نقشه مسیرهای هوایی ایران

برای پرواز بین فرودگاه های مختلف مسیرهای هوایی مخصوصی وجود دارند. برای حفظ امنیت هواپیماهای بی شماری که در حال پرواز هستند باید قوانین راه های هوایی را که مانند قوانین راهنمایی و رانندگی شهری هستند کاملا رعایت کرد. متن زیر، توضیحات نسبتا کاملی در این خصوص ارایه کرده و در انتها، نقشه رنگی راه های هوایی کشور را برای دانلود، قرار داده است.

شعار سال: برای پرواز بین فرودگاه های مختلف مسیرهای هوایی مخصوصی وجود دارند. برای حفظ امنیت هواپیماهای بی شماری که در حال پرواز هستند باید قوانین راه های هوایی را که مانند قوانین راهنمایی و رانندگی شهری هستند کاملا رعایت کرد. متن زیر، توضیحات نسبتا کاملی در این خصوص ارایه کرده و در انتها، نقشه رنگی راه های هوایی کشور را برای دانلود، قرار داده است.

مسیرهای هوایی چیست:

برای پرواز بین مقاصد و فرودگاه های مختلف، راه های هوایی مخصوصی تعریف شده و همچنین برای حفظ امنیت هواپیماهای بی شماری که در حال پرواز هستند ،قوانین راه های هوایی (مانند قوانین راهنمایی و رانندگی شهری) تدوین گردیده است. وقتی تعداد هواپیما ها آن قدر افزایش یافت که امکان برخورد آن با یکدیگر زیاد بود خطوط هوایی به وجود می آمد. لذا برای پرواز ، قوانین خاصی وضع گردید که مثلا هواپیما ها باید در ارتفاع و مسیر بخصوصی، در زمانی معین پرواز کنند. ارتفاع پرواز را در سراسر دنیا با واحد پا، اندازه می گیرند(هر پا برابر 48/30 سانتیمتر ).

خطوط پروازی با رنگ های گوناگون و شماره های مختلف در نقشه رسم شده اند. مثلا خط زرد شماره نه مخصوص عبور از کشور سویس به فرانکفورت و هامبورگ (کشورهای اسکاندیناوی) است که هواپیما باید در این خط از جنوب به غرب در ارتفاع 20000- 30000 یا 40000 پا پرواز کند. اگر هواپیما از مسیر شمال به شرق در ارتفاع 150000 یا 350000 پا پرواز کنند در مسیر رفت و برگشت باید حداقل 1000 پا ارتفاع از یکدیگر فاصله داشته باشند. این قوانین در سراسر دنیا رعایت می شود.

شناسایی و حرکت روی مسیرهای هوایی :

خلبان در روزهای آفتابی بدون ابر و صاف می توانند از چشم خود برای انتخاب مسیر و شناسایی خطوط هوایی، استفاده کنند. یعنی خلبان می تواند زمین را ببیند و مسیر خود را مشخص کند . در شرایط حاضر، فقط برای هواپیماهای خصوصی و کوچک می توان این روش را به کار برد. برای هواپیماهای بزرگ باید همیشه از خطوط هوایی ویژه که روی کارت های مخصوص رسم شده اند استفاده کرد.

بر اساس توضیحات بالا است که برای هواپیماهای خصوصی فاقد وسایل ارتباطی ، در هوای بد و بارانی که خلبان دیدی کافی ندارد ، اجازه پرواز صادر نمی شود(حداقل وسایل و ابزاری که باید در یک هواپیمای کوچک موجود باشد عبارتند از: یک قطب نما رادیویی ،یک گیرنده برای ارتباط با برج مراقبت فرودگاه ، همچنین وجود دستگاه ها رادار ارتفاع سنج که به طور اتوماتیک رادار فرودگاه را از ارتفاع پرواز هواپیما آگاه می سازد بسیار ضروری است).

چه هواپیماهایی اجازه پرواز در خطوط هوایی را دارند؟

هنگامی که یک هواپیمای مسافربری جدید ساخته می شود فورا به آن اجازه پرواز و استقرار در خصوص هوایی ،داده نمی شود . هفته ها بلکه ماه ها طول می کشد تا کارشناسان و متخصصین آزمایشات مختلفی روی هواپیما انجام داده و سیستم های آن را بسنجند. موقعی که همه آزمایشات لازم انجام شد به این هواپیما اجازه پرواز در خطوط هوایی را می دهند. علاوه بر تست دستگاه های ناوبری ، یکی از مهمترین تست هایی که روی هواپیما برای اجازه پرواز، انجام می شود،تست صدای موتور و وضعیت آلوده کنندگی است.

