شعار سال: سال 96 به پایان رسید و در این سال نیز پرونده عمر تعدادی از شخصیت‌های سیاسی و علمی کشور بسته شد، افرادی که عمری را در سیاست گذرانده و حال با کارنامه‌ای حاصل سال ها زندگی پرفراز و نشیب در پیشگاه الهی حاضر می‌شوند.

افسوسی که از رفتن شخصیت‌های سیاسی می‌ماند از دو نظر قابل توجه است؛یکی از دست دادن شخصیت‌های خدوم که زحمت کشیده‌اند و دیگر اینکه همه آنها با سینه‌ای مملو از خاطرات انقلاب اسلامی رخ در نقاب خاک می‌کشند و اگر پیش از مرگ‌شان آنها را بازگو نکنند شاید بخشی از حافظه تاریخی این کشور نیز مدفون شود.

در این گزارش نگاهی داریم به مهم‌ترین شخصیت‌هاو چهره‌‌های سیاسیکه در سال 96 از دنیا رفتند.

** آیت‌الله باریک‌بین؛ محور انقلاب اسلامی در قزوین

مرحوم آیت‌الله هادیباریک‌بین 19 فروردین سال 1396 پس از یک دوره بیماری دار فانی را وداع گفت. وی متولد1309 در قزوین بود و بعد از گذراندن دروس مقدماتی در این شهر،برای ادامه تحصیلات عالی در سال 28 راهیقمشد. وی شاگرد مرحوم آیت‌الله بروجردی، علامه طباطبایی،نوری همدانی،مشکینی و همچنین امام خمینی بود.

آیت‌الله هادی باریک‌بین از جمله روحانیون قزوینی بود که با شروع مبارزات مردم بر ضد رژیم پهلوی، کنار امام خمینی(ره) قرار گرفت و با هدایت مردم قزوین نقش خود را ایفاکرد. وی سابقهتبعید در دوران پهلوی را داشت وبعد از حدود شش ماه تحمل تبعید به قزوین بازگشت.

وی بعد از پیروزی انقلاب با حکم امام راحل، به‌عنوان امام جمعه قزوین انتخاب شد ودر ادوار اول، دوم و چهارم مجلس خبرگان رهبری عضویت داشت.

** آیت‌الله حائری شیرازی؛ حماسه‌ساز مسجد شمشیرگرها

یکی دیگر از شاگردان امام راحل که در سال 96 رخ در نقاب خاک کشید، آیت‌الله سید محی‌الدین حائری شیرازی بود. ویمتولد سال 1314 در شیراز بود وبعد از اخذ مدرک دیپلم وارد حوزه علمیه شد.

این شاگرد برجسته امام راحل پس از فراگیری دوره سطح،از محضر درس فقیهانی چون آیات بهاءالدین محلاتی و محمدعلی موحد بهره برد وپس از فراغت از دروس سطح، برای ادامه تحصیلات حوزوی به قم هجرت کرد. شش ماه در درس قضای آیت‌الله بروجردی شرکت جست و پس از فوت ویدر محضر استادان مطرح آن دوران همچون امام راحل و آیات محققداماد واراکی حاضر شد.

آیت‌الله حائری شیرازی کنار رهبر معظم انقلاب

پس از آغاز قیام امام خمینی در سال 42، مرحوم حائری شیرازی مانند سایر شاگردان ایشان وارد عرصه مبارزه شد وبه‌خاطر فعالیت‌های سیاسی و مبارزاتی در مسجد "شمشیرگرها" چندین بار بازداشت، زندانی و تبعید شده است.

آیت‌الله حائری شیرازی؛ از حماسه "شمشیرگرها" تا ضدیت با فتنه‌گران 88

آیت‌الله حائری شیرازی از جمله اشخاصی است که امام راحل در دوران تبعید برای ویاجازه شرعی صادر کرد و از نوفل لوشاتو در تاریخ1357/10/11 در نامه‌ای به برادرشان مرحوم آیت‌الله پسندیده می‌گوید‌ "رسیدگی بعضی زندانیان و احوالپرسی از خودشان یا اقوامشان لازم است مثل آقای دستغیب و آقایحائریشیرازیو از این قبیل اشخاص. و همین‌طور رسیدگی به وضع مادی بعضی زندانیان و خانواده و کشته‌شدگان".

وی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با حکم امام خمینی به امامت جمعه شیراز انتخاب شد. آن مرحومپس از تحمل یک دوره بیماری ظهر چهارشنبه29 آذر 96 دار فانی را وداع گفت و پس از تشییع در شهر مقدس قمو اقامه نماز توسط آیت‌اللهشبیری زنجانیدرحرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

** درگذشت دومین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی

ابراهیم یزدی دومین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی شامگاه یکشنبه چهار شهریور در سن 86سالگی پس از دوره‌ای بیماری در شهر ازمیر ترکیهدرگذشت. ابراهیم یزدی در مهر ماه 1310 در شهر قزوینبه دنیا آمد و در سال 1316بهتهرانمهاجرت کرد.

