شعار سال: جنگ است و گلولههای آتشین بر سرت میریزد و باید به دشمن فرضی مشت بزنی. نمیدانی سرت را کدام طرف بچرخانی تا آب و آتش را بتوانی کنار هم داشته باشی. آفتاب تا مغزت رسوخ میکند و نفس هایت را به شماره میاندازد. ساحل از دور دست پیداست، اما از گردشگران دریا دوست، خبری نیست. تا دور دستها خاک میبینی و تپههای خاکی و سکوت عمیقی که جانت را میسوزاند. تنها دلخوشیشان خاکی است که بر آن به دنیا آمده اند و دریایی که روزیشان را صید میکنند. این همه ماجرا نبود در کنار ساحل و روی خاک غلت میزنند به اندازه چند نفس با دریا فاصله گرفته اند، اما لبانشان ترک دارد.
انتظار آب شیرین خسته شان کرده و دعاهایشان در هوای شرجی گم شده است. سیریک نشینان یک نگاهشان به ساحل است و یک چشمشان به روزهای سخت کم آبی و خشکسالی که دنیا به آنها هدیه کرد! در کنار ساحل قدم میزنند و صیادی میکنند، اما برای تامین آب شرب خود وامانده اند و ماهی یکبار آب سالم به دستشان میرسد.
اینجا روستای خرگوشی از توابع سیریک در استان هرمزگان است. زمین و زمان را به هم دوختند تا آب ساحل زیبایشان را شیرین کنند، اما آب طلاست نه طلا هم نیست. آب سنگر دفاع آنان در گذرگاه سخت زندگی است که حالا از کفشان رفته است.
سیریک نشینان در انتظار احداث دستگاههای آب شیرین کن و آب لوله کشی هستند. کودکانشان را با آب کولر حمام میکنند و رنگ آب شربشان هم پرتقالی است. شوری آب تمامی ندارد و همه وسایلشان را خراب کرده است. لعنت بر تغییر اقلیم میفرستند. «تنش آبی این بلا را بر سرمان آورد؛ میگویند دنیا گرم شده» زن نقاب دار این را گفت و گذر کرد. روستای خرگوشی دیگر حتی خرما ندارند تا آن را به بندریها بفروشند و نان بر سر سفره خود بیاورند. دامهای خود را فروخته اند تا از بی آبی تلف نشوند. کشاورزی هم دیگر معنا ندارد. مردان را به دریا میسپارند و دست خالی به خانه هایشان باز میگردند. کودکانشان سر مست بازی و زنان نقاب دار با لباسهای بلندشان به سختی غیر قابل وصفی برای گرفتن آب از حوضچهها تلاش میکنند. اینجا آب کولر هم طلاست. هر کسی پول بیشتری داشته باشد میتواند آب را زودتر از آن خود کند و دیگران دیرتر بدان دسترسی پیدا میکنند. اگر حوضچه یا تانکر بزرگی داشته باشی میتوانی تا ۶۰ روز تاب بیاوری، اما هوا هم با آنان یار نیست. گرمای هوا، آب شیرین بندریها را تبخیر میکند و به دریا میسپارد و آنان برای چسباندن آب روی زمین ورقههای آهنی زیادی را سر هم میکنند. اینجا حتی گیاهی هم نمیروید. دو سال است که دیگر روزهای خوش دامداری را به چشم ندیده اند. چه کسی گفته آب هست؛ کم آبی به تشنگی ختم نمیشود بیماریهای زیادی به سراغتان میآید. آب در ساحل است و روستائیان تشنه لب میچرخند و انتظار میکشند.
نذر آب به سراغشان آمد تا تنشهای شدید روستاهای هرمزگان را ختم به خیر کند. اینجا سلبریتیها و خیرین هم پای کار آمدند تا دسترسی چند میلیاردی به آب تسهیل شود. حالا دستگاههای آب شیرین کن در راه روستاهای این استان است. یک شیر آب هم در مسجد نصب شده است و کودکان مستانه به دور آن میچرخند. زنان و مردان روستا برای افتتاح آب سالم، ماسکها را به صورت زدند و به مسجد آمدند و با امید بسیار در روستای خشک شده شان مردانه و زنانه ایستاده اند تا آبادش کنند.