صدای هواپیما نباید از اندازه معینی(دسی بل) بیشتر باشد. اگر هواپیما هنگام صعود و فرود صدایش بیش از اندازه باشد اجازه فرود در فرودگاهای شهرهای پر جمعیت را ندارد. کارخانه هواپیماسازی سعی دارند صدای موتورها هواپیما را با اختراع روش های جدید کمتر کنند. همچنین سعی دارند تا گازهای سمی حاصل از سوخت هواپیماها را در هنگام پرواز ،کاهش دهند.

خلبان چگونه می توانند در هر هوایی ،پرواز کنند؟

در سراسر دنیا زبان رایج پرواز انگلیسی است و همه دستورالعمل ها فرمان ها نام های دستگاه های مختلف اطلاعات و ارتباط با کارمندان و ماموران فرودگاه اغلب به زبان انگلیسی است. همچنین نقشه پرواز وسایل و ابزاری که خلبانان و کارمندان با آن کار می کنند به زبان انگلیسی است.

در اطاقک فرمان ،صدها دستگاه ابزار و وسایل مختلف وجود دارند. خلبان با کمک دستگاه ((ارتباط با زمین)) می تواند فرود آید. حتی موقعی که خلبان نمی تواند فرود آید.با کمک و هدایت همان دستگاه فرود می آید. خلبان با دستگاه های موجود در داخل اطاق می تواند علایم گوناگونی را که از فرودگاه به او می دهند همچنین موقعیت فرودگاه را روی صفحه دستگاه ها مشاهده کند و در مه، هوای بارانی و در تاریکی همه چیز را ببنید. دستگاه دیگری به نام ((مسافت سنج)) نشان می دهد که هواپیما از فرودگاه چقدر فاصله دارد و به خلبان می گوید که مثلا در فاصله هفت کیلومتری مقصد قرار دارد یا یک کیلومتر از فرودگاه دور شده است. دستگاه رادار ، نشست و برخاست هواپیما را در هوای بد کنترل می کند. در هواپیماهای عظیم از رادار دیگری به نام کنترل هوایی، استفاده می کنند که با آن می توان جهت و محل هواپیما را تا 100 کیلومتر در آسمان تعیین کرد. با کمک رادار تشخیص دهنده می توان فرود هواپیما را با اطمینان کنترل کرد و با جدیدترین سیستم که به نام سیستم زمینی نامریی (کور) نامیده می شود می توان هواپیما را به طور اتوماتیک در فرودگاه فرود آورد.

چگونه خلبان، خود را برای پرواز آماده می کند؟

هر خلبان و کمک خلبان قبل از پرواز اطلاعات مربوط به پرواز و برنامه زمان بندی خود را به دایره ایمنی و مشاوره پرواز در فرودگاه می دهد. در اصطلاح خلبانان به این کار ((تثبیت نقشه و برنامه پرواز)) می گویند. آنها بدین وسیله اطلاعات و اخبار مربوط به خط پرواز خود را از این بخش به دست می آورند. مثلا آگاه می شوند که آیا موانعی (مانند دودکش های بلند کارخانه ها آنتن های بسیار بلند و غیره) در مسیر پروازشان قرار دارند یا نه. یا از موقعیت چراغ ها و علایم باند فرودگاه مقصدشان آگاه می شوند که آیا چراغ ها خراب هستند یا خیر. آیا فرکانس ها و امواج پخش دستگاه ها را تغییر داده اند یا خیر.

بنابراین خلبان از موقعیت و موانع مختلفی که در فرودگاه ها وجود دارد و اخبار مربوط به آب و هوای منطقه و اوضاع جوی مسیر پرواز خود ، آگاه می شود. خلبان برنامه پرواز خود را با دایره پلیس هوایی نیز می دهد. این دایره خدمات و کنترل نشست و برخاست هواپیما را در فرودگاه به عهده دارد. در این قسمت هزینه ای را که باید برای نشست و برخاست فرودگاه پرداخت، بررسی می کند. خلبان حدود نیم ساعت پس از اینکه امور مربوط به دوایر فرودگاهی را انجام داد اجازه ی پرواز می گیرد. موقع پرواز با دستگاه های بی سیم زمان پرواز را به برج مراقبت فرودگاه اطلاع می دهد. آنگاه اجازه روشن کردن موتور هواپیما به او داده می شود. پس از کسب اجازه از برج مراقبت ، هواپیما روی باند فرودگاه به حالت پرواز قرار می گیرد و مسیر مشخصی را که باید طی کند اصطلاحا به آن ((تاکسی کردن)) می گویند تعیین می کنند. سپس اجازه پرواز نهایی داده می شود و هواپیما در آسمان به پرواز در می آید.

طول مسیرهای هوایی ایران ، چقدر است؟

طول مسیرهای هوایی ایران ۷۵۰۰۰ کیلومتر است. در حال حاضر در فضای کشور ۳۹ مسیر منطقه‌ای، ۳۷ مسیر داخلی، ۴۴ مسیر R-NAV و در مجموع ۱۲۰ مسیر هوایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مسیرهای R-NAV مسیرهای هوایی جدید هستند که هواپیما به صورت ماهواره‌ای هدایت می‌شود.

