شعار سال: مدتها پس از آن که راهبردهای جمهوری اسلامی در خصوص حضور در مرزهای فلسطین اشغالی باموفقیت به اجرا درآمد، تل آویو نیز تصمیم به موازنه با ایران گرفت تا در پیرامون مرزهای این کشور حضور یابد.
در این خصوص جمهوری باکو، بهترین گزینه جهت موازنه سازی با ایران بود و تل آویو از طریق برقراری روابط سیاسی، تجاری و همکاریهای نظامی سعی داشت به علیف نزدیک شود.
از سویی الهام علیف نیز با عطف به دیدگاههای پان ترکیستی، نسبت به استانهای آذری نشین ایران ادعاهایی داشت و در همین خصوص اقداماتی تخاصم آمیز نسبت ایران انجام داده و مستعد همراهی با مخالفان جمهوری اسلامی است.
در نتیجه اسرائیل از طریق دریافت نفت و ارسال کالا، خدمات و تسلیحات به باکو توانسته در این کشور کوچک جاپایی برای خود بیابد و حتی در مقطعی پهپاد شناسایی را جهت جاسوسی به ایران ارسال نماید که البته منهدم گردید.
از سال ۲۰۱۵ حجم واردات سلاح باکو از رژیم صهیونیستی چندین برابر گردید و اثر آن در نبرد سال ۲۰۲۰ قره باغ دیده شد؛ پس از آن علیف با اعتماد به نفس بیشتری که پشتیبانی ترکیه و اسرائیل به او داده بود، سعی در خط و نشان کشیدن برای ایران و اشغال جنوب ارمنستان و اتصال به نخجوان دارد.
در ۲ سال اخیر رفتارهای تنش زا و تحریک آمیز جمهوری باکو و شخص علیف علیه جمهوری اسلامی ایران افزایش یافته که حاکی از برنامه ریزیهای ترکیه با اهداف ژئوپلیتیکی و اسرائیل با اهداف امنیتی (درگیر کردن و مشغول ساختن تهران) در خصوص بهره گیری از ظرفیتهای باکوست.
البته جمهوری اسلامی ایران نیز در خصوص تهدیدات پیرامونی علیه خود منفعل نمانده؛ برای مثال تاکنون یک کشتی اسرائیلی نتوانسته سالم وارد خلیج فارس و دریای عمان شود و اخیرا نیز با اقدامات نظامی و سیاسی، تهدیدات صهیونیستی و گروهکهای وابسته به آنان در اقلیم شمال عراق تا حد زیادی مرتفع گردید.
همچنین ایران در مرزهای شمال غربی خود چند رزمایش گسترده برگزار نموده و به علیف این نکته را تفهیم کرد که حمله به استان سیونیک و بستن مسیر ایران به ارمنستان و گرجستان، بی شک منجر به دخالت نظامی ایران میشود.
پس از این رزمایشها، ترکیه و باکو نیز مبادرت به انجام رزمایش نمودند و علیف بازهم لفاظیهایی علیه ایران انجام داد.
نگارنده عمیقا باور دارد با توجه به انگیزههای شخصی علیف و آمال پان ترکیستی او و ایضا انگارههایی که حاکم بر ذهن وی هستند، اسرائیل به طمع افتاده تا تهدیدی دیگر علیه ایران ایجاد نماید.
اگرچه پرواضح است که باکو توان و ظرفیت تهدید ایران را ندارد و فاصله پایتختش تا مرزهای ایران تنها ۲۰۰ کیلومتر است و به طرفه العینی جمهوری اسلامی میتواند بر فراز تمام آن سرزمین، منطقه پرواز ممنوع ایجاد کند و در یک روز تمام تاسیساتش را نابود سازد، اما این نکته را نیز باید در نظر گرفت که نگاه تهران به شهروندان آذری ساکن در جمهوری باکو کاملا برادرانه و خیرخواهانه است و هرگونه تنشی میان ۲ کشور به مصلحت راهبردهای کلان تهران نیست.
اما از اقدامات نابخردانه و منافی حسن همجواری الهام علیف نیز نمیتوان به راحتی گذشت و به نظر میرسد مراکز راهبردی ایران باید نقشه راهی برای کنترل وی و تادیب او طراحی نمایند و تصمیمات تنبیه آمیزی در سطوح مختلف متناسب با رفتارهای تخاصم آمیز جمهوری باکو اتخاذ گردد.
رژیم صهیونیستی هر چه که محصورتر میگردد بیش از پیش سعی در جبران در پیرامون ایران مینماید و به نظر میرسد باکو یک سرپل مهم برای مقابله با ایران از منظر سران اسرائیل خواهد بود.
سربسته این نکته را نیز باید ذکر کرد که باکو متحدان و عوامل قدرتمندی از لحاظ زبانی در ایران دارد و همین لابیها تاکنون توانسته اند تا حدی مانع از واکنشهای جمهوری اسلامی در پاسخ به رفتارهای الهام علیف شوند.
نویسنده: علیرضا تقوی نیا
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت تحلیلی عطنا، تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۴۰۱، کدخبر: ۳۰۴۵۲۱، atna.atu.ac.ir