شعار سال : لايحه بودجه 99 حوزه رسانه و ارتباطات جمعي نشان ميدهد با وجودي كه دولت تلاش كرده است از سهم صداوسيما در بودجه سال آينده، بكاهد، اما در كنار آن در تعديلها، بودجه نظارت بر صداوسيما را هم كاهش داده است. در جزئيات آن بايد گفت بودجه پراكنده صداوسيما از بخشهاي مختلف، هزارو 878 ميليارد تومان اعتبارات فصل رسانه، دوهزارو 200 ميليارد تومان بهعنوان درآمد اختصاصي، 50 ميليارد تومان تأديه بدهي و همچنين سههزارو 678 ميليارد تومان از صندوق توسعه ملي در راستاي اجراي ماده 93 قانون برنامه ششم در نظر گرفته شده است كه در مجموع هفتهزارو 806 ميليارد تومان را نشان ميدهد كه البته در يك بررسي كلي مطابق با محاسبات مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي، مجموع اعتبارات صداوسيما در لايحه پيشنهادي سال 1399 در مقايسه با بودجه مصوب سال 1398 به ميزان 2.95 درصد و معادل 112 ميليارد تومان كاهش داشته است. همچنين بودجه شوراي نظارت بر صداوسيما پنج درصد كاهش يافته است.
به گزارش مركز پژوهشهاي مجلس شوراي اسلامي، در لايحه بودجه سال 1399، حدود دوهزارو 300 ميليارد تومان براي فصل رسانه در نظر گرفته شده است. اين مبلغ حدود 24 درصد از اعتبارات امور فرهنگ، تربيتبدني و گردشگري است. كل اعتبارات برنامههاي فصل رسانه (جاري و عمراني) نسبت به مصوب سال 1398، 4.6 درصد و اعتبارات هزينهاي و عمراني برنامههاي حوزه رسانه در اين لايحه نيز نسبت به مصوب سال 1398 بهترتيب 4.3 و 9.9 درصد كاهش داشته است. بررسي دو حكم پيشبينيشده در تبصرههاي لايحه بودجه سال 1399 بيانگر آن است كه دولت در اجراي تكليف مندرج در ماده (93) قانون برنامه ششم توسعه مفاد قانون را رعايت نكرده است.
رويكردي دوگانه در بودجه صداوسيما
بودجه عمومي سازمان صداوسيما در رديف 283500 لايحه بودجه سال 1399 حدود 5.5 درصد كاهش يافته و در عوض در سقف درآمدهاي اختصاصي اين رسانه 10 درصد افزايش مشاهده ميشود. اين افزايش ميتواند سبب رواج مصرفگرايي، فاصلهگرفتن از مأموريتها و رسالتهاي صداوسيما، حركت به سمت كالاييشدن مخاطب و لطمه به اعتماد عمومي نسبت به سازمان و تبديلشدن اين سازمان به يك بنگاه تبليغاتي- اقتصادي سودآور شود.
كاهش 5درصدي بودجه شوراي نظارت بر صداوسيما
در برنامههاي مربوط به صداوسيما، رويكرد دولت تشديد انضباط مالي سازمان بوده است تا جاييكه در فعاليتهاي سازمان، تفكيك اعتبارات فعاليتهاي مربوط به توليد از پخش صورت گرفته كه اين موضوع قابليت اجرائي ندارد. به اين ترتيب، اعتبارات هزينهاي اين شورا حدود پنج درصد كاهش و اعتبارات تملك داراييهاي سرمايهاي آن تغييري نداشته است و درمجموع بودجه اين شورا حدود پنج درصد كاهش را نشان ميدهد.
افزايش 10درصدي سقف درآمدهاي اختصاصي صداوسيما
افزون بر اين، درباره بودجه صداوسيما بايد توجه داشت علاوه بر مبلغ هزارو 878 ميليارد تومان اعتبارات فصل رسانه براي اين سازمان اعتباري بالغ بر دوهزارو 200 ميليارد تومان بهعنوان درآمد اختصاصي براي اين سازمان برآورد شده كه نسبت به قانون بودجه سال 1398 حدود 10 درصد افزايش يافته است. همچنين در رديفهاي متفرقه بابت تأديه بدهي سازمان صداوسيماي جمهوري اسلامي ايران مبلغ 50 ميليارد تومان براي خدمات سيگنالرساني، ارتباطي و سرويسهاي دريافتي شركت ارتباطات زيرساخت پيشبيني شده است.
كاهش سهم صداوسيما از صندوق توسعه ملي
مطلب قابل توجه ديگر درباره بودجه صداوسيما آن است كه به موجب ماده 93 قانون برنامه ششم، دولت مكلف بود حداقل 0.7درصد از بودجه عمومي را براي صداوسيما لحاظ کند و تخصيص دهد. در لايحه بودجه سال 1399 مبلغ فوق از بودجه عمومي دولت معادل سه هزارو 946 ميليارد تومان خواهد شد، درحاليكه مجموع كمك دولت در رديف اصلي و از محل صندوق توسعه ملي (موضوع بند «هـ» تبصره «4» لايحه بودجه معادل مبلغ 150 ميليون يورو) به صداوسيما در اين لايحه سه هزارو 678 ميليارد تومان است كه نسبت به تكليف دولت مقرر در ماده 93 قانون برنامه ششم توسعه حدود 268 ميليارد تومان كاهش دارد.
