شعار سال: آمار‌ها از توقف کاهش نرخ بیکاری در فصل تابستان و تضعیف اشتغال در بازار کار کشور حکایت دارد. در این فصل، دوباره نرخ مشارکت اقتصادی کاهش پیدا کرده و روند احیای اشتغال از دست رفته در دوره کرونا نیز متوقف شده؛ اما بدتر از همه اینکه اشتغال بخش کشاورزی به‌شدت تحت‌تأثیر خشکسالی قرار گرفته است.

اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران حاکی از این است که نرخ بیکاری در فصل تابستان با ۰.۱درصد افزایش نسبت به تابستان پارسال، ۹.۶درصد ثبت شده و با افت نرخ مشارکت اقتصادی، جمعیت شاغلان کشور نیز کاهش ۱۳۶هزارو۵۸۴نفر را تجربه کرده است. در این وضعیت جمعیت بیکاران کشور نیز ۱۸هزارو۷۳۶نفر افزایش پیدا کرده و مابقی شاغلان بیکار از نظر اقتصادی غیرفعال شده‌اند.

نمای بازار کار

بررسی آمار‌های بازار کار ایران در تابستان۱۴۰۰ نشان می‌دهد که در این فصل ۴۱.۱درصد از جمعیت ۱۵ساله و بیشتر در کشور از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند. این نرخ ۰.۷درصد کمتر از تابستان سال قبل است و جمعیت فعال اقتصادی (اعم از شاغل و بیکار) در این فصل ۱۱۷هزار و۸۴۸نفر کمتر از مدت مشابه سال قبل بوده است. از سوی دیگر بررسی نرخ بیکاری افراد ١٥ساله و بیشتر نشان می‌دهد که ۹.۶درصد از جمعیت فعال در این سن، بیکار بوده‌اند که این مقدار ۰.۱درصد بیش از تابستان سال قبل است و تعداد بیکاران کشور با ۱۸هزار و۷۳۶نفر افزایش به ۲میلیون و۴۹۶هزار و ۸۶نفر رسیده است. همچنین جمعیت شاغلان ١٥ساله و بیشتر در این فصل به ٢٣میلیون و۴۰۴هزارو۹۸۰نفر رسیده که ۱۳۶هزارو۵۸۴نفر کمتر از تابستان سال قبل است.

نکته دیگر اینکه در تابستان امسال، ۹.۵درصد جمعیت شاغل کشور به دلایل اقتصادی (اعم از فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و...) دچار اشتغال ناقص بوده و کمتر از ٤٤ساعت در هفته کار کرده‌اند و در مقابل ۳۶.۵درصد از شاغلان کشور بیشتر از ٤٩ساعت در هفته کار کرده‌اند.

ریزش اشتغال کشاورزی

بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که در تابستان١٤٠٠، سهم بخش خدمات از بازار کار ایران با ۰.۷درصد افزایش نسبت به تابستان پارسال به ۴۸.۸درصد رسیده و این بخش همچنان بیشترین سهم اشتغال را به‌خود اختصاص داده است.

همزمان سهم بخش صنعت از بازار کار ایران نیز با ۰.۴درصد افزایش به ۳۳.۸درصد رسیده، اما سهم بخش کشاورزی از بازار کار کشور در یکی از خشک‌ترین تابستان‌های نیم‌قرن اخیر با کاهش ۱.۱درصدی مواجه شده و از ۱۸.۵درصد در تابستان۹۹ به ۱۷.۴درصد در تابستان امسال رسیده است. با این اتفاق ۲۸۴هزارو۳۶۱ شاغل بخش کشاورزی از این بخش خارج شده‌اند و تعداد کل شاغلانی که ماموریت تامین غذا و تضمین امنیت غذایی کشور را برعهده دارند به ۴میلیون و۶۳هزارو۹۶۶نفر کاهش پیدا کرده است.

خشکسالی و کاهش ۵۰درصدی بارندگی در سال آبی۱۴۰۰–۱۳۹۹ یکی از اصلی‌ترین عواملی است که منجر به تضعیف اشتغال بخش کشاورزی شده است؛ اما در این میان، دخالت‌های دولتی در قیمت‌گذاری محصولات نهایی این بخش و جولان دلالان از مزرعه تا بازار نیز باعث شده صرفه اقتصادی فعالیت‌های کشاورزی به‌شدت افت کرده و حتی وارد محدوده زیان شود که کاهش شاغلان یکی از تبعات اولیه آن است؛ اما اگر این روند ادامه پیدا کند، پیامد بعدی این وضعیت می‌تواند امنیت غذایی جامعه را تهدید کند.

جوانان بیکارتر شدند

بررسی نرخ بیکاری جوانان ١٥تا٢٤ساله حاکی از آن است که ۲۵.۷درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان١٤٠٠ بیکار بوده‌اند و این میزان ۲.۶درصد بیش از تابستان سال قبل است. همچنین جوانان گروه سنی ١٨تا٣٥ساله نیز در این بازه زمانی با نرخ بیکاری ۱۷.۶درصدی مواجه بوده­‌اند که ۰.۷درصد بالاتر از تابستان۱۳۹۹ است.

تنها نکته امیدوارکننده در بازار تابستان۱۴۰۰ می‌تواند این باشد که نرخ بیکاری فارغ­‌التحصیلان دانشگاهی و آموزش عالی ۰.۵درصد کاهش پیدا کرده؛ هرچند همچنان نرخ بیکاری این گروه روی رقم ۱۴.۴درصد مانده و ۴.۸درصد بالاتر از نرخ بیکاری کل کشور است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت همشهری آنلاین، تاریخ انتشار: ۸ مهر ۱۴۰۰، کد خبر: ۶۲۹۶۲۱، www.hamshahrionline.ir