دختران شهرستان سیریک و روستای خرگوشی در حیاط مسجد نشسته بودند و با گویش خاصشان با هم بحث میکردند. نگاهشان به مراسم افتتاحیه شیر آب مسجد بود و کودکانشان با دیدن غریبهها به دورش میچرخند و بلند میخندند. باید میانشان بنشینی تا سرِ درد و دلشان باز شود. «وضعیت آب خیلی خوب نیس» سکوت کردم تا ادامه دهند. «کنار دریاییم فایده نداره و آب شیرین نداریم. تصفیهها هم خوب نیستن. آب کمه باید صرفه جویی کرد.» زن نقاب دار با چادر رنگی روی زمین نشست و همگی کنارش نشستند و حرف رفقایش را تکمیل کرد. «همه خونههای شهرستان سیریک مشکل آب دارن. آب آشامیدنی را میخرن یا میارن یا منبعهای بزرگی در هر روستا میذارن و تانکرهامون رو پر میکنیم. اگر آب شیرینمون تموم بشه یا برای رسیدن به آب از مردم پول میگیرن و یا دولت هزینش رو میپردازه» دیگری به میان حرفش پرید و ادامه داد «گاهی دو هفته زمان میبره که آب بیارن و مجبوریم آب بخریم.»
یکی از زنان روستا مدعی شد که هزینه آب برای سه هفته در خانواده ۱۰ نفره ۶۰ هزار تومان است.
شهرستان سیریک و روستاهای اطرافش خانه اعیان و عوام دارد و آن را از بزرگی تانکرهایشان میتوان فهمید. هر چه پولدارتر تانکرهای آب هم بزرگتر. دریا گاهی روزیت را میدهد و پول بیشتری داری و میتوانی تانکرهای بزرگ و به قول خودشان دیناب بخری و گاهی روی خوش نشان نمیدهد و باید با ماهی کوچکی که صید کردهای منتظر باشی تا دوره بعدی که آب به روستا میآید منبعت را پر کنی.
زنان روستای خرگوشی میان حرف هم میپریدند و وضعیتشان را اینگونه شرح دادند «جنوبیم و هوا خیلی گرمه. آب پر کردن برای ما با این پوشش خیلی سخته. مردا سرکار صیادی میرن و ما اینجا باید آب به خانهها ببریم. کسی که درآمد زیادی داره، میتونه بشکه چندلیتری تهیه کنه و برای هر دو ماه که منبع را پر میکنه کل بشکه اش پر میشه، اما فرد دیگری درآمدش کمتره آب کمتری گیرش میاد»
زنان یک سره اسم دیناب را میآوردند «دینابهایی داریم که بیشتر از یک میلیون قیمتشه، اما دزدها به ما هم رحم نمیکنن. دینابها رو میدزدن اگر هم ندزدن وقتی مدت طولانی آب نداریم میسوزن و خراب میشن. قیمت منبع آب هم زیاده هر کسی که منبع زمینی داره ۳۰ میلیون تومن هزینه کرده»
همسرانتان چه شغلی دارند. به هم نگاه کردند و گفتند «درآمد صیادی خیلی خوب نیس. تنها درآمد ما از همین دریاس که خدا به ما داده. بستگی به نوع ماهی که صید میشه، درآمد متفاوته. دو سال بارون نیست ماهی هم کم شده. آب برای مصرف نداریم و کشاورزی هم نداریم. امسال درخت نخل هم بار نداده. حاضر بودیم درآمد برای خرید آب کنار بذاریم. اما حتی تانکر گیر نمیاد که آب بخریم. کم آبی به گونهای هس که از آب کولر استفاده میکنیم. برای شستشو خودمون و بچه هامون آب کولر هم بد نیس. تنها گوسفند نگه داری میکنیم و حتی حیوونای خودمون رو فروختیم، چون آب نداریم. قیمت یونجه و... هم که باید بخریم زیاده؛ حیوانامون رو فروختیم»
صدای گوسفند از پشت دیوار میآمد. انگار تنها حیوانی که در این روستا مانده چند سگ و گوسفند است. از بیماری هایشان گفتند «کم خونی، زخم معده و... بیشتر بیماریهای ماست. کرونا هم که همه میگیرن و مردم قرنطینه میشن. هزینه دکتر زیاده و توان نداریم تا هزینه دکتر رو بپردازیم، اما هیچ کس بر اثر کرونا نمرده» مشکلی با کرونا نداشتند، اما مشکلات درمان هم کم از بی آبی نداشت «تو روستای خرگوشی درمانگاه نداریم، اما به روستاهای اطراف میریم.» یکی از زنان وسط این گفتگو با خوشحالی تمام گفت: همه زنای روستا واکسن زدن. کرونا رو هم رعایت میکنیم. "
در ادامه این گفتگوها به سراغ دختران این منطقه رفتیم. دختر یکی از شهرهای استان هرمزگان یا همان سیریک از کیفیت آب شرب گفت: آب شهرستان سیریک وقتی میآید انگار شربت پرتقال است و همه چیز را خراب کرده است. آب گرمکن، کتری برقی و لباسشویی خراب شده است. نمیتوانیم همه مایحتاجمان را از پول آبی که میخریم تامین کنیم. این همه پول آب میدهیم و در انتها کیفیت لازم را ندارد. دستگاههای آب شیرین کن خراب میشود. کسانی که دیناب دارند آب را زودتر استفاده میکنند. آب هر ۲۰ روز تا یک ماه پر میشود مگر اینکه حوض داشته باشند تا بتوانند مدت زیادی آن را نگه دارند. آب را از ساحل که آب شیرین کن دارد، میگیریم. اوایل آب را میخوردیم مشکل کلیه و... میگرفتیم. بیشتر افرادی که مشکل کلیه و معده دارند حالشان خراب میشود و حالا آب میخریم و مجبوریم که بخریم. "
بر این اساس جمعیت داوطلبان هلال احمر برای رفع تنش آبی طرحی تحت عنوان نذر آب را اجرا کرد و استان هرمزگان را در برنامه خود به عنوان بحرانیترین نقطه ایران در بحث خشکسالی قرار داد.
