شعار سال: یکی از قدیمیترین این جشنها و اعیاد، آبانگان است. جشن آبانگاه را به این دلیل برگزار می کردند که نخستین آبانروز در سال بوده است. جشنی در ستایش آبان که در واقع همان ناهید یا آناهیتا است، چون ناهید ابتدا سیاره بوده و بعدها تبدیل به ایزد بانوی نگهبان آبهای روان و پاکیزگی آبها شده است. زمان برگزاری این جشن، روز دهم آبان بوده است.
البته جشن دیگری جشنی است که در دهم فروردین ماه در ایران باستان برگزار میشده و جشن آبانگاه نام داشته است. جشن آبانگاه با جشن آبانگان که در دهم آبان برگزار می شده متفاوت است و نباید با آن اشتباه گرفته شود.
آبان (آناهیتا) ایزدبانوی آب های روی زمین و نگاهبان پاکی و بی آلایشی در جهان هستی است. آناهیتا در اسطورههای ایرانی، یکی از مشهورترین و معروفترین اسطورههاست که یادبودهای زیادی نیز برای گرامیداشت مقام او ساخته شده است. در اوستا سرود بلند و زیبایی به نام «آبان یَشت»، ویژه نیایش و ستایش اوست:
«اوست برومندی که در همه جا بلند آوازه است. اوست که در بسیار فره مندی، که بانوی همه آب های روی زمین است. اوست زورمندی که از کوههُکَر به دریای فراخ کرت ریزد. من، اهوره مزدا، او را به نیروی خویش، هستی بخشیدم تا خانه و روستا و شهر و کشور را بپرورم و پشتیبان و پناه بخش و نگاهبان باشم...»
در اسطورههای ایرانی گفته میشود که در این روز زَو پادشاه ایران بر افراسیاب پیروزی یافته و او را از سرزمین خویش بیرون راند و همچنین در این روز پس از پنج یا هفت سال خشکی باران آمده است.
در جشن آبانگان، پارسیان به ویژه زنان در کنار دریا یا رودخانهها، فرشته آب را نیایش میکنند. ایرانیان کهن آب را پاک (مقدس) میشمردند و هیچ گاه آن را آلوده نمیکردند و آبی را که ویژگی سه گانهاش (رنگ- بو- مزه) دگرگون میشد برای آشامیدن و شستشو به کار نمیبردند. زرتشتیان نیز در این روز همانند سایر جشنها به آدریانها (آتشکدهها) میروند و پس از آن برای گرامی داشت مقام فرشته آبها، به کنار جویها و قناتها رفته و با خواندن اوستای آبزور (بخشی از اوستا که به آب و آبان وابسته است) و به دستیاری مُوبَد خوانده میشود، اهورامزدا را ستایش کرده و درخواست فراوانی آب و نگهداری آن را کرده و پس از آن به شادی میپردازند.
برخی افراد زمان این جشن را در چهارم آبان میدانند که به نظر اساتید ایرانشناس زمان درست برگزاری این جشن همان هفتم آبان است.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت فانوس، تاریخ 10 آبان 96، کد مطلب: 80990: www.fanousnews.ir