حامد اسماعیلیون و تلاش برای زنده نگه داشتن یاد قربانیان هواپیمای اوکراینی

حامد اسماعیلیون نویسنده ایرانی که همسر و فرزندش (پریسا اقبالیان و دخترش ری‌را) را در جریان شلیک به هواپیمای اوکراینی از دست داده، این روزها کمپینی اجرا کرده که از کشورهای خارجی بخواهد جلوی پروازها به ایران را بگیرد.

شعار سال: حامد اسماعیلیون یکی از افرادی است که در ماجرای شلیک به هواپیمای اوکراینی، خانواده‌اش (همسرش پریسا اقبالیان و دخترش ری‌را) را از دست داده است. این روزها نام او بیش از سایر بازماندگان قربانیان حادثه شنیده می‌شود.

او در یکی دو مصاحبه‌ای که پس از درگذشت همسر و فرزندش انجام داده، گفته هیچ گزارشی به ما نداده‌اند و هیچ کس با خاطیان برخورد نکرده است. احتمالا اشاره او به سردار حاجی زاده فرمانده هوافضای سپاه بود که پس از حادثه شلیک به هواپیمای اوکراینی گفته بود «مسئولیت این اتفاق را می‌پذیرد و گردنش از مو باریک‌تر است.» اما همچنان در همان مسئولیت فعالیت می‌کند و در نهایت هیچ گزارشی از دلایل مخفی کردن شلیک به هواپیمای مسافربری منتشر نشد.

اسماعیلیون در مصاحبه‌ای که با بی‌بی‌سی فارسی داشته، گفته هیچیک از مسئولان ایرانی از خانواده قربانیان عذرخواهی رسمی نکردند. او در همان مصاحبه گفته از شیوه برخورد حکومت ایران بسیار ناراضی است.

برای بخشی از خانواده بازماندگان و مردم، عدم ارائه گزارشی دقیق از دلایل ماجرا و عدم برخورد با مقصران شلیک به هواپیمای اوکراینی بسیار تلخ بود و آنها سخنان خود را با این مضمون مطرح کردند که کسی اراده‌ای برای آرام کردم مردم و پاسخگویی ندارد. در این میان حامد اسماعیلیون بیش از سایرین می‌نویسد و انتقاد می‌کند.

او برای بردن جسد همسر و دخترش به ایران آمد و آنها را با خود به کانادا برد و از آن زمان به بعد نوشته‌های بسیار تندی علیه مسئولان ایران نوشت؛ نوشته‌هایی که در آن با همسر و دختر از دست رفته‌اش در دل می‌کند: «پریسای عزیزم، بیست روز دندان بر جگر فشردم. پریسای عزیزم بیست روز در این تونل سیاهِ وحشتناک خون دل خوردم و دم نزدم. پریسای عزیزم بیست روز از درد و اندوه و استرس در آن شوره‌زار، در آن شهر سیمانی...، غرق در ناتوانیِ خویش، فریادم را فرو خوردم تا کسی صدایم را نشنود. پریسای عزیزم، به خاطر تو، به خاطر برگرداندنِ تو و دخترمان ری‌را به تورنتو بیست روز خفقان گرفتم. ساکت ماندم و بر اظهارنظرهای دولتیانِ یاوه‌باف چیزی ننوشتم.»

خشم حامد اسماعیلیون از این مصیبت بزرگ البته به نوشته‌های فیسبوکی و توییتری ختم نشد و او که داغدار این مصیبت شده، پس از پایان کفن و دفن همسر و دختر کوچکش، کمپینی راه‌اندازی کرده که تا زمان مشخص شدن نتیجه تحقیقات درباره دلایل سقوط هواپیما، آسمان ایران تحریم شود.

در درخواست آنها آمده است: «ما جمعی از خانواده‌ها‌ی مسافرین آن هواپیما از دولت‌های دخیل در این پرونده که مسافران و خدمه در آن‌جا زندگی می‌کردند -کانادا، سوئد، افغانستان، اوکراین، آلمان و انگلستان- سازمان بین‌المللی هوانوردی، دیوان بین‌المللی دادگستری و سران سایر کشورها تقاضامندیم با اتخاذ سیاست‌های مناسب حکومت جمهوری اسلامی را موظف به تن دادن به همکاری در تحقیقات، تحویل جعبه‌ سیاه و همکاری جهت پیشبرد و بررسی این حادثه کنند.»

کمپین حامد اسماعیلیون موافقان و البته مخالفان زیادی داشته است. حامیان او می‌گویند اسماعلیون شجاعت پیگیری دارد. مثلا محمدجواد اکبرین روحانی منتقد نظام در توییتر نوشته «گناه حامد اسماعیلیون این است که فریب مدال شهادت و خرمای صدقه‌ای را نخورد.» اعظم جنگروی از دختران خیابان انقلاب نیز از اسماعیلیون حمایت کرده است. موافقان در حال جمع آوری امضایی هستند که هر گونه پرواز خارجی از آسمان ایران لغو شود.

