شعار سال: ششم مهر امسال افغانستان یکی از کم دردسرترین انتخابات های سال های اخیر را برگزار کرد و با وجود تهدیدهای گوناگون طالبان و سایه داعش بر سر این کشور، رای گیری آسانتر از دفعات قبل پیش رفت، اما میزان مشارکت مردمی خیلی پایین تر از میزانی بود که ناظران انتظارش را داشتند. چند روز بعد از برگزاری انتخابات، دو نامزد اصلی آن یعنی اشرف غنی(رئیس جمهور کنونی) و عبدالله عبدالله(رئیس اجرایی دولت) هرکدام به صورت جداگانه اعلام پیروزی کردند. این اعلام در حالی صورت گرفت که هنوز میزان مشارکت مردم در رای گیری هم مشخص نشده بود. کار آنها یک بار دیگر سیاست افغانستان را صحنه جدل میان دو نامزد انتخاباتی کرد.

دخالت های دردسرساز

هفته گذشته اعضای مجلس سنای افغانستان نسبت به بازدیدهای سرزده و فراوان سفیر آمریکا به کمیسیون انتخاباتی این کشور اعتراض کردند و این موضوع را دخالت در امور انتخابات دانستند. «کامل بیگ حسینی» که سناتور است در این زمینه گفته:«ما از بازدیدهای غیرمترقبه سفیر آمریکا از روند شمارش آرای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به شدت نگران هستیم،آیا سفیر افغانستان در واشنگتن می‌تواند در امور انتخابات آمریکا دخالت کند؟» «آصف صدیقی» نایب رئیس مجلس سنای هم گفت که این حق مردم افغانستان است که رئیس جمهور کشورشان را خود انتخاب کنند نه اینکه خارجی‌ها در این زمینه تصمیم بگیرند، چرا که مردم افغانستان برای انتخابات خون داده اند.

موضوع دخالت احتمالی سفیر امریکا آخرین نوع از دخالت های خارجی نیست که مردم را بدبین کرده. در افغانستان شرکت آلمانی«درملوک» هم سوءظن برانگیز شده است. اعلام تفکیک ارای معتبر از نامعتبر به دست شرکت آلمانی «درملوک» افتاده که با دستگاه های ثبت بیومتریک، امکان تشخصیص آراء باطله و مشکوک از آراء سالم را در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان فراهم کرده است. همین شرکت، میزان همکاری مردم در رای گیری اخیر را یک میلیون و هشتصد و بیست و نه هزار نفر اعلام کرده. آلمان ها برای اعلام این عدد مسائلی مثل ارای باطله را بررسی کرده اند. در افغانستان به این اقدام شرکت آلمانی به دیده تردید نگاه می شود. 

 یکی از اعضای مجلس سنای افغانستان با انتقاد از نقش شرکت درملوک در روند شمارش آراء و ضعف مدیریتی کمیسیون انتخابات گفته:«در سال ۲۰۱۴ جان ‌کری نتیجه انتخابات را اعلام کرد، اکنون وضعیت بیانگر آن است که این ‌بار شرکت درملوک نتایج انتخابات را اعلام خواهد کرد.» اشاره او به حضور کری در انتخابات گذشته به منظور رفع اختلاف میان دونامزد انتخاباتی بود. در آن سال در شرایطی که عبدالله عبدالله و اشرف غنی یکدیگر را متهم به تقلب می کردند، وزیرخارجه آمریکا به کابل سفر کرد تا طی یک ابتکار عمل اوضاع را آرام کند. نتیجه ابتکار او ایجاد دولتی با دو مقام ارشد بود. موضوعی که باعث بهبود مشکلات افغانستان نشد.

 رئیس فیفا(بنیاد انتخابات آزاد) که یوسف رشید نام دارد، به رسانه های محلی افغانستان گفته است که شرکت درملوک درباره ارائه معلومات برخورد فنی نکرده است. اشاره او به 86 هزار رای است که سرنوشت آنها اعلام نشده و از آن به عنوان قرنطینه نام برده شده است.
شرکت  درملوک در اوایل آبان ماه امسال به مدت هشت روز به بررسی آرایی پرداخت که بایومتریک(دارای انگشت نگاری) بودند و بعد از هشت روز نتیجه این بررسی را به کمیسیون مستقل انتخابات فرستاد.

