شنبه ۰۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
تفکر در تاریخ و عبرت ها برای راه یابی تمدنی:
درک ما از ناصرالدین شاه و عصر قاجاریه ، تا حد زیادی متاثر و محدود به متون تاریخی تدوین شده در دوره پهلوی هاست. به همین دلیل، شاید به بسیاری از زوایای پنهان این دوره که به تعبیر احمد سیف «قرن گمشده» است، وقوف کامل نیافته ایم. به عنوان مثال، در نگاه اغلب ما، ناصرالدین شاه، فردی ابله، فرومایه، مذبذب، زن باره و فاسدی است که کار اصلی اش وطن فروشی و نخبه کشی و ساخت و پاخت با روس و انگلیس، و اوج دنائتش قتل امیر کبیر مظلوم بود. اما از کنار این پرسش هم نمی توان گذشت که که اگر او چنین بود (که واقعا هم بود)، چگونه توانست ۵۰ سال بر ایران حکومت کند؟ آن هم در دوره ای که وزش و لرزش انقلاب صنعتی انگلیس و انقلاب سیاسی فرانسه، تمام دول و ملل دنیا را دستخوش تغییرات و دگرگونی های عمیق سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کرده بود!واقعیت این است که ناصرالدین شاه قاجار، برخلاف تصویری که از او غالب شده است، انسان ناآگاه و بی خبری نبود و در قیاس با شاهان قاجار و اکثر شاهزادگان و والیان وقت، حتی یک سر و گردن هم در آشنایی با اوضاع جهان و ظرایف عرصه سیاست ایران، از آنها بالاتر بود. همه هنرهای زمانه از شعر، نقاشی، خطاطی و خطابه خوانی گرفته تا تیراندازی، سوارکاری، نویسندگی و دلربایی را در خود داشت، الا یک هنر؛ «هنر حکمرانی و حکمروایی»! او بیش از چگونه حکومت کردن، «چگونه در قدرت ماندن» را بلد بود و این هنر سیاه را به بهترین شکل و با بدترین روش به کار بست. با لطایف الحیلی خودش را در دل توده ها و چشم نخبگان فرو کرد و همه را فریب داد تا خودش بی رقیب بماند.
کد خبر: ۳۹۴۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۷
برداشت ها از کتاب مقاومت شکننده از قاسم خرمی تا نجف لک زایی:
به مناسبت ایام بزرگداشت پیروزی انقلاب اسلامی به بررسی ساختار پژوهشی و یافته‌های کتاب مقاومت شکننده:تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی، نوشته جان فوران استاد جامعه شناسی دانشگاه کالیفرنیای آمریکا و ترجمه احمد تدین در سال ۱۳۷۰" توسط قاسم خرمی پرداخته شده است. این کتاب یکی از آثار روشمند درباره تحولات چند قرن اخیر ایران است. بعد از بیان نظرات خلاصه وار قاسم خرمی، اقدام به ضمیمه کردن تحلیل‌های نجف لک زایی (۱۳۸۳) درخصوص این کتاب شده است. تضارب آرای دو فرد مورد اشاره، شفاف کننده ابعاد مورد تاکید در این کتاب است.
کد خبر: ۳۹۴۰۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۵
ضرر صنایع از تحریم؛
صنعت در ایران گرفتار است؛ از سویی به دلیل وضعیت و شاخص‌های اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه و از سوی دیگر به دلیل نبود برنامه و استراتژی توسعه؛ شاید بزرگترین ضربه را صنعت کشور از همین منظر می‌خورد.استراتژی توسعه صنعتی به مجموعه‌ای از جهت‌گیری‌های بلندمدت گفته می‌شود که از یکسو، چارچوب و نحوه ارتباط بخش صنعت کشور با اقتصادجهانی را تعریف می‌کند و از سوی دیگر به‌طور غیرمستقیم بر تخصیص منابع بین صنایع و یا گروه‌های صاحب‌نفوذ جامعه اثر می‌گذارد. به این ترتیب استراتژی توسعه صنعتی به مثابه نقشه راهی است که سیاست صنعتی کشور را تعیین می‌کند. در واقع، سیاست مذکور در بردارنده همه سیاست‌های صنعتی، تجاری، ارزی، پولی و مالی است که همگی در یک راستا و به صورت هماهنگ در جهت تحقق استراتژی توسعه صنعتی تنظیم می‌شوند.در چنین شرایطی، هنوز احکام مهمی‌که لازمه تدوین استراتژی توسعه صنعتی است روی زمین مانده است. به‌نظر می‌رسد در سایه همین ابهام و بی عملی است که صنایع در ایران، قربانی کمبود‌ها می‌شوند و در شرایطی که حرکت چرخ‌های صنعت می‌تواندمتضمن فعالیت اقتصادی مولد باشد، قطع برق صنایع به‌دلیل فعالیت ماینر‌ها و استخراج رمز ارزها، ارجح شناخته شده و این حرکت بی‌برنامه تداوم می‌یابد. از این‌رو انتظار می‌رود دولت سیزدهم نسبت به مشخص کردن جایگاه صنعت در اقتصاد ایران هر‌چه سریعتر اقدام کرده و با تدوین برنامه‌ای دقیق نسبت به اولویت‌بندی صنایع اقدام کند تا نقشه راه برای سالهای پیش‌رو روشن باشد. در این شرایط سایر بخش‌ها از جمله سیاستگذاران حوزه انرژی با دریافت دقیق مسیر حرکت، خود را با وضعیت ترسیم شده تطبیق داده و لازم است فضا را برای رشد بخش مولد اقتصاد مهیا کنند. مهمترین دستاورد این اقدام مهار تورم افسارگسیخته، ایجاد اشتغال پایدار و همچنین بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی در جامعه خواهد بود.