مداخله و مطالبه فوری جمعیت هلال احمر برای رفع تنش آبی/ کمک دو و نیم میلیاردی برای حل خشکسالی شرق هرمزگانمحمد نصیری، رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر با اشاره به طرح نذر ۴ گفت: این طرح در چهار استان هدف اعم از استانهای سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، کرمان و شرق هرمزگان اجرا شد.
او افزود: امسال در دوره بارندگی کمترین میزان را در شرق استان هرمزگان داشتیم که ۸۵ درصد کاهش بارندگی را شاهد بودیم و ضروری است در بحث آبرسانی مداخله فوری انجام دهیم.
نصیری تصریح کرد: هر چند این اقدام وظیفه هلال احمر نیست، اما به عنوان تسکین آلام بشری وارد شدیم.
رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر ادامه داد: ایجاد شبکه پایدار آب را در نظر داشتیم چرا که در گذشته توزیع تانکر آب یا سایر موضوعات را پیگیری میکردیم، اما در نذر آب ۴ محور ما آبرسانی پایدار به مفهوم اینکه باید آب به دست مصرف کننده در منزل برسد، بود.
نصیری افزود: آنچه در شهرها است باید در مناطق روستایی هم صورت گیرد. در این دوره در ۳۳۳ روستا و در چهار استان مداخله کردیم. مصوب شد که ۷ روستا دیگر به ۴ روستا اضافه شود که دو و نیم میلیارد کمک نقدی و کالایی انجام شد. سازمان تعهد داد که به همین میزان منابع مالی بگذارد و تعداد روستاها در مناطق شرقی استان هرمزگان افزایش پیدا کند.
رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر تصریح کرد: ما موضوع آب به عنوان اصلیترین مایع برای ایجاد تمدن، زندگی و کار میدانیم. در هلال احمر برای رفع مشکلات آبی مداخله و مطالبه خواهیم کرد تا تنشهای آبی این منطقه رفع شود.
پس از این گفتگوها به سراغ برخی مسئولین برای راه حل این مشکل رفتیم. بخشدار مرکزی شهرستان سیریک از وضعیت آب شرب این محدوده گفت. او معتقد است احداث آب شیرین کن مشکل این مردم را حل خواهد کرد.
۲۰ هزار نفر در معرض تنش آبی هستند/ شهرستان سیریک حداقل ۶ آب شیرین کن نیاز داردعباس جهان الدینی، بخشدار مرکزی شهرستان سیریک گفت: مشکلات عدیده در بخش مرکزی شهرستان سیریک وجود دارد که یکی از آنها بحث آب است.
او افزود: حدود ۴۸ روستا با جمعیت ۲۰۰ خانوار در این محدوده داریم که دهیاری دارند و ۵ روستا هم کمتر از ۲۰۰ خانوار جمعیت دارند. کل شهرستان سیریک با مشکل آب رو به رو است چرا که منابع آبی نداریم.
جهان الدینی تاکید کرد: خوشبختانه یکسری اقدامات انجام شده است، اما زمان نیاز است تا به نتیجه برسد. حدود ۱۳ روستا با مشکل شدید آب مواجه است و هر لحظه احتمال ایجاد مشکل جدی وجود دارد. همه تلاش ما این است مشکلات را رفع کنیم و رایزنیهایی به خصوص با جمعیت هلال احمر و آب و فاضلاب استان انجام شده است که به صورت اورژانسی اقداماتی انجام میشود، اما نیاز است در بحث آب شهرستان سیریک و بخش مرکزی سیریک کار اساسی انجام شود.
