شعارسال:مهندس عباس کشاورز، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی که شامگاه یکشنبه ۳۰ خرداد در مراسم آنلاینی که به همت سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج وزارت جهاد کشاورزی در بزرگداشت استاد قره یاضی برگزار شده بود سخن میگفت با اشاره به این که سابقه آشنایی وی با مرحوم قره یاضی به دهه ۷۰ و مساعدتهایی که در اعزام دکتر قره یاضی و دکتر نعمت زاده به فیلیپین جهت ادامه تحصیل داشته، برمی گردد، اظهار داشت: دکتر قره یاضی بعد از پایان دوره تحصیل و فعالیت در آن موسسه در بازگشت به ایران به وزارت جهاد کشاورزی آمد و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی را راه اندازی کرد و در مذاکرات بین المللی مربوط به محصولات تراریخته و پروتکل کارتاهنا نماینده ایران بود. زمانی هم که از سازمان میرفتم ترجیح میدادم و توصیه کردم که از خدمات ایشان در این سمت استفاده شود که متاسفانه عمر خدمت ایشان چندان طولانی نبود.
وی خاطرنشان کرد: دکتر قره یاضی حقیقتا یک پدیده بود. صرف نظر از این که دانش وی در زمینه تولید محصولات مهندسی ژنتیک چه قدر مورد تایید ما بود یا نبود، ولی به هر حال یکی از نادرترین افراد بود که با دستیابی به علم انتقال ژن و تولید برنج تراریخته این علم را به ایران آورده بود و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی و نمایندگیهای آن در مناطق مختلف کشور را راه اندازی کرده بود.
![روایت هایی تلخ از تاوانی که قره یاضی در دفاع از پژوهش و فناوری پرداخت روایت هایی تلخ از تاوانی که قره یاضی در دفاع از پژوهش و فناوری پرداخت](/files/fa/news/1400/4/4/1009548_306.jpg)
معاون زراعت وزیر سابق جهاد کشاورزی که سابقه سرپرستی وزارت جهاد کشاورزی در دولت دوم دکتر روحانی را هم دارد ابراز عقیده کرد: دکتر قره یاضی اگرچه مبتلا به کرونا بود، ولی در واقع افسردگی بود که موجب فوت ایشان شد. یک ماه و نیم قبل از فوتش که او را دیدم کاملا درمانده و گرفتار بود. دکتر قره یاضی از دزدیدن علم خیلی عصبانی میشد و ایشان اولین ضربه را زمانی خورد که کاسه سیب زمینی معروف (تراریخته) را که به رییس جمهور وقت داده بود، مسوول بعدی پژوهشگاه به رییس دولت مهرورز داد و مشکلات از همان زمان شروع شد تا جایی که اتهامات بسیار بدی به ایشان زدند مثل این که از راکفلر پول گرفته؟! در حالی که همه ما میدانیم که موسسات CGIAR مثل موسسه تحقیقات برنج (IRRI) از همه جا از جمله ایران فاند میگیرند. آیا ما هم که فاند میکنیم راکفلریم؟
وی افزود: به هر حال فشاری نبود که به دکتر قره یاضی نیاورند. ۴۸ مورد تخلفات برای ایشان رد کرده بودند و متاسفانه مدیران وقت هم مقاومت نکردند تا جایی که این همکار جوان تا پاکسازی و تحت الحفظ بودن رفت و در نهایت هم خیلی از افراد گمنام صادق کشور به داد ایشان رسیدند نه مسوولان جهاد کشاورزی. حتی هیات تخلفات وزارت جهاد هم بدون برگزاری جلسه، حکم به اخراج ایشان داده بود!
کشاورز خاطرنشان کرد: قره یاضی، انسان نوآوری بود که به بخش کشاورزی متعهد بود و باید دید چه شد که با همه عشقی که به آزمایشگاهش داشت مدتی به سازمان برنامه و بودجه رفت. افرادی مثل دکتر قره یاضی ثروتهای ملی هستند که متاسفانه ایشان را از دست دادیم. سعی کنیم از جریانی که بر زندگی ایشان رفت درس بگیریم.
