهصورت شبانه روزی در عرصه آموزش موسیقی تلاش کردهام و براین باورم تعلیم تنها بهمعنای حضور برسرکلاس درس نیست بلکه آدابی دارد که باید رعایت شود مانند حضور بموقع و منضبط بودن و نکته مهم آن آمادگی کامل برمباحث درسی و تسلط علمی پیش از ورود بهکلاس است و معتقدم باید با خلوص و پاکی روح و ذهن برسر کلاس حاضر بود.»
نشانی برای دلگرم شدن
عضوهیأت مدیره خانه موسیقی درخصوص دیر پا گرفتن این طرح در سالهای قبل گفت: «در انجام نشدن آنهم ایرادی وارد نیست چرا که در جامعه ما موسیقی حامی و پشتیبانی ندارد تا در ارتباط با واسطهها براحتی بتوانیم اهداف خود را پی بگیریم، بنابراین شاید مطرح شدن آن در سالهای قبل سرانجامی نداشت.»
ضرابی در پاسخ به این سؤال که این طرح و نشان چه تأثیری در روند حرفهای شدن هنرآموزان خواهد داشت، گفت: «قطعاً انجام هرحرکت درست و اصولی میتواند تأثیرگذار باشد بویژه آنکه اغلب هنرجویان نگاه شان به معلم خود است و قطعاً اگر حال و شرایط او را خوب و مساعد ببینند دلگرمتر خواهند شد و قطعاً علاقهمندی بیشتری به کارنشان میدهند و امر آموزش برای آنها دلپذیرتراست، ضمن اینکه میتواند ایجاد رقابتی سازنده و سالم دربین مدرسان باشد و برای دیده شدن با انگیزه بیشتری فعالیت خواهند کرد.»
تصمیمات بلندمدت برای رشد جامعه
این آهنگساز و رهبر ارکستر درباره هدفمندتر شدن این موضوع و ادامه داشتن این سیاست در امر آموزش، بیان کرد: «اگربخواهیم جامعهای به رشد و شکوفایی برسد قطعاً باید برنامهریزیهای طولانی مدت شکل بگیرد تا نتیجه کار حاصل شود و البته مسئولان فرهنگی هم باید این موضوع را مد نظر قراردهند تا تصمیمهایی که اتخاذ میشود به یک دوره کوتاه خلاصه نشود. البته خود معلمان و استادان هم باید پیگیر این موضوع باشند و عاشقانه اهداف خود را دنبال کنند تا بهثمر برسد. بهعنوان مثال من نوعی وظیفه دارم جامعه امروزم را به استناد عقل و علم با مفاهیم موسیقی آشنا کنم تا جایی که هرانسان عاقل خود بتواند درست یا نادرست بودن را تشخیص بدهد و هرگاه این تمییز دادن بهوجود آمد آن زمان میتوانیم از مدیران فرهنگی بخواهیم موسیقی مورد نیازمان را ارائه کنند و تأکیدم این است ابتدا باید ازخود آغاز کنیم تا مسیر هموار شود. امروزه یکی از بزرگترین افتخارات کشورهای پیشرفته داشتن فرهنگ و موسیقی غنی مفید و مؤثر است و جهان پیرامون ما صدا و آواهای موسیقی را بخوبی میشنود، این صدا اگر خوب باشد انسان را به تکامل میرساند و اگر مضر باشد انسان را به لجن زار میکشاند.»
تقی ضرابی سالهای بسیاری است به امر آموزش میپردازد و براین نظراست: «درحال حاضر شرایط فضاهای آموزشی در دانشگاهها و هنرستانها مساعد است، اما به شرط آنکه نگذاریم ماحصل سالها تلاش هنرجویان خروجی اش تدریس درکشورهای اروپایی باشد.»
برنامه برای سفیر فرهنگی
او در ادامه افزود: «اگرچه حضور و فعالیتهای چشمگیر هنرجویان ما درکشورهای خارجی مایه مباهات و افتخار است و سفیر فرهنگی کشورمان هستند، اما باید بستری فراهم شود تا سرمایههای فرهنگیمان و فارغالتحصیلان موسیقی کمتر از مملکت خارج شوند و در آنجا ادامه رشد و نمو داشته باشند. البته تمامی این اتفاقات بهدلیل فراهم نبودن بسترهای آموزشی است. شما بگویید در همین شهر تهران چند هنرستان موسیقی وجود دارد؟ این درحالی است که طی سال بیش از ۶۰ نفر از همین مراکز فرهنگی فارغالتحصیل میشوند که باید یا جذب هنرستانها شوند یا ارکسترها، اما آیا میدانید تنها دو ارکسترخوب در کشورمان داریم سمفونیک تهران و ملی ایران! یک زمان ایران ۱۵ میلیون نفرجمعیت داشت و با یک ارکسترسمفونیک فعالیت میکرد امروز بیش از ۸۰ میلیون نفرجمعیت وجود دارد و هنوز یک ارکسترداریم بنابراین اگر بخواهیم کاری صورت بگیرد باید ارکسترهای بیشتری تشکیل شود و هنرستانهای بیشتری فراهم کنند تا فارغالتحصیلان ما بهجای ترک کشور و ادامه تحصیل و فعالیت در خارج، زحمات خود را صرف هنرجویان کشور خودمان کنند.»
تدریس اصولی نیاز است
این مدرس دانشگاه سابقه بسیاری در امر تدریس دارد و در این بیش از یکسال اخیر و شرایط کرونا به تدریس آنلاین مشغول است، اگرچه رضایتی از این موضوع ندارد: «هفتهای دو روز در هنرستانهای دختران و پسران تدریس میکنم و دو روز دیگر هفته را در دانشکده موسیقی دانشگاه هنر، بهصورت آنلاین فعالیت میکنم. البته از فضای آنلاین چندان رضایتی ندارم و این نوع آموزش ایدهآل من نیست، اما چارهای جز این هم وجود ندارد. به عقیده من این روش آموزشی زمانی میتواند تأثیرگذار باشد که هنرجو قبلتر، پیش نیازهای لازم آن درس و مراحل موسیقی را طی کرده و آمادگی ذهنی کامل داشته باشد، اما اگر بدون اطلاعات و آمادگی قبلی با روش آنلاین آغاز کند بیشک تأثیر مثبتی نخواهد داشت.»
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از ایران آنلاین، تاریخ انتشار:۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر:۶۹۹۷۱۸، www.ion.ir