بخشدار مرکزی شهرستان سیریک با بیان اینکه متاسفانه سرمایه گذاری برای آب شیرین کن در شهرستان سیریک کمتر انجام شده است، افزود: کمبود اعتبارات از گذشته وجود داشت. آب شیرین کن فعال در شهر سیریک داریم که روزانه ۱۵۰۰ متر مکعب تولید میکند البته کم است و کفاف شهر ۵ هزار نفری را نمیدهد اگر بخواهیم حساب کنیم حداقل ۶ آب شیرین کن در این منطقه نیاز داریم.
او ادامه داد: ساحلی بودن روستاها امتیاز است که انشالله اگر اعتباری تخصیص پیدا کند، از طریق آب شیرین کن این مشکل را به حداقل برسانیم چرا که منابع آبی زیر زمینی ما در این منطقه ضعیف است.
بخشدار مرکزی شهرستان سیریک در رابطه با قیمت هر آب شیرین کن در این منطقه اظهار کرد: حداقل قیمت آب شیرین کن ۱۴ میلیارد تومان است و این قیمت بستگی به اندازه و ظرفیت آب شیرین کنها دارد.
او در رابطه با جمعیتی که در این محدوده درگیر تنش آبی هستند، افزود: حداقل ۲۰ هزار نفر در این منطقه در معرض تنش آبی هستند.
قائم مقام مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان هرمزگان هم خبرهای خوبی برای مردم این منطقه داشت. او دو راه حل برای حل تنش آبی چند سال اخیر داشت.
احداث آب شیرین کن تا دی ماه سال جاری/ رفع تنش آبی با احداث خط انتقال میناب و آب شیرین کناحمد شاکری، قائم مقام مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان هرمزگان با اشاره به وضعیت آب این محدوده گفت: در منطقه شرق هرمزگان از میناب تا منتهی الیه شهرستان جاسک هیچ منبع آب شیرین و پایداری وجود ندارد. یکی بافت زمین این منطقه و دیگری همجواری با ساحل سبب شده است که این اتفاق روی دهد.
او افزود: آبی که به شهرستان سیریک انتقال پیدا میکند پشت سد میناب روستای راونگ است و به اینجا انتقال پیدا خواهد کرد.
شاکری تصریح کرد: برای اینکه آب پایدار شهرستان سیریک تامین شود یک آب شیرین کن برای شهر سیریک به ظرفیت ۳ هزار و ۷۵۰ متر مکعب احداث شده که در مدار بهره برداری است. اما به جهت مشکلاتی که دارد با نصف ظرفیت کار میکند و برنامه داریم که این آب شیرین کن را به ظرفیت کامل برسانیم.
قائم مقام مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان هرمزگان با بیان اینکه آب شیرین کن به ازای هر متر مکعبی که بخواهد احداث شود بیش از ۶۰۰ یورو هزینه دارد، افزود: نیاز به سرمایه گذاری داریم. متوسط قیمت خرید آب از آب شیرین کن بین ۱۱ هزار تا ۱۲ هراز تومان است که توسط سرمایه گذار انجام میشود و خریداری میکنیم و در شبکه توزیع میشود.
او ادامه داد: برای روستاهای شهرستان سیریک آب شیرین کن به ظرفیت ۳ هراز متر مکعب در روستای زیارت احداث شده است و ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و بر اساس برنامه زمان بندی انشالله تا پایان آذر یا در دی ماه عملیات اجرایی به اتمام میرسد و وارد مدار بهره برداری میشود. آب لوله کشی موجود است، اما کمبود دارد.
شاکری در پایان تاکید کرد: پروژه انتقال آب از میناب به شهرستان سیریک داریم که آن خط هم در حال اجرا است که با احداث این خط انتقال و آب شیرین کن تنش آبی شهرستان سیریک برطرف میشود.
گرم شدم زمین و عدم مدیریت صحیح منابع آبی سبب شده تا منطقهای کنار ساحل برای دسترسی به آب شیرین با تنش روبه رو شود و این مناطق جذابیت سکونت را از دست دهد. مهاجرت به شهرها و از بین رفتن سکونت در مناطق روستایی و شهری خود معضلات بسیاری برای مردم منطقه و سایرین دارد که خود داستان مفصلی است از این روی مدیریت صحیح در این مناطق لازمه ماندگاری و افزایش کیفیت زندگی خواهد بود و به نظر میرسد حضور سرمایه گذاران و اجرای طرحهای تشویقی برای این آنان میتواند آب را به شهرستان سیریک و حوالی آن برساند از سوی دیگر لازم است تا با اعطای اعتبار به این منطقه مشکل خشکسالی را برطرف کرد بدین ترتیب سایه بی مهری و بی آبی بر سر روستانشینان نیفتد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: ۲۷شهریور ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۲۳۴۶۶۱، borna.news