شعارسال: حجت‌الاسلام و المسلمین سید امید موذنی، معاون پژوهشی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر، در برنامه تلویزیونی عصر که درباره شخصیت شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر برگزار شد در پاسخ به این سوال که چرا شهید صدر علی رغم اینکه در کشورهای دیگر اسلامی و حتی غیر اسلامی از آثارش به عنوان منبع مهم اقتصاد اسلامی استفاده می شود اما در کشورما این طور نیست گفت: علت مهجور بودن شهید صدر در ایران دلایل مختلفی دارد و مهمترین آنها مسئله زبان است که متأسفانه در جمهوری اسلامی ایران زبان عربی به عنوان زبان علم اسلامی نه در حوزه و نه در دانشگاه جدی گرفته نشده است و به همین جهت متفکرین بزرگ ما همچون شهید صدر در واقعیت علمی جامعه ما حضور نداشته اند.

وی با اشاره به اینکه با گروهی ترجمه های آثار شهید صدر را بررسی کردیم گفت: در بهترین حالت ترجمه ها 60 درصد اندیشه شهید صدر را انتقال می‌دهد

موذنی مسئله دیگر در مهجور ماندن اندیشه شهید صدر را فاصله و عمق اندیشه ایشان دانست و افزود: شهید صدر زمانی نظریه اقتصاد اسلامی را مطرح کرده است که در اصل وجود اقتصاد اسلامی بحث بوده است.کما اینکه امروزه نیز هنوز بحث وجود اقتصاد اسلامی بحثی تازه است چراکه امروزه یک مسئول دولتی در تلویزیون اعلام می‌کند که مرجع تقلید در مورد بانکداری اظهار نظر نکند.

وی با اشاره به اینکه شهید صدر 60 سال قبل گفته که اسلام باید تمام ساحتهای زندگی بشر را مدیریت کند گفت: به جهت اینکه سطح فکری بسیاری از متفکرین اسلامی به این سطح نرسیده بوده است، به شهید صدر توجه نمی کردند و آن را نمی‌پذیرفتند.

موذنی علت دیگر مهجور ماندن شهید صدر را گسل نسلی دانست و افزود: افرادی که در سطح شهید صدر توانایی نظریه‌پردازی داشتند در اوایل انقلاب بنا به دلایل مختلفی همچون شهادت یا ورود به عرصه اجرایی نتوانستند نظریه‌های شهید صدر را در کشور بسط دهند.

وی با اشاره به اینکه کتاب بانکداری بدون ربا شهید صدر به درخواست دولت کویت نوشته شد گفت: در زمان حیات شهید صدر دولت کویت به چندین نفر از علمای جهان اسلام نامه نوشت، کتاب بانکداری اسلامی بنویسید که بر اساس آن نظام بانکداری ایجاد کنیم؛ آنها نپذیرفتند و شهید صدر پذیرفت و نوشت و سالهاست که نطام بانکداری اسلامی آنها بر اساس آن پیاده می‌شود.

موذنی با اشاره به اینکه در جمهوری اسلامی ایران نیز ابتدا بر اساس کتاب بانکداری شهید صدر قرار بود که نظام بانکداری اجرا شود اما بنابه دلایلی موفق نبود.

وی در توضیح آن افزود: شهید صدر در مقدمه کتاب اشاره می‌کند که دو نوع بانک وجود دارد؛ بانکی که ربوی نیست؛ یعنی با یکی از حرامهای الهی آمیخته نیست و دوم بانک اسلامی؛ یعنی بانکی که در کشوری اسلامی است و همه ساختارهایش بر اساس اسلام است؛ در اینجا از اساس ماهیت بانک تغییر می‌کند و مفاهیمش عوض می‌شود و این بانک باید نقش خود را در برقراری آرمانهای اقتصادی اسلام همچون تکافل اجتماعی، عدالت و توازن پیاده کند و لذا ممکن است از اساس چیز دیگری باشد. شهید صدر نوع اول بانک را برای کشورهایی که ساختار اسلامی نداشتند در نظر گرفته بود اما در جمهوری اسلامی این نوع را پذیرفتیم در حالی که خواستار اسلامی شدن همه ساختارها بودیم. بعد همین طرح شهید صدر را نیز پیاده نکردیم وتغیراتی در آن ایجاد کردیم.

موذنی با اشاره به اینکه به جز ساختار سیاسی کشور بقیه ساختارها هنوز اسلامی نشده است گفت: اگر بانکداری بدون ربای شهید صدر در چند بانک به طور کامل اجرا شود اثراتی قابل توجهی خواهد داشت.

وی با اشاره به شورای فقهی بانک مرکزی گفت: این شورا یک شورای مشورتی است و به گفته خود مسئول این شورا نقش موثری در اسلامی سازی بانک ندارد.

موذنی با اشار به اینکه در کشور نخواستیم نظام بانکداری شهید صدر را به طور کامل اجرا کنیم و آن زمانی هم خواستار اصلاح ساختار نظام بانکداری براساس آراء شهید صدر شدیم آن را با نقاط مخالف اندیشه شهید صدر مخلوط کردیم. مثلا شهید صدر با لیبرالیزم مبارزه کرد، نظریه بانکداری‌اش را لیبرالیزه کردیم و اجرا کردیم و دوباره خلاف هدف و حرکت شهید صدر حرکت کردیم.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار: 25فروردین1396، کدخبر: 1378508: www.tasnimnews.com