مخالفان حامد اسماعیلیون اما معتقدند او نباید برای پیگیری‌هایش پای خارجی‌ها را وسط بکشد. بسیاری از فعالان اجتماعی نیز او را به خاطر این کار شماتت کردند. مثلا آرش رمضانی نوشته «حامد اسماعیلیون مقصر نیست. داغدیده است و انتظار هوشیاری از او نمی‌رود، مقصر کفتار‌هایی هستند که با هدایت او شیره محبوبیتش را می‌مکند.»

کاربری به نام کیمیا نوشته «خود حامد اسماعیلیون هم به خاطر تحویل گرفتن جنازه نزدیکانش سکوت کرده بود و حالا صدای اعتراضش بلند شده است.»

حامیان حامد اسماعیلیون می‌گویند مخالفان کمپین به فکر سفر‌های خارجی خود هستند و حاضر نیستند برای یک دادخواهی ملی، هزینه پرداخت کنند. در برابر، مخالفان این کمپین معتقدند افرادی که خارج از کشور هستند اجازه ندارند برای یک ملت نسخه بپیچند. فرشاد نوشته «از صنعت تا توریسم و روابط شخصی تعطیل شود تا شخصی دردش آرام شود؟» شاهین یکی از کاربران مخالف جنگ است، نوشته تحریم هوایی مقدمه منطقه پرواز ممنوع و حمله نظامی است.

علی قلی‌زاده نیز در توییتر از پروین فهیمی مادر سهراب اعرابی و نرگس محمدی گفته که با وجود اینکه جز نیرو‌های اپوزیسیون محسوب می‌شوند، اما همیشه در کارزار‌های مخالفان تحریم حضور جدی داشته‌اند. کاربری نوشته رفتار حامد اسماعیلیون شبیه فردی داغدار فرزند است که هر روز به پشت بام منزل می‌رود و می‌گوید ان‌شاءلله همه شما فرزند از دست بدهید تا داغ مرا بفهمید!

نازنین هم موضع متفاوتی گرفته و گفته «با تحریم مخالف است، اما چون این روش اسماعیلیون به صد‌ها دلیل به نتیجه نمی‌رسد، علاقه‌ای ندارد به این مرد داغدار کنایه بزند.»

فرد دیگری هم سوالات جالبی را مطرح کرده. او نوشته اگر آسمان ایران امن نیست که باید پرواز‌های داخلی در اولویت باشد نه پرواز‌های خارجی، و اصلا اگر قرار باشد پرواز‌های خارجی به ایران تحریم شود چرا مسافران ایرانی امضا کنند؟ او معتقد است این امضا کردن‌ها اهداف دیگری دارد.

در روزهای گذشته ناوچه جماران به ناو کنارک شلیک کرده است و بار دیگر موضوع شلیک به نیروهای خودی در ایران مطرح شده است. فارغ از دلایل این سوانح، آنچه اهمیت دارد، بیان گزارش‌های جامع درباره چنین اتفاقاتی است. تا کنون مشخص نشده چرا چندین شلیک پیاپی شده است. چه کسانی مقصر هستند؟ با خاطیان چه برخوردی شده است. درباره ناو کنارک نیز دولت قول داده ابعاد آن بعدا بیان می‌شود اما نگفته پیداست ابعاد این ماجرا نیز همچون سوانح مشابه ناگفته باقی خواهد ماند؛ همچنانکه در ماجرای کشته شدن جمعی از سوگواران در مراسم تشییع سردار سلیمانی، مقصران حادثه مشخص نشدند. رفتار حاکمیت‌ها در قبال چنین اشتباهات سهمگینی بسیار تاثیرگذار است؛ انتخاب یکی از راه‌های مخفی‌کاری یا بیان صادقانه حقیقت در واکنش‌های بعدی مردم اثرگذار است. معمولا حاکمیت‌ها راه نخست را انتخاب می‌کنند.

حامد اسماعیلیون کیست؟

حامد اسماعیلیون نویسنده و دندانپزشک ایرانی است که البته شهرتش بیش از آنکه مدیون رشته تحصیلی او باشد، به خاطر نویسندگی اوست. او نویسنده کتاب‌های آویشن قشنگ نیست و دکتر داتیس بوده که اتفاقا جایزه هوشنگ گلشیری را دریافت کرده است.

حامد اسماعیلیون دوره کودکی و نوجوانی را در کرمانشاه گذرانده و از سال ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۹ در تبریز به تحصیل در رشتهٔ دندانپزشکی مشغول بوده است. پس از آن مدتی در گلستان و مازندران و در نهایت به مدت هفت سال در تهران زندگی و کار کرده است.

حامد اسماعیلیون در سال ۱۳۸۹ به همراه خانواده (ری‌را اسماعیلیون و پریسا اقبالیان) به کانادا مهاجرت کرد و هم‌اکنون در ریچموند هیل کانادا زندگی می‌کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری رویداد 24، تاریخ انتشار 25 اردیبهشت 99، کد خبر: 214423، www.rouydad24.ir