شعار سال: تشدید بحران میان اوکراین و روسیه و عینیت یافتن نیت روسیه برای اشغال بخشی یا کل اوکراین مورد گمانه‌زنی محافل سیاسی قرار گرفته است و سناریو‌های متعددی از سوی مراکز مطالعاتی اعلام شده است. موسسه مطالعات اوراسیا و خاورمیانه در این نوشته به اهم سناریو‌ها پرداخته است.

علیرغم محاصره کامل اکراین از سوی روسیه در سه محور مرز بلاروس، دریای سیاه و شرق اوکراین، برخی از تحلیلگران بر این باورند که حمله واقعه روسیه به اوکراین جامعه عمل نخواهد پوشید و آنچه که در میدان می‌گذرد برآیند خشم و مانور قدرت روسیه است. دو عامل عمده برای تحقق این سناریو ذکر شده است: ابتدا اینکه جامعه روسیه آمادگی جنگ جدید آنهم با کشور هم تبار یعنی اوکراین را ندارد و تعداد افرادی که خواهان پس کشیدن نیرو‌ها از مرز می‌باشند کم نیست، و در مورد دوم نیز هزینه‌های بسیار بالای چنین تحرکی مدنظر قرار داده می‌شود. اگرچه که پاسخ نظامی تنش نظامیه روسیه از سوی غرب مشاهده نمی‌شود، اما تبعات اقتصادی آن بسیار سنگین خواهد بود. تحریم بانکی روسیه همانند آنچه که برای ایران اتفاق افتاد و همچنین جایگزین کردن منابع جدید برای نفت و گاز روسیه و به نوعی به حاشیه راندن اقتصادی روسیه برای این کشور می‌تواند مرگبار باشد. اتحادیه اروپا هم اکنون ۴۷ درصد گاز و ۲۷ درصد نفت خود را از روسیه وارد می‌کند و به نوعی اقتصاد تک محصولی و نه چندان توسعه یافته روسیه با تحریم انرژی فلج خواهد شد. به عبارت دیگر، اقتصاد ۱.۷ تریلیون دلاری روسیه توان مقابله با اقتصاد بیش از ۴۰ تریلیون دلاری آمریکا و اروپا را ندارد.

ب: شناسایی جمهوری خودخوانده به عنوان کشور مستقل یا بخشی از روسیه
پس از ناآرامی‌های سال ۲۰۱۴، دو جمهوری خود خوانده با نام دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین پدید آمد که تا کنون از سوی هیچ کدام از کشور‌ها و سازمان‌های بین المللی و حتی خود روسیه به رسمیت شناخته نشده است. این دو جمهوری بخش نسبتاً کوچکی از خاک اوکراین را اشغال کرده (حدود ۲۰ هزار کیلومتر مربع)، اما هم اکنون به صورت کامل از دسترس و کنترل ارتش اکراین خارج شده است. مسکو می‌تواند در اولین اقدام این دو جمهوری را مستقل یا بخشی از خاک خود اعلام کند، همانند آنچه که در آبخازیا و اوستیای گرجستان شاهد بودیم. چنین طرحی از سوی دیگر حزب حاکم روسیه به مجلس ارائه شده است و ناگفته پیداست که مورد استقبال قرار خواهد گرفت.

ج. سناریو سوم، دو نیم کردن اوکراین
مطابق سناریوی سوم نیرو‌های روسی وارد خاک اکراین شده و تا رودخانه اصلی این کشور (دنیپر) پیش می‌روند و اوکراین به دو قسمت شرق رود دنیپر و غرب آن تقسیم می‌شود. مطابق این سناریو جابجایی جمعیتی ۸ میلیون نفر محتمل است و می‌تواند بسیار خونین باشد، در ادامه آن نیز بخش باقی مانده اوکراین تمامی سواحل خود در دریای سیاه را از دست داده و روسیه به بخش جدایی طلب مولداوی متصل می‌شود. این سناریو مورد مخالفت جدی ناتو و اعضای ساحلی دریای سیاه از جمله ترکیه است.

د: سناریوی چهارم اشغال کلیت اوکراین
مطابق سناریو چهارم حضور نیرو‌های روسی در اوکراین به شرق رودخانه دنیپر محدود نشده و نیرو‌های روسی با گذر از رودخانه و تقویت نیرو‌ها از جبهه شمال به پایتخت اوکراین کیف میرسند و با فلج کردن قوای نظامی اوکراین، یک دولت روس گرا در اوکراین منصوب می‌شود. بدون شرح این شدیدترین و خونی‌ترین سناریو محتمل است و روسیه به صورت مستقیم با کشور‌های عضو ناتو همسایه می‌شود. این سناریو مورد حمایت ملی گرایان افراطی روس می‌باشد و آن‌ها بر این باورند که روسیه برای دفع تهدید ناتو می‌بایست ابتکار عمل را در دست گرفته و عمق استراتژیک خود را تا مرز‌های لهستان به پیش برد، اما ناگفته پیداست که میتواند منجر به عواقب ناخواسته و از جمله جنگ‌های منطقه‌ای و حتی جهانی شود.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از کانال تلگرامی مجمع فعالان اقتصادی