بعد از شنيدن خبر عجيب بازار گرم خريد‌و‌فروش شناسنامه افراد متوفي در استان سيستان‌ و‌ بلوچستان، اكنون برخي ديگر از گزارش‌هاي ميداني حكايت از اين دارد كه موضوع تأسف‌آور واگذاري شناسنامه‌ها به افراد زنده هم تسري پيدا كرده است.

اين را فردي با نام مستعار حميد مي‌گويد كه خانواده‌اش را با هدف يافتن كار ترك مي‌كند و قدم‌قدم براي يافتن شغلي مناسب به سيستان‌و‌بلوچستان مي‌رسد، اما سختي‌هاي روزگار و دام اعتياد از وي فردي مي‌سازد كه براي امرار معاش، شناسنامه‌اش را به يك فرد افغان با قيمت خوبي مي‌فروشد. حالا اين حميد است كه بدون مدارك در سيستان مانده، نمي‌داند به كجا پناه ببرد و در نهايت از روي اجبار در اين شهر مانده است. وضعيتي كه بر اساس آمارهاي قبلي نشان مي‌دهد امثال حميد كم نيستند و در سرتاسر اين شهر و حتي كشور حميدهاي زيادي وجود دارند كه براي امرار معاش و گذران خرج اعتياد خود مجبور به فروش مدارك شخصي خود مي‌شوند.

ابتداي همين امسال بود كه مسئول دبيرخانه كميسيون فاقدان شناسنامه و مشكوك التابعين شوراي تأمين سيستان‌و‌بلوچستان گفته بود: بر اساس آمار غير‌رسمي ١٠٠ تا ١٥٠ هزار نفر غاصب شناسنامه در استان وجود دارند كه با شناسنامه افراد ديگر زندگي مي‌كنند. اين بازار‌گرمي خريد‌و‌‌فروش شناسنامه اگر تا پيش از اين معطوف به افراد متوفي يا افراد زنده همچون معلول و نوزاد تازه متولد شده، مي‌شد، اكنون در ذيل بي‌توجهي مسئولان وسعت بيشتري يافته است تا جايي كه شامل معتادان و بعضاً افراد نيازمند براي گذران امرار معاش هم مي‌شود.

ماجرا هم اينگونه است كه اين استان مرزي از سال‌هاي دور گذرگاهي براي ورود پناهجويان و مهاجران از كشورهاي ديگر، به ويژه افغانستان بوده است. مهاجراني كه بسياري از آنها به صورت غيرقانوني وارد ايران مي‌شوند. از سوي ديگر ممنوعيت اين استان براي مهاجران خارجي باعث نشد تا حضور اتباع خارجي از ميان برود. همين امر سرآغازي شد تا اتباع افغان به صورت غيرقانوني و پنهاني در مناطق حاشيه‌اي شهرها زندگي ‌كنند. در نهايت اين خريد‌و‌فروش شناسنامه ايراني‌هاي داخل استان بود كه حاشيه‌اي امن براي آنان فراهم مي‌ساخت تا موانع قانوني را دور بزنند. اكنون نيز بعد از عبور از رد‌و‌بدل و خريد‌و‌فروش شناسنامه‌هاي مردگان، اين بازار خريد‌و‌فروش به معتادان و نيازمندان حاضر در اين استان رسيده تا در قبال فروش مدارك هويتي خود به اتباع خارجي، مبلغي را آن هم تنها براي گذران چند روز زندگي دريافت كنند.