کد خبر: ۳۹۲۰۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۱
فرشاد مومنی و درس اول کودتای ۲۸ مرداد :
درس های نهضت ملی کردن صنعت نفت و کودتای 28 مرداد: درس شماره یک این است که ابزارهایی مثل حمله نظامی و کودتا و تحریم همه در واقع یک روح در سه بدن است همه آنها ابزارهای تداوم سلطه زورگویانه کشورهای قدرت مند کم تعداد بر بقیه دنیاست. درس دوم این است که عنصر اصلی این هدف گذاری ها به ضعف کشاندن بنیه تولید ملی است.
کد خبر: ۳۹۱۴۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۳۰
مدیر کل اداره میراث فرهنگی استان هرمزگان:
مدیر کل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هرمزگان با اشاره به اجرای برنامه‌های حفاظت و احیای بندر لنگه به عنوان یکی از مهمترین بنادر تاریخی در طول نوار ساحلی خلیج فارس از تخصیص اعتبارات ویژه جهت مرمتِ خانۀ تاریخی فکری با بادگیر‌های بلند و زیبا به عنوان یکی از الگو‌های اصلی معماری منطقه خلیج فارس خبر داد.
کد خبر: ۳۹۱۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۹
توسعه نیافتگی اقتصاد ایران؛
حسین عظیمی آرانی (۱۳۲۷ در آران و بیدگل - ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۲ در تهران) اقتصاددان ایرانی بود. عظیمی در اولین سمینار بازسازی اقتصاد ایران پس از جنگ، که در سال ۱۳۶۸ برگزار شد، به صراحت نقایص و اشتباهات فاحش سیاست‌های تعدیل اقتصادی در برنامه اول توسعه را تشریح نموده و به درستی، بحران اقتصادی ناشی از آن را پیش‌بینی کرده بود. وی اعتقاد داشت اقتصاد، از علوم انسانی است، بنابراین تئوری اقتصاد ملی باید بر اساس اقتضائات ملی تدوین شود. فشار غیرمستقیم دولت بعضی‌ها آنقدر مرحوم عظیمی را در تنگنا قرار داد که منجر به حاشیه گرایی و سرانجام فوت او شد. زنده یاد دکتر حسین عظیمی در کتاب مدار‌های توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران، ص ۳۸۲ بیان می‌دارد که در جامعه‌ای که عمر متوسط تحولات سیاسی آن ۸ تا ۱۰ سال است هیچ گاه اقتصاد پا نمی‌گیرد. بعضی مرحوم‌ها در آخرت چگونه باید پاسخگوی فشارهای وارد بر زنده یاد عظیمی باشند، خدا می‌داند. توصیه داریم که ویدئو کلیپ انتهای متن برای آشنایی با منظومه فکری حسین عطیمی را الزاما مشاهده کنید.
کد خبر: ۳۹۱۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۷
تورم یا گرانی؛
تعریف دقیق تورم همان کاهش ارزش پول است اما سؤال این است که اررزش پول چگونه کم می‌شود؟ تورم هیچ چیزی جز دستکاری ارزش پول نیست و این کار هم جز با در اختیار داشتن فرمان ضرابخانه (یا همان بانک مرکزی در دنیای مدرن) امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل، از حدود ۴۰ سال قبل که استقلال کارشناسی بانک‌های مرکزی از قدرت سیاسی به رسمیت شناخته شد مشکل تورم‌های بالا در عموم کشورها (جز معدودی مثل ایران که بانک مرکزی مستقل ندارند) به تاریخ پیوست.