افزایش ترافیک هوایی در سال‌های اخیر و تقاضا برای پروازهای بیشتر در آینده، مدیریت ترافیک هوایی را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. در حال حاضر مسیرهای هوایی کشور در نقاط زیادی با یکدیگر تقاطع داشته و موجب ایجاد گلوگاه‌هایی در شبکه راه‌های فضای کشور می‌شود و این امر مدیریت ترافیک هوایی در حوزه مراقبت پرواز را با دشواری‌هایی همراه کرده است.

در فرودگاه مهرآباد ۶۴ مسیر خروجی، ۴۵ مسیر ورودی، ۳۵ مسیر جهت تقرب نهایی و ۱۹ مسیر هوایی و در مجموع ۱۶۳ مسیر وجود دارد همه این مسیرها طی هفتاد سال گذشته و به فراخور حال و نیازهای عملیاتی روز، ترسیم شده‌اند و روز به روز بر تداخل و پیچیدگی شبکه راه‌های هوایی اضافه شده است.

ساختار فعلی فضای پایانه هوایی مهرآباد با توجه به رشد روزافزون مسافرت‌های هوایی در آینده برای سرویس‌دهی به پروازهای پایتخت در شرایط اوج ترافیک و شرایط جوی نامساعد با پیچیدگی‌هایی همراه خواهد شد و برای پاسخگویی به نیازهای آینده نیازمند بازطراحی است.

وجود نقاط تلاقی زیاد در آسمان کشور، رشد چشمگیر ترافیک هوایی از آسمان ایران به دلیل بسته شدن فضای اوکراین و عراق، افزایش پروازهای داخلی در فضای پسابرجامی خاصه و رشد ۲۵ درصدی ترافیک پایانه هوایی مهرآباد موحب شد تا متخصصان کنترل ترافیک هوایی کشور با پشتیبانی و حمایت مستقیم مدیریت کلان شرکت فرودکاه‌ها و ناوبری هوایی ایران در راستای بهره برداری بهینه از فضای کشور، این میراث ملی و خدادادی محدود، فاز نخست طرح مدیریت آسمان ایرانشهر را در اسفند ماه ۹۴ با نام نمای ایرانشهر – ناوبری ماهواره‌ای با افتتاح ۷ هزار و ۱۰۰ کیلومتر راه هوایی بدون استفاده از دستگاه‌های زمینی و با استفاده از روش ناوبری ماهواره‌ای – به بهره برداری برسانند.

در این فاز، ۱۵ مسیر هوایی شامل شش مسیر بین المللی با قابلیت RNAV-1 و ۹ مسیر داخلی و بین المللی به بهره‌برداری رسید. همچنین مسیرهای ورودی و خروجی پروازهای مشهد به تهران و اهواز به تهران و بلعکس در مبادی ورودی پایانه هوایی این فرودگاه‌ها از یکدیگر جدا و در مسیرهای یکطرفه انجام می‌شود. همچنین بر اساس تعهد شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران به سازمان جهانی ایکاو مبنی بر طراحی مسیرهای ورودی و خروجی به فرودگاه‌های بین المللی بر پایه ناوبری ماهوارهای، مسیرهای جدیدی برای چند فرودگاه بین المللی کشور بدون وابستگی به دستگاه‌های زمینی پر هزینه، مبتنی بر ناوبری ماهواره‌ای طراحی شده است.

بخش دوم فاز اول طرح مدیریت آسمان ایرانشهر ، در تاریخ ۲۸ آذر ماه سال ۹۵ کلید خورده و در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۹۶ به دست وزیر راه و شهرسازی به بهره‌برداری رسید و طی آن ۵۲۰۰ کیلومتر مسیر هوایی جدید به راه‌های هوایی کشور اضافه شد. در مجموع ۱۲۳۰۰ کیلومتر راه هوایی در این فاز در شبکه راه‌های هوایی کشور مورد استفاده شرکت‌های هواپیمایی داخلی و خارجی قرار گرفت. در همین حال برای نخستین بار در تاریخ هوانوردی مسیرهای هوایی- فضای کشور و دالان‌های ورودی و خروجی پایانه مهرآباد تحت نظارت سازمان هواپیمایی کشوری و با همکاری مشاور ذیصلاح بین المللی با استفاده از آخرین یافته‌ها و دانش هوانوردی بازمهندسی و باز طراحی خواهد شد و به این ترتیب کلیه نقاط گره ترافیکی در آسمان کشور و پایانه هوایی مهرآباد شناسایی و مرتفع خواهند شد.

دانلود نقشه مسيرهاي هوايي ايران :

برای دریافت نقشه رنگی راه های هوایی (FIR) کامل بر روی فایل زیر کلیک نمایید.