بودجه 6 هزارميلياردي نصيب صداوسيما ميشود
بنابراين مجموع اعتبارات پيشبينيشده براي سازمان صداوسيما در لايحه بودجه سال 1399 كل كشور شامل اعتبارات جاري، عمراني، ارزي، اختصاصي و متفرقه حدود پنج هزارو 928 ميليارد تومان است. درخصوص جبران كسري بودجه صداوسيما بايد توجه داشت اگرچه در بند «چ» ماده (37) قانون احكام دائمي برنامههاي توسعه كشور، بستر مناسبي براي افزايش منابع مالي سازمان صداوسيما از محل بودجه عمومي دولت ايجاد شده و آييننامه اجرائي اين بند، به وسیله چندين دستگاه تهيه شده و به تصويب هيئت وزيران رسيده است و تاكنون حدود 168 ميليارد تومان اعتبار به مرحله عقد قرارداد با دستگاههاي اجرائي نيز رسيده است، با وجود این، درباره تحقق همه اعتبارات پيشبينيشده در اين بند ترديد وجود دارد. مطابق عملكرد اين موضوع تاكنون فقط 9 ميليارد و 400 ميليون تومان از طريق 16 دستگاه اجرائي به حساب صداوسيما واريز شده است.
در بررسي كلي، مجموع اعتبارات صداوسيما در لايحه پيشنهادي سال 1399 در مقايسه با بودجه مصوب سال 1398 به ميزان 2.95 درصد و معادل 112 ميليارد تومان كاهش داشته است.
رشد چشمگير بودجه خبرگزاري جمهوري اسلامي
در بخش برنامههاي رسانهاي، برنامه مربوط به خبرگزاري جمهوري اسلامي با رويكرد افزايشي تنظيم شده و اعتبارات آن رشد چشمگيري داشته است. اعتبارات خبرگزاري جمهوري اسلامي در لايحه بودجه سال 1399، 21.46 درصد رشد داشته كه بيشترين درصد افزايش اعتبار در ميان دستگاههاي حوزه رسانه است. اعتبارات خبرگزاري جمهوري اسلامي 5.45 درصد كل اعتبارات برنامههاي حوزه رسانه است.
درخصوص برنامههاي ذيل اين دستگاه ضمن اينكه انتظار ميرود تفكيك اعتبارات «انتشار نشريات خبرگزاري جمهوري اسلامي» از ديگر مطبوعات شفافيت مالي اين برنامه را افزايش دهد، نگرانيهايي را هم ايجاد كرده است، چراكه وقتي نهاد مطبوعاتي ذيل دولت بودجه مجزا داشته باشد، دولت كمتر ترغيب به حمايت از ديگر مطبوعات خواهد شد. نكته منفي ديگر اينكه امكان عدم كنترل هزينههاي اين برنامه نيز وجود دارد، چراكه ممكن است نهاد فوق طرحهاي توسعهاي غيرضرور تعريف كرده و بالطبع حجم و بودجه آن نيز هرساله افزايش يابد. چنانكه از ابتداي تعريف اين برنامه در قانون بودجه سال 1396 تاكنون رشدي حدود 69 درصدي داشته است.
كاهش 17 درصدي سهم فعاليتهاي ديجيتال
از جمله نقاط ضعف لايحه بودجه سال 1399 در حوزه رسانه، كمتوجهي به برنامه ساماندهي و توسعه رسانهها و فعاليتهاي فرهنگي ديجيتال است، بهطوريكه اعتبارات آن حدود 17 درصد نسبت به قانون بودجه سال قبل كاهش يافته است. اين در حالي است كه با رشد استفاده شهروندان از رسانههاي اجتماعي ديجيتال و افزايش آسيبهاي فرهنگي - اجتماعي اين رسانهها، اهتمام بيشتر دولت به ساماندهي اين فضا و تأمين محتواي فرهنگي مناسب با آن امري ضروري است.
رشد 5 درصدي بودجه خبرگزاري دانشجويان ايران
اعتبارات هزينهاي اين خبرگزاري در لايحه بودجه سال 1399 نسبت به قانون سال 1398، حدود 4.89 درصد رشد و اعتبارات تملك دارايي سرمايهاي آن نسبت به قانون سال 1398 تغييري نداشته است. درمجموع، كل بودجه اين خبرگزاري حدود 4.81 درصد رشد پيدا كرده است. ذكر اين نكته ضروري است كه اعتبارات اين خبرگزاري از محل جهاد دانشگاهي در قالب كمك به خبرگزاري دانشجويان ايران تأمين ميشود و 1.15 درصد كل اعتبارات برنامههاي حوزه رسانه است. در لايحه بودجه سال 1399 اعتبارات خبرگزاري دانشجويان از محل برنامه «توليد، حفظ، معرفي و انتشار علم و فناوري» به مبلغ 26 ميليارد و 145 ميليون تومان اعتبار جاري و عمراني براي اين دستگاه پيشبيني شده است.
حذف برخي برنامههاي ذيل فصل رسانه
برنامه تأمين محتواي فرهنگي ديجيتال از جمله برنامههايي است كه براي نخستينبار در لايحه بودجه سال 1395 با اعتباري معادل 350 ميليون تومان ايجاد و كل اعتبارات آن براي حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي منظور شد. بررسي روند شكلگيري و تخصيص اعتبار به اين برنامه نشان ميدهد، در لايحه بودجه سال 1397 مبلغ يك ميليارد و 300 ميليون تومان اعتبار براي اين برنامه پيشبيني شده كه نسبت به مصوب سال 1396 به ميزان 131 درصد رشد داشته است و كل اين اعتبار به حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي اختصاص مييافت. در قانون سال 1398 نيز اين برنامه با رقمي حدود يك ميليارد و 500 ميليون تومان به حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي اختصاص داشته، ولي در لايحه بودجه سال 1399 كشور حذف شده است. همچنين برنامه تأمين، توسعه، مقاومسازي، تعمير، تجهيز و نگهداري فضاها، ساختمانها، اماكن و ماشينآلات نيز حذف شده است.
شعار سال ، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 16 دی 98 ، کد خبر :256485 ،sharghdaily.com