شعار سال: همین اول تکلیف را روشن کنم که در این نوشته دنبال این نیستم که مشخص کنم کدام نامزد در مناظره پانزده خرداد خوب بود و کدامیک، نه. اما؛

 

۱-صداوسیما یک رسانه انحصاری است، هرچند به جهت مخاطب سالهاست انحصار خود را از دست داده است. صداوسیما به همین دلیل- انحصاری بودن- رقابت پذیر نیست و اساسا نظر و ذائقه مخاطب برایش مهم نیست؛ نمونه اش موضوع ماجرای فردوسی پور و ده‌ها مساله دیگر که نه پاسخی می‌دهد نه تغییری ایجاد می‌کند. از همین زاویه، مناظره‌ها برای صداوسیما همچون برگزاری یک “مناسک” سالیانه است. یک “وظیفه گرایی صرف” و یک “نمایش بی روح “. “بدون کیفیت و شفافیت ” چرا، چون خودش بوده و خودش؛ و به همین دلیل صداوسیما نتوانست به مناظره شوری دهد و فرم مناظره هم برای آن مهم نبود نه لانگ شاتی نه دوربین دوم و متحرکی، نه نوری نه … یا نامزدان نشسته بجای نامزد ایستاده. بگذریم از رفتار مجری و شکل و محتوای سوالات و گوی‌های قرعه کشی و نحوه بازشدن پاکت‌ها، سه دقیقه زمان و…. چون هر چه پخش کند خودش هست و خودش. خلاصه انحصار کمر این رسانه راشکسته است. مناظره محصول همین انحصاراست.

۲- اول انقلاب، نمونه‌های زیادی از مناظره‌هایی بوده است که مدل مناسبی برای جذب مخاطب و جریان سازی است. مثلا مناظره کیانوری و آیت الله بهشتی یا مناظرات آیت‌الله مصباح و دکتر سروش و تا امروز نمونه آن را خیلی کمتر دیده ایم، اینکه چه شده است به اینجا رسیده ایم از نظر من این است که برگزاری یک مناظره پرمحتوا و حرفه‌ای نیازمند پیش زمینه‌هایی مثل وجود مرجعیت رسانه‌ای، اعتماد سازی و رقابت پذیری است. در صداوسیما چنین موضوعاتی سالهاست کمرنگ شده است. وقتی رسانه‌ای مرجعیت اش را ازدست بدهد دیگر برایش فرقی ندارد که چقدر مخاطب جذب می‌کند و به قول معروف چه میزان می‌فروشد. آن انحصار و این نبودن مرجعیت رسانه‌ای و نداشتن اعتماد عمومی، صداوسیما را به این نقطه رسانده است. از همین زاویه صداوسیما فاقد خلاقیت، نوآوری، شجاعت و ایجاد هیجان و شور گفتگو بود.

۳- امروز من برای انتخاب یک عکس از مناظره تقریبا تمام سایت‌ها و خبرگزاری‌ها را گشتم و دریغ از یک عکس خاص.
مشکل صدا وسیما ما، فقط به آن رسانه بازنمی گردد. قوانین موجود و الزام‌های آیین نامه‌ای و نگاه مدیران سیاسی و…. نیز موثرند.
پرسش من این است؟ چرا کمیسیون تبلیغات انتخابات که مسوولیت نظارت بر مناظره دارد، مناظره را به گونه‌ای دیگر برگزار نمی‌کند که همه رسانه‌ها حضور داشته باشند و هریک با سلیقه و نگاه و روش خود آنرا به تصویر بکشند. (مثل امریکا) ما حتی واکنش یک نامزد به نامزد دیگر را ندیدیم، خنده و اخم یک چهره از ده‌ها دقیقه حرف موثرتر است و شاید واکنش اولیه باعث می‌شد در حرف‌ها تندی کمتری بروز می‌کرد.
البته اینجا نمی‌خواهم مناظره دیشب را با مناظره آخر امریکا مقایسه کنم که البته شباهت‌های زیادی در محتوا و حرف‌ها و رفتار‌های نامزدان داشت بلکه اگر مناظره به گونه‌ای دیگر برگزار می‌شد و رسانه‌های دیگر هم بودند و همه انرا بازتاب می‌دادند دیگر انحصار مهمترین رویداد سیاسی کشور این چنین ذبح نمی‌کرد.

۱-مناظرات در محیط خارج صداوسیما برگزار شود.
۲-مناظره محل ارایه برنامه نیست، مناظره همانند مصاحبه اعضای هیات علمی باید باشد که مشخص کند فرد توانایی اداره یک کلاس (کشور) را دارد یا خیر.
۳-مناظره باید مناظره باشد نه مناقشه.
۴ -امکان‌پوشش زنده برای همه رسانه‌ها فراهم شود.
۵- روش برگزاری به گونه‌ای باشد که به جای سوال سخن بگویند و دیالوگ و گفتمانی صورت بگیرد.
۶-در کمیسیون تبلیغات، متخصصان رسانه و افکارعمومی حضور داشته باشند.

شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از شفقنا، تاریخ انتشار: ۱۷خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: fa.shafaqna.com، ۱۱۶۱۸۰۱