شعارسال: از زمانی که همه‌گیری ویروس کرونا، زندگی مردم را فلج کرد تا امروز، طرح‫های محدودیت‫زای مختلفی برای اصناف و کسب و کار‌های متفاوت اجرا شده است. در رقیق‌ترین حالت این محدودیت‌ها، اعلام شد که همه مردم باید در مکان‌های عمومی از ماسک استفاده کنند و در شدیدترین حالت محدودیت، قرنطینه نصفه و نیمه‌ای برقرار شد.

 

 ولی در تمام محدودیت‌هایی که برای پیشگیری از شیوع کرونایی اعمال می‌شود، اولین فعالیت‌های تجاری یا کسب و کار‌هایی که دچار محدودیت و تعطیلی می‌شوند، کسب و کار‌هایی است که با مراودات اجتماعی رودرروی افراد سر و کار دارند، کسب و کار‌هایی مانند اغذیه فروشی‌ها، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها. در این نوع از کسب و کارها، علاوه بر پرسنل خدمات رسان شاغل در واحد‌های صنفی، مشتریان هم عموما برای گپ زدن و خوردن و نوشیدن کنار هم جمع می‌شوند و البته قلیان کشیدن در برخی از این کسب و کار‌ها هم پایه ثابت نشست جوانان است که این آخری بیش از همه، باعث شیوع کرونا می‌شود.

 

اصولا مهم‌ترین روش شیوع کرونا، رسیدن مخاط یا قطرات آب دهان و بینی حاوی ویروس از سوی فرد بیمار یا ناقل به مجاری تنفسی فرد سالم است. بعضی گزارش‌های علمی حاکی از این است که در همه‌گیری این ویروس خطرناک، حتی صحبت کردن و در فاصله ۶ متری یک فرد سالم قرار گرفتن هم احتمال شیوع ویروس را بالا می‌برد، چه برسد به آن که فرد بیمار در فاصله کمتر از یک متر، با فرد سالم صحبت کند یا از وسایل مشترک دخانی از جمله قلیان استفاده کند.

محفل قلیان‌کشی که برخی افراد بعدازظهر‌های خود را در آن می‌گذرانند، یکی از آلوده‌ترین مکان‌های قابل تصور برای همه‌گیری ویروس کروناست، زیرا نی قلیانی که دست به دست می‌شود و هر لحظه در اختیار کسی از جمع قرار می‌گیرد که معلوم نیست سالم است یا ناقل بی‌علامت کروناست، مهم‌ترین وسیله آلوده‌کننده همه آن جمع و حتی کل افراد حاضر در یک فضای سربسته مانند قهوه‌خانه تلقی می‌شود.

قلیان‌های عمومی که هر نیم ساعت در اختیار فرد یا گروهی از افراد قرار می‌گیرد، در هر روز، بار‌ها بدون آنکه به درستی شسته یا ضدعفونی شوند، دست به دست می‌شود و کافی است در این چرخه طولانی، یکی از افرادی که به هر دلیلی به این وسیله دست‌زده یا به خاطر فرودادن دود دخانیات، از نی آن، پک زده است، دچار ویروس کووید ۱۹ باشد، در این صورت تمام افرادی که در شبانه روز وارد آن قهوه‌خانه می‌شوند، به طور یقین، در معرض آلودگی ویروسی قرار خواهند گرفت. از این رو می‌توان قهوه‌خانه‌ها و قلیان‌ها را از آلوده‌ترین مکان‌ها و وسایل به خصوص در تهران که متاسفانه عادت قهوه‌خانه نشینی و قلیان‌کشی در بین برخی افراد حتی در روزگار کرونایی باب شده است، برشمرد.

واقعیت این است که با وجود اعلام محدودیت فعالیت قهوه‌خانه‌ها در تهران از سوی پلیس نظارت بر اماکن عمومی و حتی پلمب برخی از قهوه‌خانه‌های نافرمان که با وجود اعلام محدودیت، فعالیت عادی داشتند، برخی از واحد‌های تجاری چای خانه و قهوه‌خانه به صورت زیرزمینی فعالند و هنوز هم با وجود اخبار نگران‌کننده از مرگ و میر مبتلایان به کرونا در تهران گعده‌های قلیان دوستان در این قهوه‌خانه‌ها تشکیل می‌شود.

در این قهوه‌خانه‌های زیرزمینی، اصولا مشتری و قهوه‌خان دار با همدیگر از دیرباز آشنا هستند. قرار حضور در قهوه‌خانه به صورت تلفنی بین اشخاصی که تمایل به حضور دارند گذاشته می‌شود و به صورت تلفنی، قهوه چی در جریان ساعت گعده و محفل قلیان‌کشی قرار می‌گیرد.

