حالا برای جبران این کم کاری سیستم آموزش عالی،مسئولین کشورها به جای اصلاح مشکلات پیشنهاد می دهند دانشجویان فارغ التحصیل پس از پایان تحصیل،به کار رایگان برای دریافت رزومه بپردازند.گویا نه تنها مشکلات گذشته را نمی بینند و قصد اصلاح آنرا ندارند بلکه علاقه نیز نشان نمی دهند که با اقداماتی بی فکرانه،مشکلات را صد چندان می کنند. بی شک حجم بالای فارغ التحصیلان دانشگاهی که امروزه در جامعه جویای کار هستند و زیر فشار انتظارات جامعه در حال گذران زندگی هستند حداقل انتظاری که از وزارت کار دارند آن است که اگر برای اشتغال کار نمی کند حداقل بر روی زخم آنها نمک نپاشد.

در همین راستا یقیناً جوانان در هر کشور به عنوان نیروی انسانی سرمایه های اصلی و مایه قدرت و توان آن محسوب می گردند.کشوری در پیشرفت و توسعه موفق می شود که به بهترین شکل از نیرو و پتانسیل جوانان خویش در عرصه های مختلف استفاده نماید.اگر به شکل مناسب و با برنامه ریزی دقیق از توان این نیروی عظیم استفاده شود،یک فرصت بی نظیر را برای پیشرفت و توسعه همه جانبه و ارتقاء امنیت ملی کشور به ارمغان خواهد آورد. در مقابل اگر نیروی جوان به حال خود رها شوند و به نیازهای منطقی آنان توجهی نشود و برای استفاده از نیروی آنان برنامه ریزی لازم انجام نگیرد پیشرفت و رشد کشور دچار وقفه و مشکل خواهد شد و امنیت ملی کشور به خطر خواهد افتاد. امنیت ملی در گرو تامین مسائل اقتصادی است که متاسفانه نگاه ما به امنیت نگاهی عاری از جنگ و جدال است.غافل از اینکه تکنولوژی کشورهای بیگانه از جمله گوشی موبایل بخشی از اشتغال و سرگرمی روزمره جوانان را فراهم و زندگی آنان را تحت الشعاع قرار داده است.

اگر یادمان باشد دولت تدبیر و امید قول داد نخواهد گذاشت این همه جوان بیکار در مقابل خانواده و فرزندان شرمنده باشند. دولت تدبیر گرانی را با فکر و برنامه کنترل و کاهش خواهد داد این جملات،سخنان رئیس جمهور محترم جناب دکتر حسن روحانی قبل از انتخابات ریاست جمهوری در ۱۸خرداد۹۲ است.جملاتی که شاید برخی با اتکاء به آن مجاب شدند به رئیس جمهور محترم رای دهند تا بلکه از بیکاری رهایی یابند. این وعده ها،با سخنانی چون«ایجاد شغل نباید با وام باشد که بیکار تبدیل به بیکار بدهکار خواهدشد.برنامه اقتصادی من حل معضل اشتغال به خصوص برای تحصیل کرده هاست»کشور را می توان از بیکاری نجات داد. پس کجاست کلید تدبیر و امید که بعد از چهار سال هنوز گره ای از مشکلات جامعه را نگشوده است.لابد یا کلید گم شده یا به قفل مشکلات نمی خورد.

باید گفت بیکاری تنها معضل اقتصادی نیست بلکه باعث عقب افتادن جوانان از بسیاری از موقعیت های زندگی مانند ازدواج شده است.جوان بیکار هیچ وقت جرأت رفتن به خواستگاری را ندارد که مبادا به دلیل کمبود درآمد با مشکل مواجه شود. واقعاً دولت باید به فکرجوانان این نیروهای انسانی تازه نفس که می تواند سهم عظیمی از جامعه داشته باشند باشد.که انرژی و سرمایه وتخصصشان هدر نرود الان دولت می خواهد گام مؤثری در جهت رفع مشکلات جوانان بردارد و آن هم از طریق وام کار آفرینی تحت این عنوان که ارائه طرح اشتغال از بیکار و اعطای وام از سوی دولت،آیا جوان تحصیلکردهای که تا دیروز در دانشگاه با جیب خالی با وعده ی ناچیز غذا شب را به صبح رسانیده و مدرک فارغ التحصیلیش هنوز در گرو باز پراخت وام تحصیلی است،استفاده از این وام می تواند حلال مشکلاتش باشد؟در این خصوص یاد این بیت زیبا افتادم که:

بهره لقمه نانی منت خلق می کشیم نان دیگری می دهد ما ناز اینان می کشیم

جوان امروز نه سرمایه ای دارد که به دنبال کار آفرینی و ایجاد کارخانه یا واحد تولید باشد و نه واحدهای تولیدی امکان جذبش را دارند.به همین دلیل تمام جوانان بیکار هستند به جز آن دسته از افرادی که پارتی دارند و مشغول فعالیت در واحد تولید مرتبط یا رشته غیر مرتبط می شوند.خیلی سخت است همه عمرت را صرف دانش و علم کنی و در نهایت تنها به این دلیل که مشمول بند پ (پول،پارتی،پر روئی)نیستی بیکار باشی و مجبور باشی،با مدرک فوق لیسانس مسافر کشی کنی به همین دلیل می توان گفت افزایش نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و ترافیک تقاضای کار برای این افراد به یکی از معضلات بازار کار کشور تبدیل شده است.

