شعار سال: یکی از پیچیدگی‌هایی که در بحران اکراین خودش را در این فصل سرد زمستان و روابط یخ زده روسیه با غرب نشان داده است، صادرات گاز روسیه به اروپاست. چنانچه جنگ اکراین شروع شود، بی آنکه روسیه بخواهد از قطع صادرات گاز خود به اروپا، به عنوان تهدید بازدارندگی ناتو در این جنگ استفاده کند، باز هم یک سوم صادرات گاز ۲۳۰ میلیون مترمکعبی روسیه به اروپا دچار مشکل خواهد شد. زیرا این مقدار گازیست که برای رسیدن به اروپا از اکراین می‌گذرد و شرایط جنگی ممکن است آن را مختل کند. همین مقدار کاهش جریان گاز به اروپا، بحرانی عظیم در تامین گرمای خانگی اروپا در این فصل سرما ایجاد خواهد کرد. بدیهی است این بحران به حداکثر خود خواهد رسید اگر روسیه بخواهد شیر کل صادرات گاز را به اروپا ببندد.

مسئله دیگر در این پیچیدگی این است که کمبود گاز در کشور‌های مصرف کننده به سادگی کمبود نفت جبران پذیر نیست. به عنوان مثال عربستان سعودی در دو بحران نفتی ناشی از جنگ لیبی و تحریم نفتی ایران، با افزایش تولید روزانه توانست بخش مهمی از کمبود بازار را جبران کند. اما بحران کمبود گاز به این سادگی قابل جایگزینی نیست. کارشناسان اروپایی تنها جایگزین بحران احتمالی گاز را خرید گاز مایع از قطر و کویت عنوان می‌کنند. اما واضح است که حمل تانکری چنین حجمی از گاز، هم تاخیر زمانی زیادی دارد و هم مشکلات ترابری و انتقال و نیز قیمت تمام شده گزافی خواهد داشت.

در چنین شرایطی اگر ایران دیپلماسی اقتصادی قدرتمندی می‌داشت می‌توانست بلافاصله وارد گفتگوی استراتژیک فروش گاز از طریق احداث خط لوله با کشور‌های اروپایی شود. بدیهی است که اروپائیان با بروز چنین تنشی، علاقمندند منوپولی صادرات گاز را با منبع جدیدی مانند ایران از روسیه بگیرند تا در حوادث مشابه، آسیب پذیری کمتری داشته باشند. علاوه بر این ایران می‌توانست برای تامین گاز مایع اروپا به هنگام بروز بحران، در کوتاه مدت نیز نقش ایفا کرده و سود اقتصادی قابل توجهی را از این بازار نصیب خود سازد.

در چنین اوقاتی است که معلوم می‌شود داشتن رابطه بدون تنش با جهان و به ویژه کشور‌های اروپایی، چقدر می‌تواند از نظر اقتصادی کشور را منتفع سازد.

تاسف انگیزتر این است که وقتی تحلیل روزنامه‌های اروپایی را در این رابطه می‌خوانی (مانند این یکی از روزنامه گاردین: https://www.theguardian.com/business/۲۰۲۲/jan/۲۷/energy-crisis-where-could-europes-gas-come-from-if-russia-cuts-exports) از همه کشور‌های صاحب گاز برای جایگزینی گاز روسیه در شرایط اضطراری نام برده می‌شود، بجز ایران که دومین دارنده گاز دنیاست!

 

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از کانال تلگرامی یک حرف از هزاران