![روایت هایی تلخ از تاوانی که قره یاضی در دفاع از پژوهش و فناوری پرداخت روایت هایی تلخ از تاوانی که قره یاضی در دفاع از پژوهش و فناوری پرداخت](/files/fa/news/1400/4/4/1009547_402.jpg)
سخنران بعدی این نشست دکتر آهون منش، عضو هیات امنای سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بود که به تلاشهای دکتر قره یاضی در دفاع از اعتبار علمی اعضای هیات علمی سازمان اشاره کرد و گفت: زمانی بود که وزارت علوم اعضای هیات ممیزه وزارت جهاد کشاورزی را با این عنوان که از وزیر علوم حکم ندارند نمیپذیرفت و دکتر قره یاضی میگفت دلیلی ندارد که هیات ممیزه ما از وزیر علوم حکم بگیرد. این بحثها مشکلاتی را برای وزارت جهاد کشاورزی در هیات دولت ایجاد کرده بود که در نهایت منجر به این شد که ماموریت تاسیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی را عهده دار شدند و در آنجا هم کارهای بسیار بزرگی انجام دادند.
وی خاطرنشان کرد: البته در ادامه بحثهایی که مطرح بود با همکاری دکتر توفیقی – وزیر علوم وقت – هیات ممیزه دانشگاه تهران برای ارزیابی به وزارت جهاد کشاورزی آمدند و اذعان کردند که اعضای هیات علمی سازمان از نظر علمی مرتبه بالایی دارند.
معاون اسبق وزیر جهاد کشاورزی با ابراز تاسف نسبت به کارشکنیهایی که سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۸۴ (دوره مدیریت معصومه ابتکار و پس از آن) در مقابل کشت برنج تراریخته انجام داد اظهار داشت: از همان زمان این سوال برای من مطرح بود که چرا در شرایطی که میلیونها تن واردات ذرت و سویا و … داشتیم که کسی نمیتوانست مدعی تراریخته نبودن آنها باشد جلو تولید برنج تراریخته حاصل دست دانشمندان ایرانی گرفته شد؟ آیا محصول تراریخته خارجی مشکلی ندارد و محصول دانشمندان ما نباید تولید شود؟
آهون منش تصریح کرد: از آن زمان انواع اتهامات را به دکتر قره یاضی زدند حتی مورد حمله فیزیکی قرار گرفت. او را کتک زدند و لب تابش را بردند البته ایشان هم آدم قد و بسیار شجاعی بود و روی کلام خود ایستاده بود.
وی خاطرنشان کرد: دکتر قره یاضی بی شک محققی برجسته و از لحاظ مدیرتی مدیری توانا بود؛ اگر چه قدرش را ندانستند و متاسفانه همین حالا هم این مشکل ادامه دارد و در دانشگاهها و سایر بخشها آنچنان که باید محققان کشور را مورد توجه قرار نمیدهیم. امیدوارم همکاران دکتر در سازمان جای ایشان را پر کرده و از حقوق خودشان هم دفاع کنند و ان شاالله دکتر قره یاضی عزیز هم در بهشت مخلد باشند.
دکتر اسکندر زند، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی هم با بیان این که دکتر قره یاضی از افرادی بود که حضور بسیار پررنگ و اثرگذاری در عرصههای مختلف داشت و حتی قرار گرفتن در کنارش، انرژی بخش و دلگرم کننده بود، اظهار داشت: مرحوم قره یاضی سرشار از عشق به وطن و در عین حال بسیار شجاع و اهل ریسک بود، چون به تواناییهای خودش و جوانان کشور ایمان داشت.
