شعار سال: درحال‌حاضر زباله، مهم‌ترین معضل زیست‌محیطی استان‌های شمالی کشور ازجمله مازندران است که به‌دلیل داشتن آب و هوای معتدل و مرطوب برای دفن زباله با مشکل مواجه هستند. افتتاح زباله‌سوز هم نتوانست طلای کثیف را در مازندران به کیمیا تبدیل کند و همچنان این یاقوت‌ها در طبیعت و بیخ گوش کارخانه‌های زباله سرگردان هستند. زباله‌سوز نوشهر آذرماه امسال با بوق و کرنای زیاد با حضور مجازی رئیس‌جمهور افتتاح شد و قرار بود ۲۰۰تن زباله را در روز امحاء کند؛ اما همچنان طلای کثیف در حاشیه مناطق بکر گردشگری دپو می‌شود. هم‌اکنون سطح وسیعی از دشت‌ها و جنگل‌های بکر خزری در ۲۷نقطه از مازندران زیر بار دپوی سنگین زباله و ضایعات قامت خم کرده است و نفوذ شیرابه‌ها به منابع زیرزمینی، طبیعت بکر و منابع تجدیدناپذیر استان خسارت‌های هنگفتی زده است؛ این درحالی است که چرخه مهار و ساماندهی طلای کثیف در مازندران معیوب و همچنان ناکارآمد است.

دپوی زباله بیخ گوش زباله‌سوز‌ها

حوالی روستای دارای بافت تاریخی و گردشگری کندلوس و در حاشیه دشت‌ها و مزارع بکر، زباله‌های چندین ساله‌ای به چشم می‌خورد که هر روز زباله‌گرد‌ها در آن حضور می‌یابند و ضایعات با ارزش را جدا می‌کنند و مابقی زباله‌ها را در دامن طبیعت رها می‌کنند.

ایوب، یکی از جوانانی است که هر روز برای جمع‌آوری زباله‌ها به این منطقه می‌آید، وی می‌گوید: کار هر روزه ما این است که ضایعات را از زباله‌ها جمع‌آوری و تفکیک کنیم و آن‌ها را به فروش برسانیم. وی که به‌همراه برادرش سال‌هاست به جمع‌آوری ضایعات می‌پردازد و از این طریق خرج سنگین خانواده هشت نفره‌اش را تأمین می‌کنند، به مهر می‌گوید: محل دفن زباله بسیار غیربهداشتی و این مکان محل حضور حیوانات وحشی است و از سوی دیگر نفوذ شیرابه زباله به رودخانه کجور که به رودخانه حفاظت شده چالوس منتهی می‌شود، از دیگر معضلات است.

چندین کیلومتر از محل دفن زباله کجور و در حوالی شهر نوشهر، نیروگاه زباله‌سوز وجود دارد که به تازگی افتتاح شد و قرار است مشکل چندین ساله زباله شهرستان و شهر‌های تابعه را مدیریت و ساماندهی کند؛ اما نه‌تن‌ها مشکل طلای کثیف شهر را تاکنون حل نکرده، بلکه فعالیت کم‌تر از ظرفیت آن نیز تبدیل یک دغدغه شده است.
آمار‌های ضد و نقیض درباره پیشرفت فیزیکی زباله‌سوز ساری

به شرق مازندران و مرکز استان که برویم، معضل دیرهنگام زباله ساری و شهر‌های تابعه یک معضل تاریخی شده است، از سفر‌های متعدد اعضای شورای شهر و شهرداران فعلی و قبلی که برخی به‌دلیل اتهامات مالی در زندان به‌سر می‌برند که بگذریم، درد مزمن انباشت زباله و انتقال آن به حوزه استحفاظی دیگر شهرستان‌ها، مسائل و تبعات اجتماعی را دامن زده است.

زباله‌سوز ساری قرار است در سال۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسد، اما آمار‌های ضد و نقیضی درباره پیشرفت فیزیکی آن عنوان می‌شود؛ گاه می‌گویند ۷۰درصد و برخی مواقع نیز پیشرفت آن را زیر ۵۰درصد اعلام می‌کنند، با این حال این پروژه چند ۱۰۰ میلیاردی هنوز برای مردمان مرکز استان سودآوری نداشته، اگرچه ارز‌های زیادی را از کشور خارج کرده است.

هدف ایجاد سایت‌های زباله‌سوز در مناطق مختلف مازندران این بود تا مرهمی بر درد‌های مزمن طبیعت نهاده شود؛ اما همچنان چه در مناطقی که کارخانه یا نیروگاه زباله‌سوز دارند یا ندارند، زباله در حاشیه دشت‌ها، جنگل، رودخانه و ساحل دریا دپو می‌شود.