اگر به سراغ واحدهای تولید خصوصی هم برویم به دلیل شرایط دشوار در تولید،امنیت شغلی ندارند و بعد از مدت کوتاهی ور شکسته و نیروی خود را تعدیل می کنند. سوال اینجاست چرا تعدیل نیرو؟چرا باید مدیریت یک واحد تولید به حدی ضعیف اداره شود که منجر به تعدیل نیرو و چه بسا حذف واحد تولیدی شود.جواب مشخص است فرهنگ مهارت آموزی جای خود را به فرهنگ مدرک گرایی و یا به تعبیری کلاس اجتماعی داده است و بخشی از این مشکل هم به نظام آموزشی نادرست برمی گردد.

سالانه چند صد هزار نفر وارد دانشگاههایی غیرکاربردی و غیر استانداردکشور می­شوندکه پیامد آن منتهی به بیکاری جوانان بدون تخصص می شود.البته دولت می تواند به جای آمار های بالای ورود دانشجویان به دانشگاه سالانه هزار نفر دانشجو پذیرش کند و برای همین تعداد تدبیری برای جذب آن اتخاذ نماید.

جوانی که هرکجا برای کار مراجعه می کند با کمال نا امیدی با این مسأله مواجه است که بازار این رشته اشباع شده است. اگر این رشته ها برای بازار کار اشباع شده چرا وزارت علوم در این زمینه باز نگری نمی کند.متأسفانه اکثر جوانان با مدرک تحصیلی خود مشغول فعالیت نیستند زمانی که از آنها علت عدم تناسب شغل با رشته تحصیلی را می پرسیم فرار از بیکاری را عامل اصلی می دانند در واقع این گونه عمل کردن پربار کردن اوقات نیست بلکه پر کردن اوقات و سرگرمی به عبارتی هدر رفتن عمر است.در اینجا لازمست با ذکر چند مثال از واقعیت جامعه موضوع را شفاف سازی کنم.با توجه به اینکه آمار بیکاری غوغا می کند خانواده برای گذراندن امورات زندگی خود مجبور به انجام شغل هایی خارج از استاندارد قانون کار هستند.

به عنوان مثال آقایی با مدرک تحصیلی بالا در سمت حراست(نگهبان)که هیچ سنخیتی با علایق و سلایق و هزینه های که صرف آموزش دوران تحصیلی نموده است برای تأمین امرار معاش مشغول به فعالیت می باشد یا خانمی که از روی نا چاری برای تأمین شهریه دانشگاه تابستانها در کنار مردانی که هیچ شناختی ازآنها ندارد مجبور به خیار چینی و گوجه چینی است و یا شاگردی در مغازه با حقوق اندک.

همچنین جوانانی با تحصیلات عالی بخاطر اینکه شرمنده خانواده نشوند شغل کولبری را انتخاب نموده که متأسفانه هر روز شاهد سقوط مرگبار این عزیزان هستیم خوشبختانه در جامعه عدالت محور زندگی می کنیم کجای این مسائل ذکر شده عدالت محسوب می شود.

به نظر جمعیت شناسان از همان زمان که مسئولین به فکر برنامه ریزی برای جمعیت کودک بودند، باید زیر ساختهای اشتغال دوران جوانی همان جمعیت را نیز آماده می کردند اما در پایان لازم به نظر می رسد که چند پیشنهاد مطرح شود

یکی از اقداماتی که باید از سوی دولت انجام شود شناسایی نیازهای بازار کشور است.دولت باید پس از شناسایی در آن قسمت هایی که خلاء و جود دارد سرمایه گذاری کند پس از آن فرا خوان جذب نیرو بدهد اینکه دولت بدون هیچ گونه اقدامی در ایجاد اشتغال، توقع دارد جوانان پس از گذراندن مراحل دانشگاهی ، جذب بازار کار شوند؛رویه بسیار غلطی است که سرانجامی جز تورم بیکاری ندارد. چه بسا افراد برای شغل های خالی قبل از برگزاری آزمون انتخاب شده هستند.

دولت باید جلوی کالاهای چینی که به وفور در بازار یافت می­شود را بگیرد و در عوض به تقویت تولید داخلی بپردازد.دولت می تواند واحدهای تولیدی را ایجاد و همین کالاهای چینی که در بازار مشتری دارد را تولید کند.

به جای سوق دادن سرمایه کشور صنایعی چون نفت و گاز،پتروشیمی و… باید به پروژ هایی اشتغال زایی و کار آفرینی توجهی جدی شود.-ایجاد اشتغال خانم های تحصیلکرده در محیطی همسو با نیازهای اجتماعی با توجه به وضعیت روحی و جسمی آنها ،حذف رشته های غیر برنامه ریزی شده و غیر استاندارد در دانشگاه ها.-کاهش بی رویه ظرفیت دانشجویان دانشگاه و متقابلاً بالا بردن استخدام آنها.

در خاتمه حل مشکلات مربوط به جوانان نیازمند همکاری تمامی دستگاه هاست.مسائل ومشکلات جوانان چند وجهی است که باید با مراقبت و هدف گذاری مطلوب علاوه بر جلو گیری از آسیب های اجتماعی و فراهم نمودن اوقات فراغت دولت بتواند مشکل اشتغال و ازدواج را برطرف کند و انجام این کار هم از عهده یک نهادخارج است و همکاری و مساعدت همه دستگاه ها را می طلبد.

نویسنده : صابر خدری

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی سلام پاوه، تاریخ انتشار: چهارشنبه 3 آذر 1395، کدخبر: 49501، www.salampaveh.ir