در ساعت مقرر، اشخاصی که با همدیگر وعده کرده بودند مقابل قهوه‌خانه‌ای که به ظاهر تعطیل است، ولی در باطن تعداد زیادی از افراد داخل آن نشسته و مشغول استعمال دود قلیان هستند، حضور پیدا می‌کنند. عموما قهوه‌خانه-های زیرزمینی، سه دوربین مداربسته در فضای بیرونی خود نصب کرده‌اند. دو دوربین سمت راست و چپ معبر منتهی به قهوه‌خانه را رصد می‌کند و دوربین سوم طوری تنظیم شده که چهره اشخاصی که می‌خواهند وارد قهوه-خانه شوند و مقابل در ایستاده‌اند را به وضوح تصویربرداری می‌کند.

از طریق دوربین‌های چپ و راست، قهوه‌خانه‌دار قبل از خروج افراد از در، از عدم حضور پلیس یا نیرو‌های نظارتی در معبر منتهی به قهوه‌خانه مطمئن می‫شود و اجازه خروج می‌دهد. حضور پلیس در اطراف این واحد‌ها به دلیل دستور پلمب قهوه‌خانه‌هایی است که قلیان سرو می‌کنند. دوربین سوم هم هنگام ورود اشخاص به قهوه‌خانه، کاربرد دارد. وقتی که زنگ در زده می‌شود، قهوه‌چی در مانیتور دوربین مداربسته، کنترل می‌کند چه کسانی پشت در هستند. در صورتی که مورد مشکوکی مشاهده کند یا اشخاصی که در می-زنند، آشنا نباشند، اصولا در را باز نمی‌کند، صدای موسیقی را به پایین‌ترین حد رسانده و با اشاره از حاضران در قهوه‌خانه می‌خواهد سر و صدا نکنند تا خطر رفع شود. درصورتی هم که اشخاص بیرون در، آشنا بودند و قبلا هم تلفنی، از حضور خود خبر داده بودند، به دستور قهوه‌چی، یکی از شاگردان قهوه‌خانه، سریعا در را باز کرده و اشخاص تازه وارد را به سمت میز‌های خالی، راهنمایی می‌کند.

برخی قهوه‌چی‌ها که در روزگار کرونایی به صورت زیرزمینی همچنان در زمینه سرو قلیان فعالند می‌گویند به دلیل کرونا، اقلام یک بارمصرف به مشتریان خود عرضه می‌کنند. آن‌ها از وسایل یک‌بار مصرف دارای پوشش پلمب به عنوان راهکار‌هایی برای جلوگیری از شیوع کرونا یاد می‌کنند و معتقدند کلیه این وسایل به صورت پلمب و یک‌بار مصرف عرضه می‌شود و احتمال شیوع کرونا در بین مشتریان را به صفر می‌رساند.

این ادعا و سخن از آن رو غلط است که اصولا، هنگام بسته‌بندی اقلام از سوی کارگران قهوه‌خانه رعایت نمی‌شود و به صورت کاملا غیربهداشتی، در پستوی قهوه‌خانه، این کار انجام می‌شود. همچنین از آنجایی که کارگران قهوه‌خانه‌ها عموما نسبت به رعایت بهداشت فردی و در مرحله بعدی، رعایت نکات کنترل عفونت کرونا از جمله شستن مکرر دست‌ها با آب و ماده شستشو مانند صابون یا مایع دستشویی بسیار بی‫توجه هستند، ماسک نمی-زنند و دستکش به دست ندارند، هنگام سرو قلیان و آوردن سایر اقلام خوراکی و نوشیدنی، آلودگی کرونا در محیط را به صورت قطعی به مشتریان سالم منتقل می‌کنند. به این صورت می‌توان نتیجه گرفت هیچ راه گریزی از کرونا هنگام حضور در قهوه‌خانه وجود ندارد.

مشکل آنجاست که وضعیت معیشت قهوه‌خانه‌داران و کارگران آن‌ها که عموما از اقشار ضعیف اقتصادی به شمار می‌روند، مانند برخی از اصناف دیگر بسیار بد است و ممانعت آن‌ها از گشودن محل کسب و کار ممکن است باعث تنش-های اجتماعی بین فعالان این صنف و نیرو‌های انتظامی شود. اخبار متعددی از اقدامات نیروی انتظامی در اعمال محدودیت برای قهوه‌خانه‌های متخلف در شهر‌های مختلف منتشر شده است که نشان می‌دهد عرضه قلیان زیرزمینی همچنان در قهوه‌خانه‌ها، ادامه دارد و ویروس کرونا را در میان مردم پمپاژ می‫کند. شاید چاره منطقی و اثربخش برای جلوگیری از شیوع کرونا در مکان‫هایی از این دست، درنظر گرفتن تسهیلاتی مانند وام‌های کرونایی برای این قبیل از کسب و کار‌ها و تعطیلی کامل و موقت آن‌ها برای چند ماه باشد تا امواج سهمگین کرونا از سر مردم عبور کند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از روزنامه ابتکار، تاریخ انتشار: ۱۲ مرداد ۱۳۹۹، کدخبر: ۱۶۰۴۲۷، www.ebtekarnews.com