وی افزود: بعد دیگری از زندگی دکتر قره یاضی که البته مایه تاسف است این بود که فردی با این خصوصیات تا آخر زندگی بسیار مورد آزار و اذیت قرار گرفت. شرایطی که مرحوم دکتر کهرام هم آن را تجربه کرده بود.
![روایت هایی تلخ از تاوانی که قره یاضی در دفاع از پژوهش و فناوری پرداخت روایت هایی تلخ از تاوانی که قره یاضی در دفاع از پژوهش و فناوری پرداخت](/files/fa/news/1400/4/4/1009546_160.jpg)
زند خاطرنشان کرد: سابقه آشنایی من با دکتر قره یاضی به دهه ۸۰ برمی گردد که از من دعوت کرد به عنوان معاونشان کار کنم. صحبتهایی کردیم، ولی در نهایت توافقی حاصل نشد، ولی از همان موقع دوست شدیم. زمانی که به سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج آمدم همزمان با دوره اخراج ایشان بود که پایههای ایشان را گرفته بودند و حتی شنیدم که زندگی (معیشت) ایشان هم مختل شده است؛ البته ایشان با توجه به طبع بلندی که داشت هیچ وقت مشکلات شخصی خودش را مطرح نمیکرد.
وی افزود: ظاهرا اوج اذیتها به دلیل گزارشی بود که یک کارشناس کم سواد داده بود. وقتی با قاضی پرونده صحبت کردم گفت «واقعیتش در پرونده ایشان مسالهای نمیبینم و خودتان میدانید!» به هر حال پایههایی که به ایشان نمیدادند گرفت.
مشاور وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: شاید برخی اختلاف سلیقهها با هم داشتیم، ولی مطمئنا قره یاضی فردی منحصر به فرد و تکرارنشدنی بود که نه فقط برای سازمان که برای کشور برند بود و در کنفرانسهای بین المللی هم که میرفتیم با توجه به اطلاعات و اعتماد به نفسش وزن خاصی داشت.
دکتر زند در پایان پیشنهاد کرد که در سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی یا پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی یادبودی برای زنده یاد استاد قره یاضی ایجاد شود که آیندگان بدانند سازمان به بزرگانش اهمیت میداده است.
دکتر ملکوتی، عضو هیات علمی تربیت مدرس و عضو هیات ممیزه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی هم با اشاره به این که سابقه آشنایی وی با قره یاضی به اواسط دهه ۶۰ و دوره تحصیل آن مرحوم در دانشگاه تربیت مدرس بر میگردد، گفت: در آن زمان با توجه به آشنایی که با منوسسه بین المللی تحقیقات برنج (ایری) داشتم ایشان و دکتر نعمت زاده را به دکتر کلانتری – وزیر کشاورزی – معرفی کردم که به همراه دکتر علی نیا به این موسسه اعزام شدند.
وی با اشاره به جایگاه علمی ویژه و خدمات ثمربخش پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی که به همت دکتر قره یاضی راه اندازی شد و امروز دانش آموختگان این پژوهشگاه به رتبه استادی هم رسیده اند از بی مهریهایی که در دولت نهم و دهم به دکتر قره یاضی شد ابراز تاسف کرد و گفت:بزرگترین مشکلی که داریم این است که بسیاری از مسوولان بدون این که از اهل فن بپرسند قضاوت میکنند و کمتر کسی از مسوولان در دولت و مجلس هست که دنبال ارزیابی و بررسی مطالبی که مطرح میشود باشد و دکتر قره یاضی از این مساله به شدت رنج میبرد.
دکتر بهزاد قره یاضی، موسس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی بعد از عمری مجاهدت علمی و مبارزه با جریانهای دانایی ستیز، فناوری هراس و مروج شبه علم در ۱۵ خردادماه جاری در پی ابتلا به کرونا در بیمارستان امام خمینی تهران درگذشت.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از دیده بان علم ایران، تاریخ انتشار ۴ تیر ۱۴۰۰، کدخبر: ۴۷۶۹۷، www.isw.ir