کد خبر: ۳۸۹۵۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۷
عضو شورای شهر:
باغ و عمارت عین‌الدوله از بنا‌های تاریخی و یکی از آثار ملی ارزشمند ایران است که در دوره قاجاریه احداث شد واین بنا در خیابان جمالی و در محلهٔ پاسداران در شهر تهران واقع شده‌است. این باغ-عمارت، محل اقامت ییلاقی «عین‌الدوله» وزیر سه دورهٔ حساس تاریخی در دوران قاجار بوده است. اما حالا میثم مظفر عضو شورای شهر تهران خبر داد: در حال حاضر استفاده بهینه‌ای از عمارت عین الدوله نمی‌شود و بخشی از محوطه این ملک تاریخی را به یک سرمایه گذار واگذار کرده‌اند.
کد خبر: ۳۸۹۳۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۲۱
تبارشناسی اپوزیسیون جمهوری اسلامی:
هر نظام سیاسی در جهان مخالفانی دارد، مخالفانی که اپوزیسیون خوانده می‌شوند. در ایران جریان مخالف عمدتا در میانه اعتراضات مردم فعال می‌شوند. اما این گروه‌های اپوزیسیون به لحاظ ماهیت و خاستگاه چه کسانی هستند؟ سال ۱۴۰۱ یکی از مهمترین اعتراضات سراسری در ایران انجام شد که با مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد جرقه خورد. ریشه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن اعتراضات مسئله مهمی است که باید در جای خودش مورد ارزیابی قرار بگیرد، اما موضوع این گزارش اپوزیسیون جمهوری اسلامی است که چه کسانی هستند و آرایش سیاسی آنها چگونه است.گزارش زیر را بخوانید تا پاسخ سوال را دریابید.
کد خبر: ۳۸۸۳۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۴
نقد و یادداشت سریال:
حدود سه دهه می‌شود که هر بار درباره‌ی کمدی در محصولات سینمایی و تلویزیونی ایران صحبت می‌کنیم، نام مهران مدیری به‌عنوان چهره‌ای تاثیرگذار به میان می‌آید که تاثیر ساخته‌ها و حضور شخص او حتی از فرهنگ‌عامه نیز فراتر رفته است. در میان کمدی‌هایی که مدیری ساخته، سریال «قهوه تلخ» نمونه بحث‌برانگیز و ویژه‌ای است؛ فراتر از این که اولین تجربه او خارج از چارچوب تولید رسانه ملی به‌حساب می‌آید و در شکل اجرا نیز با سلیقه و الگوی موجود در دیگر سریال‌های او تمایز آشکاری دارد، تفاوت اصلی «قهوه تلخ» در رویکرد طنزآمیز و نگاه رندانه به موقعیت و جایگاه شخصیت‌های داستان است.
کد خبر: ۳۸۷۲۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۱/۰۸
تخریب بافت تاریخی واقعیت است نه شایعه؛
درحالی که ساکنان بافت تاریخی شیراز از ضرب‌الاجل وزارت راه و شهرسازی برای تخلیه منازل‌شان می‌گویند، دیروز محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس در واکنش به اخبار روز‌های اخیر گفته است: «استاندار فارس بار‌ها مخالفت خود را با هرگونه تخریب و تعرض به بافت تاریخی شیراز و خانه‌های ارزشمند این بافت اعلام کرده.» و در واکنش به نامه غلامحسین معماریان خطاب به او درخصوص توقف این تخریب‌ها هم در پایان متنی که به نقل از او منتشر شده این اخبار را «شایعه و نقل قول شخصی خوانده» و آورده است: «انتظار است دستگاه‌های مسوول در این حوزه برای پاسخگویی شفاف به مردم واکنش مناسب در این عرصه داشته باشند. ابلاغ هر نوع مصوبه‌ای از پژوهشگاه میراث کشور و شورای عالی معماری و شهرسازی به اطلاع عموم خواهد رسید و به شایعه و احیانا نقل قول‌های شخصی استناد نشود.» ایمانیه در حالی از عمومی شدن ابلاغ کلیه مصوبات می‌گوید که مصوبه جدید مربوط به طرح توسعه حرم، تا ماه‌ها حتی به اطلاع شورای عالی معماری و شهرسازی هم نرسیده بود.