یزدی فعالیت سیاسی خود را با عضویت درنهضت خداپرستان سوسیالیستشروع کرد. با شروع نخست‌وزیری محمد مصدقمدتی به همراهی با جبهه ملی پرداخت.در شهریور 1339 ﺑﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺭﻓﺖ و در آنجا به ﻋﻀﻮیت هیئت ﺍﺟﺮﺍیی ﺟﺒﻬﻪ ملی ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺎﺧﻪ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ درآمد.در سال 41 هم که ﺷﺎﺧﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﺁﺯﺍﺩی ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ تأسیس شد، ابراهیم یزدی به‌عنوان رئیس شورای مرکزی نهضت آزادی در خارج از کشور انتخاب شد و مسئولیت انتشار ماهنامه "پیام مجاهد" را به‌عهده گرفت.

وی میان مبارزان پیش از انقلاب بیشتر تمرکز مبارزاتی‌اش در اروپا و آمریکا بود وبا این حال اختلافاتی در همان زمان میان یزدی و سایر مبارزان خارج از کشور وجود داشت.

ابراهیم یزدی که بود؟

با بازگشت امام خمینی به ایران در 12 بهمن 57، ابراهیم یزدی نیز همراه ایشان وارد کشور شد. با ورود امام(ره) به ایران، مهندس بازرگان به نخست‌وزیری دولت موقت برگزیده شد و مسئول انتخاب کابینه انقلاب نوپای اسلامی شد.

بعد از استعفای کریم سنجانی (دبیرکل جبهه ملی و اولین وزیر امور خارجه دولت موقت) یزدی دومین وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شد. از جمله مهم‌ترین اتفاقات در دوران وزارت امور خارجه یزدی می‌توان بهحکم امام(ره) به یزدی برای قطع رابطه با مصر،دیدار یزدی با فیدل کاسترو رهبر کوباو از همه مهم‌ترملاقات اعضای دولت موقت با برژینسکیمشاور امنیت ملی وقت آمریکا اشاره کرد که در حاشیهجشن‌های بیست و پنجمین سالگرد انقلاب الجزایر در الجزیره اتفاق افتاد.

دولت موقت که شاکله آن را اعضای جبهه ملی و نهضت آزادی تشکیل می‌دادند، با تسخیرلانه جاسوسی آمریکا ــ که امام خمینی از آن به انقلاب دوم تعبیر کردند ــ استعفا دادند، با این حال اعضای نهضت آزادی از جمله بازرگان و ابراهیم یزدی در انتخابات مجلس اول شورای اسلامی کاندیدا و نماینده تهران شدند.

یزدی بعد از اتمام دوره وکالتش در مجلس، به‌همراه سایر اعضای تشکیلات نهضت آزادی در داخل کشور به منتقدان انقلاب اسلامی تبدیل شد. یزدی کنار بازرگان به فعالیت در تشکیلات غیرقانونی نهضت آزادی پرداخت و تا پیش از فوت مرحوم بازرگان به‌عنوان رئیس دفتر سیاسی فعالیت می‌کرد و بعد از آن به دبیرکلی این تشکیلات انتخاب شد.

** آیت‌الله راستی؛ حامی امام در دوران غربت نجف

آیت‌الله حسین راستی کاشانی یکی دیگر از شاگردان امام خمینی بود که در سال 96 دعوت حق را لبیک گفت. ویاز اعضایجامعه مدرسین حوزه علمیه قم و عضو سابق شورای عالی حوزه بود و در دوره‌های اول و دوممجلس خبرگان رهبریبه‌نمایندگی ازاستان تهران حضور داشت.

مرحوم راستی کاشانی در دوران تبعید امام خمینی به نجف اشرف، درس خود را در نجف تعطیل کرد و با حضور در جلسه درس امام راحل موجب رونق درس ایشان شد. وی در نجف عضو شورای استفتائات امام راحل بود و بعد از انقلاب نیز همچنان عضو این شورا بود. یکی از مقاطع حساس زندگی مرحوم راستی، نمایندگی امام در سازمان مجاهدین انقلاب بود.علی‌رغم اینکه امام آیت‌الله راستی را صریحاً به‌عنوان نماینده خود در سازمان برگزیده بود اما جناح چپ این سازمان با محوریت بهزاد نبوی، محسن آرمین، فیض‌الله عرب‌سرخی، مصطفی تاج‌زاده، صادق نوروزی و پرویز قدیانی بارها به برکناری آیت الله راستی اصرار کردند .

وی در 29 شهریور و پس از تحمل سال‌ها بیماری در سن 90سالگی درگذشت.

** عروج 2 استادزاده امام خمینی

امسال، سال عروج دو تن از استادزادگان امام راحل بود که بعد از عمری مجاهدت و خدمت به دین خدا با کوله‌باری از عمل صالح دنیا را ترک گفتند.