زمان مردم  را بی اعتماد کرده است

وحید که دانشجوی دکترای علوم سیاسی در کابل است، گفت، مردم نسبت به طولانی شدن زمان اعلام نتایج عصبانی هستند و همین موضوع آنها را بی اعتماد کرده است. آنها فکر می کنند که بازهم قرار است اتفاقات سال 2014 تکرار شده و مناسبات داخلی و خارجی نتایج را تغییر دهد. به نظر او این طولانی شدن اعلام نتایج هیچ وقت نشانه خوبی برای افغانستان نبوده است. او می گوید تفکر غالب مردم این است که دست های خارجی اینبار هم اوضاع را به دست می گیرند.

از سوی دیگر یکی از کاندیداهایی که همان ابتدای کار خود را پیروز میدان اعلام کرد، ادعا کرده رقیبش یعنی اشرف غنی و رئیس جمهور فعلی قصد دخالت در نتایج را دارد. سخنگوی عبدالله عبدالله انگشت اتهام را به سمت کمیسیون انتخابات برده و گفته است که آنها تحت فشار غنی افغانستان را به سوی بحران می برند. تیم رئیس اجرایی کنونی این کشور فعلا خواهان باطل شدن سیصدهزار رای شده است. در آن سو هم «محمدسرور دانش» معاون رئیس جمهوری افغانستان گفته که برخی از نامزدان در کار کمیسیون انتخابات مداخله می کند و باید از فشار بر کمیسیون دست بردارند. به نظر اشاره او به عبدالله عبدالله باشد.

افغانستان در انتخابات قبلی بحران بزرگی را پس از انتخابات و شایعه تقلب تجربه کرد. در آن سال لج و لجبازی غنی و عبدالله که هر دو خود را برنده می خواندند بحران آفرید و موضوع با پادرمیانی جان کری رفع شد. اما هنوز مردم افغانستان از آن پادرمیانی کینه به دل داشته و دست های آمریکا را پشت سر دولت می بینند. این بار هم ناظران با توجه به اختلافات دو نامزد اصلی، امکان بالا گرفتن بحران را مطرح می کنند.

مسعود که عکاس است، می گوید مردم دیگر از بحران های این چنینی خسته هستند، خشونت بیشتری نمی خواهند و ترجیح میدهند ناظر اتفاقاتی باشند که درحال رخ دادن است. به گفته او بالا گرفتن خشونت ها علیه غیرنظامیان در سال های اخیر باعث شده تا مردم دیگر علاقه ای به پیگیری اختلافات نداشته باشند و نوعی از ناامیدی و بی تفاوتی در میان قشرهای متفاوت در جامعه به چشم می خورد.

به نظر می رسد که نتیجه انتخابات افغانستان به این زودی اعلام نشود. برخی احتمال برقراری انتخابات مجدد را مطرح می کنند، اما به دلایل امنیتی و هزینه بر بودن این کار امکان آن چندان زیاد نیست. به صورت قانونی اگر اراء هیچکدام از نمایندگان به 50 درصد نرسد، برگزاری دوباره انتخابات در دستور کار قرار خواهد گرفت. اما به نظر می رسد بودجه و امکانات کافی برای چنین اقدامی در افغانستان وجود نداشته باشد. برخی ناظران معتقدند، شرایط فعلی امکان دخالت دولت های خارجی در روند اعلام آراء و نتیجه انتخابات را افزایش می دهد و برخی دیگر هم نسبت به جدی گرفته شدن پیشنهاد طالبان و ایجاد دولت موقتی که آنها مطرح کرده اند، هشدار می دهند. در هر حال شرایط کنونی تنها نشان دهنده این است که فعلا نباید منتظر اعلام نتایج انتخابات افغانستان باشیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری خبرآنلاین، تاریخ 21 آبان 98، کد مطلب: 1319486: www.khabaronline.ir