کد خبر: ۳۸۶۴۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۲
لرها از کدام قوم هستند؟
لُرها آمیزه‌ای از قبایل آریایی مهاجر از آسیای میانه و قبایل قبل از آریایی ساکن در شمال ایران(حاشیه دریای خزر) و غرب ایران، مانند ِآماردها ، کاسی‌ها، لولوبی‌ها و عیلامی‌ها هستند. بر مبنای مطابقت و مشابهت جغرافیایی و شواهد باستان‌شناسی، برخی تاریخدانان، لرها پس از سلطه آریایی‌ها، دچار تغییرات زبانی شده‌اند.از نظر کروموزومی و ژنتیکی ، لرها بیشترین شباهت را با گیلک ها و کردها بیشترین شباهت را با یزدی ها و بلوچ ها دارند. شباهت ژنتیکی بین کرد و لر، بشدت پائین است.
کد خبر: ۳۸۶۳۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۳
نه فتحعلی شاه نه محمدشاه قاجار؛
فتحعلی قاجار که حرمسرای بزرگش معروف است بی‌خودی به مرد شماره یک تجزیه ایران مشهور شده است؛ بیشتر به‌خاطر عهدنامه ترکمانچای. ولی این یک اشتباه تاریخی است و رکورددار تجزیه ایران فرد دیگری است. محمدشاه قاجار بیشتر از فتحعلی، ایران را تجزیه کرده است. ولی رکورددار اصلی فرد دیگری است؛ ناصرالدین قاجار که به‌تن‌هایی بیش از ۲ میلیون کیلومترمربع از خاک ایران را تجزیه کرد. در دوره ناصری، انگلیسی‌ها با عهدنامه پاریس ۶۳۰ هزار کیلومترمربع شامل هرات و بخش‌هایی از افغانستان را از ایران جدا کردند و با عهدنامه گلداسمیت نیز بخش‌های بزرگی از بلوچستان و شرق ایران را به مساحت ۳۵۰ هزار کیلومترمربع از ایران قاجاری تجزیه کردند. بعد هم پیمان آخال بسته شد که از نظر مساحت رکورددار قرارداد‌های جدایی از ایران است و ماجرایش این است: «پیرو انعقاد این پیمان آسیای میانه، خوارزم، خیوه، شرق مازندران و مرو، سمرقند و بخارا از خاک ایران جدا شد.
کد خبر: ۳۸۵۴۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۹
هنرمند خوشنویس مجهول‌الهویه؛
خط ناخنی یکی از شاخه‌های هنر خوشنویسی محسوب شده که حروف به وسیله برجسته کردن یک کاغذ توسط ناخن شکل می‌گیرند. در این خط کاغذ مابین دو ناخن انگشت شست و انگشت ماقبل انگشت کوچک که بنصر (Benser) معروف است، قرار می‌گیرد و با حرکت کاغذ از میان ناخن‌ها حروف یا اشکال شکل می‌گیرند. گاهی ناخن انگشت شست که روی کاغذ قرار دارد در داخل ناخن انگشت بنصر قرار می‌گیرد و گاهی بنصر درشت و در واقع خط یا گل مرغ یا هر شکل دیگری را بر صفحه کاغذ طراحی می‌کنند. یکی از قدیمی‌ترین آثار برجای مانده از خط ناخنی متعلق به مرحوم محمدحسین شیرازی بوده که در جلد دوم مرقع رنگین به چاپ رسیده و دارای تاریخ ۱۲۷۹ هجری قمری است. ناصر جواهر پور را می‌توان در حال حاضر یکی از فعالان این خط در کشور دانست. گفتگوی زیر در همین خصوص با استاد تنظیم شده است.
کد خبر: ۳۸۵۳۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۷
نگاهی به قیمت گوشت در دوره کریم خان زند؛
آیا تا کنون به این فکر کرده اید که یک کارگر در زمان قدیم مثلا در عصر ناصر الدین شاه یا آقا محمد خان یا پیش از آن چگونه زندگی می‌کرده است؟ آیا به این اندیشیده اید که قیمت مرغ و گوشت و میوه و برنج و ملک در اعصار گذشته چگونه بوده است؟
کد خبر: ۳۸۵۳۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۶
برای تربیت و آموزش نخبگان سیاسی؛
روانشناسی سیاسی یکی از قلمرو‌هایی است که می‌تواند به باروری و اثرگذاری علمی و عملی سیاسی در ایران کمک کند، یعنی می‌تواند توضیح و تفسیر بهتری از پدیده‌های سیاسی ارائه کند؛ بخشی از این مهم در کتاب «روانشناسی سیاسی پادشاهان قاجاری» مورد تحلیل قرار گرفته است. در واقع، نویسنده کوشیده است تا با بررسی ابعاد توانمندی علمی پادشاهان قاجار در حوزه سیاست، قابلیت‌های روانی و اعتقادی پادشاهان قاجار در مقابله با ناکامی‌ها و مشکلات و در نهایت با ارایه تحلیلی از چارچوب‌های انگیزشی آنان، اراده گرایی و تصمیم گیری منجر به رخداد‌های سیاسی یا چاره اندیشی‌های واکنشی در برابر رخداد‌های سیاسی را تحلیل نماید.
