شعارسال:کتاب زنان دیکتاتورها، نوشتۀ دایان داکرت، به همت نشر پیدایش به چاپ رسیده است. شخصیتهای مهم تاریخی و ازجمله دیکتاتورهای مطرح، همواره دو روی کاملاً متفاوت دارند. یکی آنکه برملا شده و نقل مجلس است و همه از او سخن میگویند و او را بدان ویژگیها یا اعمال و رفتار میشناسند و دیگر آنکه در پشت پرده یا پردههایی از ابهام مانده و اگر هم دربارۀ آن صحبتی میشود بیشتر در حد حدس و گمان و شایعات است.
معمولاً در روی نخست و همگانی، رابطۀ یک دیکتاتور با قدرت و دولت، فرودستان و فرادستان، رقیبان داخلی و خارجی و دوستان و دشمنان روایت میشود؛ اما روی پنهان آن، رابطۀ این افراد با زنان است که در کانون توجه قرار میگیرد. زنان در زندگی همۀ شخصیتهای تاریخی اعم از نیک یا بد، نقشی بیبدیل داشتهاند؛ هرچند نقششان به دلیل در پرده بودن، همواره در تاریکخانۀ تاریخ مغفول مانده باشد.
این کتاب بهطور خاص، قصد دارد حوادث این تاریکخانه را روایت کند و در آن، حضور زنان را در زندگی شخصیتهای تاریخی مهم و مطرح بکاود؛ افرادی که نویسنده از آنها به نام دیکتاتورها یاد میکند و طبق همین معیار، آنها را گلچین کرده است. بهزعم نویسنده، همۀ این افراد با خوی دیکتاتوری و تمامیتخواهی خود، قدرت را به چنگ آورده و برای مدتی سرنوشت کشوری را رقم زدهاند.
اما کتاب به سیاست و سیاستمداران، نگاهی کاملاً زنانه دارد. از این رو نویسنده در مواردی معدود و گذرا به آنچه در دنیای سیاست میگذرد پرداخته و بهصورت مشروح و با تأکید بر جزئیات فراوان، به زندگی زنانی پرداخته است که در پشت صحنه زندگی این سیاستمداران حضور داشتهاند. این زنان یا معشوقههای دوران جوانی و میانسالی یا زنان و همسران رسمی شخصیتها بودهاند که برخیشان حتی تا پایان عمر با آنان زندگی کردهاند.
نکتۀ جالب توجهی که نویسنده در جریان این سفر طولانی، کشف و بارها تکرار میکند، فرمول تقریباً ثابتی است که در خصوص این سیاستمداران صدق میکند و آن دوران انزوایی است که غالب آنها سپری کردهاند تا اینکه با معشوقهای آشنا و رفتهرفته پایشان به دنیای زنان گشوده میشود و سپس در دامن این زنان، یا به قول نویسنده «دایگان مهربان» بزرگ شده و به دنیای سیاست باز میگردند. به این ترتیب، در این کتاب، علاوه بر ارتباط با زنان، با منحوۀ تکوین دیکتاتورهاوضوع مهمتری به نام نحوۀ تکوین دیکتاتورها نیز آشنا میشویم که حائز اهمیت بیشتری است.
اصل کتاب زنان دیکتاتورها در دو جلد و به زبان فرانسه منتشر شد. در جلد نخست، نویسنده به زندگی شخصیتهایی مانند موسولینی، لنین، استالین، سالازار، بوکاسا، مائو، چائوشسکو و هیتلر میپردازد و در جلد دوم بر زندگی شخصیتهایی همچون کیم جونگایل، فیدل کاسترو، صدام حسین، معمر قذافی، بن لادن و… تمرکز داشته است.
متنی که خواننده در کتاب چاپشده به زبان فارسی با آن روبهروست شرح زندگی هفت تن از این شخصیتهای تاریخی یعنی موسولینی، لنین، استالین، مائو، هیتلر، صدام حسین و بن لادن است که گزینش شده و در یک جلد به چاپ رسیده است.
قسمتی از کتاب زنان دیکتاتورها:
صدام عادت داشت سخنرانیهای آتشین کند؛ بهخصوص در کنفرانسهایی که به مناسبت زنان برگزار میشد، مردان را تشویق میکرد به اینکه به زنانشان احترام بگذارند و نیازهای آنها را نصبالعین خود قرار دهند. یک روز بهطور سرزده به دفتر استانداری رفته بود. او فرد چاق و کثیفی بود. ریش خود را نمیتراشید و دندانهایش را مسواک نمیزد! صدام او را بهشدت مجازات کرد. آنجا از همه به صورتی رسمی خواست که ریشهایتان را بزنید و مسواک کنید. به فکر همسرانتان باشید. زنان عراقی نمیتوانند چنین جانورانی را تحمل کنند!
تمام کادرهای حزبی باید این امور را رعایت میکردند. آنها باید فرامین نظام و از جمله دستورات صدام را مو به مو اطاعت میکردند. صدام همان استاندار چاق را وادار کرد ۳۰ کیلوگرم وزن کم کند. خودش هم ده کیلو وزن کم کرده بود. گاه توصیههای دکتر حسین! از اینها فراتر میرفت. یکبار در تلویزیون گفته بود: «اگر مردی بوی عرق بدهد، نباید در نشستی یا اجتماعی خانوادگی شرکت کند. باید هر روز حمام برود. زنان باید روزی دوبار استحمام کنند. اگر زنی مسواک کردن را بلد نیست باید از انگشتانش برای این کار استفاده کند و دندان و دهانش را بشوید.»
اما همین صدام وقتی به قدرت رسید (یعنی از معاونت ریاست جمهوری به ریاست جمهوری) افکار مترقیانه سابق خود را فراموش کرد و برابری حقوق زن و مرد را از یاد برد. یکبار گفته بود: «زن باید تسلیم شوهرش باشد، چون این مرد است که حرف آخر را میزند. اوست که مسئولیت خانه را برعهده دارد و پدر خانواده است.»
در دوران ریاست جمهوری، صدام به مردی محافظهکار تبدیل شد که میگفت: «اگر مردی در ارتش برجسته میشود، یک زن هم در خانواده و تربیت فرزندان است که برجسته میشود. این هر دو برای جامعه اساسی و مهم است.»
صدام حسین به هدفش رسید و روز ۱۶ جولای ۱۹۷۹، پس از برکناری احمد حسنالبکر به ریاست جمهوری عراق رسید.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت مرجع کتابفروشی آنلاین برخط بوک، تاریخ انتشار: 15بهمن ماه1398، کدخبر:__، www.barkhatbook.com