شعار سال: یادداشت شهرام خرازیها منتقد و نویسنده سینما درباره فیلم فیلم «به زیر آسمان و زمین» به شرح زیر است:
فیلم لبنانی "به زیر آسمان و زمین" به رغم ضعفهای دراماتیک آزار دهنده، یکی از بهترین آثار شرکت کننده در بخش جلوهگاه شرق سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر و نماینده شایستهای برای فرهنگ شرق و معنویت بی پایان برخاسته از آن است. جشنواره جهانی فیلم فجر فرصت مغتنمی است برای آشنایی با آثار خوبی از جمله "به زیر آسمان و زمین" که کمتر امکان دیده شدن دارند و در هیاهوی فیلمهای آمریکایی و اروپای غربی ممکن است به چشم نیایند.
"به زیر آسمان و زمین" که محصول سال دوهزار و بیست است به زندگی غواصی حرفهای به نام الن میپردازد که قصد دارد رکورد جهانی شیرجه به عمق آب را بشکند. الن از بیروت ملتهب و زخمی از بمبگذاریهای انتحاری مکرر به اعماق آب پناه میبرد تا در آن جا آرامشی که بر روی زمین از او دریغ شده است را به دست آورد. فیلم به خلوت آدمی میپردازد که از زندگی پرتنش روزمره گریخته و در پی کشف جهانی بی سر و صدا، آرام و خاموش در اعماق دریا است.
کارگردان با نمایش خیابانهای ناآرام بیروت در کنار سکانسهای غرق در سکوت زیر آب به مقایسه دو جهان متضاد در کنار هم برمی آید. الن، قهرمان فیلم، بین این ناآرامی و سکوت گیر کرده است، قهرمانی که خودش هم نمیداند برای چه میخواهد رکورد جهانی شیرجه به عمق آب را بشکند. او فقط در پی راهی برای گریز از جهان در هم ریختهای است که در آن زیست میکند. وقتی از الن میپرسند برای چه میخواهد تا عمق سیصد متری زیر آب برود؟ در پاسخ میگوید: میخوام ببینم اون زیر چه خبره؟ الن در عمیقترین نقطهای که امکان رفتن به آن را دارد با فضای تاریکی مواجه میشود که هر از گاهی جرقههایی از نور در آن ظاهر میشوند. بیش از این، دیگر چیزی در اعماق دریا دیده نمیشود. گویی جهانی متافیزیکی در قعر آب وجود دارد که هیچ انسانی را به آن راه نیست.
متافیزیکی که کارگردان در قعر دریا با آن جرقههای نورانی خلق میکند در نوع خود عالی است
فیلم هر چند از نظر تکنیکال قوی است، اما درام محکمی ندارد و نمیتواند تماشاگر را به اندازه کافی با الن همراه کند. فیلمنامه از حد یک متن خام که فقط یک بار نوشته شده و بدون ویرایش ساختاری و محتوایی به تصویر کشیده شده است، فراتر نمیرود حال آن که داستان فیلم جای کار بسیار داشت و میشد با توجه بیشتر به کاراکترها از جمله دکتر و نامزد الن و ایجاد سوسپانس (تعلیق) در صحنههای زیر آب، قدری از رخوت حاکم بر ماجرا کاست. متافیزیکی که کارگردان در قعر دریا با آن جرقههای نورانی خلق میکند در نوع خود عالی است، اما نتیجه دراماتیک تاثیرگذاری در پی ندارد. این جهان متافیزیکی زیر آب از پتانسیل بالایی برای ایجاد تغییر در نوع نگرش الن و دوستان غواصش به مفهوم زندگی برخوردار است، اما متاسفانه، فیلمنامه نویس بر این قابلیت چشم بسته و کارگردان هم فقط به تصویر کردن مختصر آن بسنده کرده است.
"به زیر آسمان و زمین" از نظر تکنیک فیلمبرداری زیر آب، استفاده از اسلوموشن و فیلمبرداری روی دست، فیلم بسیار موفقی است. تصاویر شارپ و بسیار شفافی که از جهان زیر آب پیش چشم تماشاگر گذاشته میشوند صرفا کارکرد زییایی شناسانه ندارند بلکه در فضاسازی فیلم نیز سهیم هستند. دریا در "به زیر آسمان و زمین" فراتر از یک لوکیشن است و در برخی از بخشهای فیلم به یک حریف اسطورهای در مقابل قهرمان ماجرا (الن) تبدیل میشود گویی الن با رفتن به عمق آب پا به قلمرو نامکشوف خدایان میگذارد و وارد نبردی ناخواسته و پیش بینی ناپذیر با آنها میشود.
اجاره این ویلا در کردان از ۸۰۰ هزار تومان
اجاره این ویلا در کردان از ۸۰۰ هزار تومان
پیشنهاد امروز
yektanet-logo-sign
فیلمنامه نویس عامدانه از به کار گیری کلیشههای آشنای فیلمهای نبرد انسان با طبیعت گریخته و تلاش کرده تا تسلیم هیچ کدام از فرمولهای امتحان پس داده این قبیل فیلمها نشود مثلا الن هرگز با کوسه و جانوران مهاجم دریایی درگیر نمیشود، طناب نجاتی که در مسیر شیرجه او قرار گرفته هرگز پاره نمیشود و... الن حتی پیشنهاد اسپانسری که میخواهد رکوردشکنی او را ثبت و آگراندیسمان کند و به جهانیان نشان دهد، رد میکند و به دور از جنجال آفرینی، سفر مهیج خود به جهان زیر آب را تدارک میبیند. این کلیشه شکنیهای مکرر در پایان فیلم به اوج میرسد؛ آن جا که آلن پس از تلاشهای مکرر برای رفتن به عمق سیصد متری دریا، سرانجام در شیرجه نهایی، از تصمیم خود منصرف شده و به روی آب باز میگردد و از رکورد شکنی منصرف میشود.
سکانس پایانی فیلم بسیار تاثیرگذار از آب در آمده است: الن و نامزدش خود را در آغوش آب رها میکنند و دور از اتمسفر مهاجم شهر، چشم به آسمان میدوزند. آنها دریافته اند که نه روی زمین به آرامش دست خواهند یافت نه در قعر آب بلکه این متافیزیک عشق است که آنها را به آرامش خواهد رساند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از برنا، تاریخ انتشار: ۱۰ خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۱۸۶۳۳۳، www.borna.news