کد خبر: ۳۸۵۲۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۴
دکتر علی اکبر گرجی:
علی اکبر گرجی، رئیس انجمن حقوق اساسی ایران، در بررسی حوادث اعتراضی اخیر در ایران، اشاره داشت:که مردم ایران از همان زمان قاجار بویژه دوران ناصرالدین شاه مطالبه دیده و شنیده شدن، مطالبه کرامت انسانی، حق آزادی، رفاه زندگی نرمال داشتند، اما نادیده گرفته شد.
این استاد دانشگاه خطاب به مسئولان کشور می‌گوید: بیاید فداکاری کنید و از مواضع خود کوتاه بیایید؛ در عرصه سیاست لجبازی بدترین کار ممکن است و، زیرا با یکدندگی همه چیز سیاست از بین می‌رود.
کد خبر: ۳۸۵۲۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۲
تاریخ سیاسی؛
جنبش مشروطیت بدون شک از رویداد‌های مهم و تأثیرگذار در تاریخ تحولات سیاسی ایران محسوب می‌شود. اثرات این رویداد در زندگی فرهنگی و سیاسی مردم، از سایر حوادثی که تا آن تاریخ در کشورمان پدید آمده بود، عمیق‌تر بوده است. شکی نیست که نارضایتی عمیق جامعه ایران در سالهای حکومت قاجار، ریشه اصلی اعتراضات مردمی علیه دولت و زمینه‌ساز شکل‌گیری نهضت مشروطیت بود.در این میان عواملی نیز بودند که سبب تسریع روند انقلاب شدند و در مسیر نهضت به منزله عامل محرک ایفای نقش کردند. در گزارش زیر، به مرور حوادث ۱۵ ساله مشروطیت پرداخته شده است.
کد خبر: ۳۸۵۲۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۰
۱۲ مهر، ۶۱ سال درگذشت محسن شمشیری؛
محمدحسن شمشیری یکی از نیکوران بنام و اسوه سخاوتمندان عصر خودش بود. فرزندی نداشت و تمام ثروتی که با استکان شویی و ظرفشویی تهیه کرده بود را صرف آزادی و سربلندی ایران و رفع حوائج مردم گرفتار کشور کرد. برای آزادی بسیاری از زندانیان سیاسی وقت، وثیقه ملکی فراهم کرد، هزینه تحصیل تعدادی از دانشجویان بی بضاعت را تامین کرد و در مجموع یک سوم دارایی اش را وقف امور خیریه کرد. تحريم فروش نفت ایران، دولت مصدق را در تنگنای مالی قرار داد و برای تامین هزینه های اداره مملکت، مجبور به فروش اوراق قرضه کرد، شمشیری در اقدامی جوانمردانه و وطن خواهانه ۳۰۰ هزار تومان از اوراق قرضه دولت را یکجا خرید و یک میلیون تومان هم در اختیار «بانک بیمه» قرار داد تا به افراد نیازمند و تحت فشار وام اعطا کند. در سالهای بعد از کوتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، این پیر مرد وطن دوست و نیک کردار ایرانی، به خاطر حمایت از مصدق، زیر فشارهای شدید سیاسی و امنیتی قرار گرفت. او مدتی به جزیره خارک تبعید شد. در همان حال ناامید نشد؛ شروع به سوادآموزی کرد و برای مردم خارک کارآفرینی کرد و درسال ۱۳۴۰ درگذاشت. 12 مهرماه سالگرد 61 سال درگذشت این بزرگ مرد می باشد.
کد خبر: ۳۸۳۸۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۷/۱۳
محسن رفعت مطرح کرد:
محسن رفعت، عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه (س)، گفت: در دوره قاجاریه و صفویه زمینه برای مبالغه و ترویج برخی خرافات و جعلیات فراهم شد. در مقاتل این دو دوره، شاهد اسطوره‌سازی، پادشاه و شاهزاده پنداری (شاه حسین، شاهنشاه و شاه کربلا) هستیم و شاهان قاجاری هم از این اصطلاحات بهره‌برداری سیاسی می‌کردند.
کد خبر: ۳۸۲۹۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۰