شعارسال: زبان لکی و لری دارای قاعده‌های آوایی و معنایی و دستوری مشخص و متفاوت با زبان کردی یا فارسی هستند. این موضوع را حتی افرادی که کمتر تحقیقی در این رابطه انجام داده یا در بین مردم لک‌زبان یا لرزبان زندگی کرده‌اند، بخوبی درک نموده‌اند.

چندیست که انتشار مطلبی در یک کتاب که زبان لکی را زیرمجموعه زبان کردی معرفی نموده، بحث‌ها و انتقاداتی را در بین زبان‌شناسان لکی، لری و کردی بوجود آورده است. در اولین واکنش نسبت به این موضوع، «رضا حسنوند»، محقق و پژوهشگر حوزه زبان و ادبیات لکی، این موضوع را مورد انتقاد قرار داد و آن را ناشی از اطلاعات اندک نویسنده در حوزه زبان‌شناسی ذکر کرد.

«رضا حسنوند» محقق و پژوهشگر الشتری معروف به «شوریده لرستانی» می‌گوید: مدتی است که عزیزان بسیاری دست به قلم شده‌اند و در سایت‌ها و نشریه‌ها و دیگر رسانه‌ها در باب فرهنگ و هنر و موضوعاتی از این قبیل، قلم‌فرسایی می‌کنند که این امر کاری است بسیار باارزش و مبارک؛ اما براستی هر کسی با هر خرده معلوماتی می‌تواند در هر بابی اظهار نظر کند یا «چون جمع شد معانی گوی بیان توان زد؟»

وی با انتقاد از یک کتاب که در آن زبان لکی به عنوان یک گویش و در زیرمجموعه زبان کردی جنوبی آمده، این امر را ناشی از عدم آگاهی کافی در حوزه زبان‌شناسی عنوان و تصریح کرد: برای این حقیر همیشه این پرسش‌ها مطرح است که چرا گستره فرهنگ و زبان باید به گونه ای باشد که افرادی بدون کمترین تحقیقات و پژوهش‌های علمی به خود اجازه اظهار نظر بدهد و خود را متخصص زبان‌شناسی و گویش و لهجه بداند؟

وی اضافه کرد: اگر زبان لکی زیرمجموعه‌ای از زبان کردی است، پس چرا وقتی یک کردزبان صحبت می‌کند، لک‌زبانان متوجه معانی مطالب نمی‌شوند؟ و بالعکس، چرا وقتی یک لک‌زبان در میان کردزبانان مطلبی را به زبان لکی عنوان می‌کند، معانی جملات برایشان نامفهوم است؟

حسنوند ابراز داشت: هیچ استدلال منطقی و علمی در پس این ادعا که زبان لکی زیرمجموعه زبان کردی است، وجود ندارد و چه بسا اهداف سیاسی در پشت اینگونه نوشتارها و گفتارها باشد چرا که واضح و مبرهن است که زبان لکی با زبان کردی اختلافات فاحشی دارد.

وی با انتقاد از اظهارنظرهای غیرکارشناسی شده در حوزه غیرمرتبط پژوهشی که صورت می‌گیرد، گفت: بنده حدود سی سال است که در دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه و مدارس تدریس می‌کنم اما هرگز به خود اجازه نداده‌ام که مثلاً در کار یک معمار که چیزی از آن هم نمیدانم، دخالت کنم؛ لذا هر فردی باید در حوزه تخصص خود بایستی به اظهار نظر بپردازد تا مطالب گفته شده موجب حیرت و سردرگمی مردم نشود.

شوریده لرستانی بیان داشت: اصولا هرگاه کسی متعرض امر خطیری می‌شود، یا تخصص آن موضع را دارد وعالمانه دست به آن اقدام می‌زند و یا بی‌خبر از عظمت کار وارد گود می‌شود و بی‌نتیجه از معرکه خارج می‌شود.

