شعار سال: تصور کنید پای تلویزیون و در حال دیدن سریال محبوبتان هستید (البته اگر این روزها سریال خوبی پیدا شود) و همین که سریال به نیمه و لحضات حساس آن می رسد؛ شما باید با کلافگی دقایقی را به دیدن پیام های بازرگانی سپری کنید. همان آگهی های تبلیغاتی که به محض شروع، احتمالا شما کانال تلویزیون را عوض و یا در بهترین شرایط، صدای تلویزیون خود را کم می کنید تا آرامش شما به هم نریزد، بیشترین آورده و مهمترین منابع مالی سازمان عرض و طویل صدا و سیما به شمار می آیند.

متاسفانه یکی از مهمترین دلایلی که باعث شده است رسانه ی ملی در عرصه ی پخش پیام های تبلیغاتی، بدون رقیب باشد، انحصار در عرصه ی رادیو و تلویزیون در ایران و نبود بخش خصوصی فعال در این عرصه است. این کاستی، فرصت را برای صدا و سیما فراهم ساخته که به صورت یک جانبه و بدون رقیب، انحصار تمامی پیام ها و آگاهی های بازرگانی کشور را در دست بگیرد و به یکی از ثروتمندترین سازمان های کشور تبدیل شود


مهدوی مهر؛ مدیر بازنشسته و همیشه رئیس

میزان اهمیت پیام های بازرگانی برای رسانه ملی به اندازه ای است که سازمانی عریض و طویل به نام «اداره کل بازرگانی» برای آن تاسیس و خود به طور مستقیم با صاحبان کالا به عقد قرارداد مشغول است. البته قراردادهای غیرمستقیم و سه جانبه با حضور شرکت های تبلیغاتی نیز بر اهمیت بیشتر ماجرا تاکید دارد.

خرداد ماه سال 95 بود که احمد شهریاری، معاون برنامه ریزی و منابع مالی سازمان صدا و سیما در حکمی عباس مهدوی مهر را با اینکه در سال 94 بازنشسته شده بود، به عنوان مدیرکل بازرگانی در رسانه ملی منصوب کرد؛ مهدوی مهری که در زمان ریاست ضرغامی بر صدا و سیما، منصب دار بلامنازع این پست بود، با آمدن سرافراز سرانجام به بازنشستگی رضایت داد و به محض رفتن سرافراز از صدا و سیما، مجددا به جای خود بازگشت.

مرداد ماه سال 97 نمایندگان مجلس طرحی را تصویب کردند که با آن مدیران بازنشسته‌ای که حکم بازنشستگی آنها صادر شده است باید ظرف مدت دوماه از ابلاغ قانونی، صندلی خود را تحویل مدیران جوان بدهند.



حالا پنج سالی از حکم بازنشستگی آقای همیشه رئیس می گذرد ولی کماکان مدیرکل بازرگانی صدا و سیما با لیسانس بازرگانی بر مسند این اداره کل با قدرت بیشتر در حال درآمدزایی برای سازمان صدا و سیما است.

رتبه بندی غیر شفاف شرکت های تبلیغاتی

در سال های دور اداره کل بازرگانی صدا و سیما خود به طور مستقیم با صاحبان آگهی وارد مذاکره می شد و با آن ها قرارداد امضا می کرد ولی چند سالی است که در شیوه ای غیرمستقیم، علاوه بر اداره کل بازرگانی و صاحب آگهی، شرکتی تبلیغاتی نیز به کار اضافه شده و اصطلاحا قرارداد سه طرفه تنظیم و بسته خواهد شد.

نکته ای که این وسط وجود دارد، رتبه بندی شرکت ها و کانون های تبلیغاتی برای ساخت آگهی های تجاری و پیام های بازرگانی است که این رتبه بندی بر اساس المان هایی توسط اداره کل بازرگانی صدا و سیما اعلام می شود و بر همین اساس، شرکت های تبلیغاتی به 5 رتبه یا گرید تقسیم می شوند و شرکت ها بر اساس رتبه ای که کسب کرده اند، می توانند با گروه های مختلف صاحبان آگهی تا سقف مشخصی قرارداد تنظیم کنند. عواملی که باعث می شود شرکتی رتبه 1 یا رتبه 2 معرفی شود، از طرف اداره کل بازرگانی صدا و سیما به طور شفاف تعیین نشده و بررسی های ما نشان می دهد که معمولا سلایق شخصی برخی مدیران در این رتبه بندی لحاظ می شود که در نهایت داشتن این جایگاه در درآمد سالیانه یک شرکت تبلیغاتی بسیار تاثیرگذار است.

برندهایی که همیشه برای تلویزیون پول سازند

اپراتورهای تلفن همراه، گروه اول صاحبان آگهی هستند، بانک ها و موسسات مالی و اعتباری و صندوق های قرض الحسنه، گروه دوم و مابقی صاحبان کالا از آرایشی و بهداشتی، مواد غذایی و آشامیدنی، لوازم خانگی و اداری و ... جزء گروه سوم صاحبان آگهی به شمار می آیند.

در ادامه جدول حداکثر مبلغ قرارداد هر صاحب آگهی بر حسب گروه صاحب آگهی (ارقام به ریال) توضیح داده شده است.

گروه رتبه بندی	گروه یک	گروه دو	گروه سه
رتبه 1	نا محدود	نامحدود	نامحدود
رتبه 2	300000000000	150000000000	900000000000
رتبه 3	80000000000	40000000000	450000000000
رتبه 4	30000000000	20000000000	200000000000
رتبه 5	10000000000	5000000000	60000000000

هر شرکت تبلیغاتی با توجه به جایگاه خود در جدول رتبه بندی، در سال 99 می تواند تا سقف مبلغ تعیین شده از یک صاحب آگهی، تسهیم و یا قرارداد سه طرفه منعقد و آگهی پخش نماید. در صورت رعایت سقف مبلغ هر رتبه، برای شرکت ها یا کانون های تبلیغاتی از نظر تعداد صاحب آگهی محدودیتی وجود ندارد.



نورچشمی های اداره کل بازرگانی

بر اساس گفته برخی منابع در سال 98 بیش از 4 هزار میلیارد تومان بابت آگهی های بازرگانی نصیب سازمان صدا و سیما شده است و این در حالی است که بودجه کل سازمان صدا و سیما در همین سال 1840 میلیارد تومان برآورد شده است.

در این دنیای پردرآمد آگهی های بازرگانی، حدود 70 شرکت و کانون تبلیغاتی با رتبه بندی های ذکر شده در حال فعالیت اند که نکته قابل تامل این ماجرا، حضور تنها دو یا سه شرکت بزرگ تبلیغاتی مثل «کانون ایران نوین» و «گروه ارتباطاتی شبکه آفتاب» با گرید و رتبه 1 موضوع اصلی این گزارش است.

این دو شرکت بزرگ تبلیغاتی در سال گذشته بر اساس برخی منابع، درصد بالایی از درآمد 4 هزار میلیاردی آگهی های بازرگانی صدا و سیما را تامین کرده اند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، کد خبر: ۲۲۸۱۱۱۴، تاریخ انتشار: 20 خرداد ۱۳۹۹، www.tasnimnews.com