مرحوم آیت‌الله نصرالله شاه‌آبادیدوممهر 1309 شمسی متولد شد و تحت تربیت پدرقرار گرفت. وی دوره ابتدایی را در دبستان توفیق تهران گذرانده و سپس در سال 1320 آغاز به تحصیل علوم دینی کرد. دوره مقدمات و سطح را در تهران نزد آیاتی چون شیخ محمدعلی لواسانی، میرزا ابوالحسن شعرانی، حاج سید عبدالکاظم عصار و میرزا مهدی آشتیانی تمام کرد.

بعد از فوت پدرش در سال 1328 از تهران به قم آمد و از محضر اساتید آن زمان از جمله آیت‌الله بروجردی، مرحوم آیت‌الله حجت، آیت‌الله خوانساری و همچنین امام خمینی استفاده کرد.

آن مرحومدر سال 30 شمسی برای تکمیل تحصیلات حوزوی رهسپار نجف شد و نزد علمای حوزه نجف همچون آیات خویی، عبدالهادی شیرازی، روحانی و حلی کسب فیض کرد.

زندگی‌نامه آیت‌الله شاه‌آبادی؛ استادزاده امام که مسئول مبارزه با ربا بود

آیت‌الله نصرالله شاه‌آبادی در دوران مبارزه علیه حکومت پهلوی نیز کنار امام راحل فعالیت می‌کرد و بسیاری از افرادی کهاجازهشرعی از امام خمینی در مدت اقامت امام در نجف اشرف گرفتند، توسط آن مرحوم معرفی شده بودند.فعالیت‌های روشنگرانه و سخنرانیو تدارک تظاهرات بر ضد رژیم پهلوی از جمله اقدامات ایشان بود.آیت‌الله شاه‌آبادی در انتخابات مجلس خبرگان پنجم در سال 94 از حوزه انتخابیه تهران در انتخابات شرکت کرد و به‌عنوان نفر یازدهم وارد مجلس خبرگان شد. آن مرحوم بعد از یک دوره بیماری دوشنبه 21 اسفند دار فانی را وداع گفت.

مرحوم آیت‌الله روح‌الله شاه‌آبادی

همچنین برادر دیگر مرحوم نصرالله شاه آبادی، آیت‌الله حاج شیخ روح‌الله شاه‌آبادی روز شش شهریور ماه 96 از دنیا رفت. ویسال‌های متمادی در حوزهتهران، قم و نجف اشرف در محضر آیات عظام بروجردی، سیداحمد خوانساری، سید محمدتقی خوانساری، علامه طباطبایی و امام راحل تلمذ کرد ودر نهضت اسلامی همواره همراه امام خمینی بوده و پیشینه مبارزات ایشان به قبل از سال 42 و سعی بلیغ در زمینه‌سازی حضور امام خمینی در عراق منتهی می‌شود.

آیت‌الله روح‌الله شاه‌آبادی پس از اخراج از عراق توسط رژیم بعث و بازگشت به ایران در قم مستقر شده به تربیت طلاب در حوزه علمیه قم همت کرد.

** مردی که نامش با کمیته امداد پیوند خورده بود

مرحوم سید رضا نیری عضو هیئت امنای کمیته امداد شخصی بود که نامش با کمیته امداد گره خورده بود. ویدر هشتم آبان ماه سال 1314 در دماوند و در خانواده‌ای مذهبیچشم به جهان گشود. وی با آغاز نهضتامام خمینی(ره) در سال 1342 و تشکیل گروه مبارزه مؤتلفه اسلامیهمگام با افرادی همچون شهید حاج مهدی عراقی، حبیب‌الله عسگراولادی و جمعی دیگر در این تشکیلات به‌عنوان یکی از اعضایفعال و مؤثر وارد فعالیت هایسیاسیو مبارزه با رژیم ستم‌شاهیشد.

مرحوم نیری در دهه 50 با هدایت روحانیت مبارز و شخصیت‌هایی همچون شهید بهشتی، شهید باهنر،آیت‌الله خامنه‌ای، مرحومهاشمیرفسنجانیو همگام با شهید رجایی فعالیت‌های خود را در پوشش مؤسسهرفاه ادامه داد و اقدامات مؤثر و مفیدی را به انجام رسانید.

وی پس از پیروزی انقلاب و با صدور فرمان حضرت امام خمینی(ره) مبنی بر تأسیس کمیته امداد در 14 اسفند سال 1357 همکاری اساسی و جدی خود را با این نهاد آغاز کرد و مدتی بعد از سوی حضرت امام(ره) به عضویت در شورای مرکزی کمیته امداد مفتخر شد.

مقام معظم رهبری در پیام تسلیتی که برای مرحوم سیدرضا نیری صادر کردند، فرمودند "ایشان از دوران جوانی در فعالیت های مبارزاتی وارد و از آغاز پیروزی انقلاب در تلاش های گسترده اجتماعی و خدماتی فعال بودند. دامنه این فعالیت ها به بیرون از مرزهای کشور نیز کشیده می‌شد".

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ 1 فروردین 97، کد مطلب: 1683678: www.tn.ai