زباله‌های غرب مازندران مدیریت و ساماندهی نشد

روزانه سه‌هزار تن زباله در مازندران تولید می‌شود و قرار است با تکمیل طرح‌های زباله‌سوز، باری از روی دوش طبیعت برداشته شود. احمد حسین‌زادگان، استاندار مازندران، با بیان این‌که نیروگاه زباله‌سوز قرار است زباله‌های نوشهر، چالوس و کلاردشت را ساماندهی و مدیریت کند، گفت: ظرفیت این نیروگاه روزانه ۲۰۰تن در روز است.

وی همچنین تولید برق را از دیگر مزایای زباله‌سوز‌ها ازجمله نیروگاه نوشهر عنوان کرد و افزود: با سوزاندن زباله قدرتی به شبکه تولید برق افزوده می‌کند.

در عین حال مهدی رازجویان، معاون استاندار مازندران، نیز گفت: ظرف سه‌ماه قرار است نیروگاه زباله‌سوز نوشهر زباله را تبدیل به برق کند و آن را به دولت بفروشد.

وی با اظهار این‌که نیروگاه نوشهر در قالب قرارداد مشارکتی احداث شده است، افزود: بیش از ۱۴میلیارد تومان در بخش تجهیزات و ۴۰میلیارد تومان در بخش ابنیه و ساختمان آن هزینه شده است.

معاون استاندار مازندران با اظهار این‌که دومین نیروگاه زباله‌سوز در ساری در دست ساخت است، پیشرفت آن را ۷۰درصد عنوان و گفت: این نیروگاه تا بهار سال۱۴۰۰ افتتاح می‌شود و به بهره‌برداری می‌رسد. رازجویان میزان تولید زباله را در استان سه‌هزار تن اعلام کرد و گفت: سه زباله‌سوز در نوشهر، ساری و آمل در دست ساخت است و پیشرفت فیزیکی مجموع این طرح‌ها ۷۰درصد است.

وی با اشاره به حمایت‌های دولت برای مدیریت پسماند گفت: طی دوسال اخیر بیش از ۲۳۰میلیارد تومان اعتبار برای این بخش در نظر گرفته شده است.

از زباله عمارت تا سنگ‌چالک آمل

به‌رغم همه اعتبارات واما واگر‌ها همچنان زباله‌های مازندران یا در طبیعت رها می‌شود یا بیخ گوش زباله‌سوز‌ها در مناطق گردشگری رها می‌شود. آمل ازجمله شهرستان‌هایی است که زباله کوه عمارت آن سر به فلک کشیده شده و آژیر خطر را در این منطقه به صدا درآورده است و برای حل صورت مسأله، سایت زباله جدیدی در این منطقه تعریف و طراحی شده است.

از عمارت تا سنگ‌چالک، زباله‌های آمل سرگردان است و به گفته علی‌رضا شریعت، فرماندار آمل، سایت جدید در مسیر جاده هراز واقع شده و امسال دومیلیارد تومان اعتبار برای آن در نظر گرفته شده و مجوز‌های لازم از سوی محیط‌زیست و منابع‌طبیعی صادر شده است.

وی با اظهار این‌که اجرای کار ساماندهی زباله در سایت جدید به شهرداری سپرده شده است، ظرفیت این سایت زباله‌سوز را روزانه ۵۵۰تن بیان کرد و گفت: با تکمیل این سایت زباله‌سوز، زباله دیگر شهر‌ها ازجمله محمودآباد و فریدون‌کنار به این سایت منتقل می‌شود.

درحال‌حاضر زباله شهرستان آمل به‌مدت ۳۰سال در منطقه‌ای به نام عمارت در ۳۰کیلومتری جنوب این شهرستان منتقل و دپو شده و هر روز ۴۰۰تن زباله بر حجم آن افزوده می‌شود و نفوذ شیرابه‌ها و پساب‌ها به رودخانه و سدهراز تاکنون گلایه‌ها و تنش‌های اجتماعی و مردمی را درپی داشته است. در شرق مازندران با آن‌که سایت پسماند و کارخانه کمپوست در بهشهر طراحی شده، طلای کثیف در این منطقه نیز دردآور شده است و همچنان ساماندهی آن به دوش زباله‌گرد‌ها و دوره‌گردهاست. هم‌اکنون سطح وسیعی از دشت‌ها و جنگل‌های بکر خزری در ۲۷نقطه از مازندران زیر بار دپوی سنگین زباله و ضایعات قامت خم کرده است و نفوذ شیرابه‌ها به منابع زیرزمینی، طبیعت بکر و منابع تجدیدناپذیر استان خسارت‌های هنگفتی زده است، این درحالی است که چرخه مهار و ساماندهی طلای کثیف در مازندران معیوب و همچنان ناکارآمد است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سزینه، تاریخ انتشار: ۲۹ بهمن ۹۹، کد خبر: ۹۲۹۶، www.sabzineh.org.