وی در ادامه گفت: تجربه بیش از ربع قرن حضور در حوزه ادبیات فارسی و ادبیات محلی و درک محضر اساتیدی چون شفیعی کدکنی، عبدالحسین زرین‌کوب، دکترتجلیل، دکتر فرشیدورد و دکتر پورنامداریان در دانشگاه تهران و نیز تألیف چندین جلد کتاب تخصصی و مقاله در حوزه شعر و ادبیات و زبان‌شناسی، به این باورم سوق می‌دارد که عده‌ای از قلم به دستان ما، بی‌خبر از موضوعِ بسیار تخصصی زبان‌شناسی وارد گود می‌شوند و به اظهار نظرهایی اقدام می‌ورزند که افرادی همچون چامسکی و دوسوسور و لازار و کوروش صفوی جرأت بیان آن را ندارند! و یکباره از نظریات خود که هیچ پشتوانه علمی و منطقی در پی ندارد، آنچنان دفاع می‌کنند که راه نقد را می‌بندند!

رضا حسنوند تصریح کرد: اینگونه افراد بی‌آنکه حتی از چهارچوب خانواده‌های زبانی ایران خبری داشته باشند، برای خود نظریه زبان‌شناسانه صادر می‌کنند و جالب‌تر آن است که عده‌ای هنوز تفاوت زبان و گویش و لهجه را نمی‌دانند و به اظهار نظر می‌پردازند که زبان لکی لامش از لری و کافش از کردی آمده ولی خود زبان از کجا آمده دیگر معلوم نیست!

وی ابراز داشت: به قول پروین اعتصامی به این افراد باید بگویم که «بباید هر دو پا محکم نهادن، از آن پس فکر بر پا استادن»!

وی افزود: نظریه بدون پشتوانه مطالعاتی بیانگرموضوع دهان باز کردن پسته‌ی بی مغز است، زیرا صِرف داشتن دوربین یا اسلحه، کسی را عکاس خبره و شکارچی ماهر نمی‌کند.

این محقق و پژوهشگر حوزه زبان و ادبیات لکی بیان داشت: حوزه زبان و ادبیات لکی آنقدر گسترده و وسیع و پیچیده است که حقیر که بیست سال از ایام جوانی‌ام را در حوزه زبان‌شناسی لکی وفارسی صرف کرده‌ام و لغت‌نامه مختصر زبان لکی ومجموعه مقالات تبارهای گمشده و مجموعه اشار گلاره و نیلوفران خواب را به چاپ رسانده‌ام، از دانش اندک خود در ارتباط با اظهار نظری دقیق در این گستره وسیع زبان‌شناسی و ادبیات لکی خجالت می‌کشم وانگاه چگونه برخی افراد با خواندن دومقاله و چند داستان کوتاه، به خود اجازه می‌دهند نظری غیر علمی و غیر کارشناسانه بدهند و در نهایت شگفتی، زبان کردی و لکی را یکی دانسته و در سایت‌ها و برخی کتب موجود، اظهار نظر کرده‌اند؟!

وی با بیان اینکه لکی از خانواده زبان‌های ایرانی است، گفت: اما در باب یک سری جریان‌سازی که صورت می‌گیرد و متأسفانه شاید سهوی در کار نباشد، افرادی که تریبون رسانه و نشریه در دست دارند، در این جریانات زبان لکی را در زیرمجموعه زبان کردی قرار می‌دهند که بسیار اشتباه و ناعالمانه و شاید بتوان گفت که عامدانه است.

حسنوند در پایان متذکر شد: جای آن است که این افراد با تخصص و معلومات لازمه و با دقت بیشتری کلام را بسنجند وانگاه مبادرت به بیان نمایند تا حداقل معنای زبان و لهجه و گویش برای نوسفران دیگر مشتبه نشود.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی لرسو، تاریخ انتشار: 18آبان1395، کدخبر: 20178: www.loreso.ir