شعار سال: هفت برم هم حالا سرنوشت مشابهی با دیگر دریاچه‌های فارس پیدا کرده است؛ عرصه‌های این دریاچه با ویلاسازی و باغ شهری‌ها هر روز کوچک و کوچک‌تر می‌شود.

زیستگاهی طبیعی که روزانه عرصه آن به واسطه تصرفات از بین می‌رود، ساخت و ساز‌هایی که حالا تعداد آن‌ها در سایه عدم نظارت افزایش یافته و عملا شرایط را برای ادامه زندگی در این زیستگاه از بین برده است.

تخریب عرصه منابع طبیعی، حفرچاه و زراعت، انبوه زباله، ساخت تفرجگاه و سازه‌ها در حریم برم، شکار و صید گونه‌های آبزی در دریاچه‌ها از جمله‌ها آسیب‌هایی هستند که هر روز بر تن رنجور برم‌های این منطقه گردشگری زده می‌شود.

در بازدید میدانی از منطقه هفت برم با حضور فعالان محیط زیستی؛ ساخت و ساز‌ها و اقامتگاه‌ها در فاصله چندمتری از برم‌ها و از بین رفتن پوشش طبیعی به واسطه تصرفات مهم‌ترین موضوعاتی بود که به آن اشاره شد.

ساخت و ساز‌های هفت برم کاملا در حریم آب است

سیروس زارع از فعالان محیط زیستی با ابراز نگرانی از شرایط هفت برم و خطر نابودی آن می‌گوید: تصرف حریم هفت برم مربوط به امروز نیست و باید قبل از این با تقویت نظارت در این حوزه، اجازه ساخت و ساز داده نمی‌شد.

وی ادامه می‌دهد: در واقع در منطقه هفت برم باید منابع طبیعی از عرصه خود حفاظت می‌کرد و محیط زیست هم لازم بوده حریم و عرصه تالاب را حفاظت کند، اما این حجم از ساخت و ساز‌ها به نوعی چشم پوشی بوده است و درحالی که شرح وظایف دستگاه‌ها مشخص بوده، اما هیچگونه ضابطه‌ای در این باره رعایت نشده است.

 

این کنشگر زیست محیطی می‌افزاید: در حال حاضر بخش خصوصی سرمایه گذاری کرده و از طرفی بخش دولتی باید وقت بگذارد تا حکم بگیرد و بودجه دولتی برای تخریب انجام دهد؛ عرصه ملی و طبیعی را از دست داده‌ایم و سرمایه دستگاه و بودجه‌ای هم خسارت دیده بخش خصوصی هم متضرر شده است.

زارع ادامه می‌دهد: حریم تالاب‌ها از ارتفاع آب لبریز رودخانه (داغاب) ۱۵۰ متر است، اما می‌بینیم که ساخت و ساز‌ها کاملا در حریم آب است و تنها فاصله جاده‌ای است که بین برم و باغ واقع شده است.

او تصریح می‌کند: هیچ ضمانتی نیست که در آینده این وضع دوباره تکرار نشود و هر آن احتمال دارد تعلل شخص و مسئول بعدی منجر به تصرف دیگران شود.

ساز و کار قانونی در هفت برم حاکم شود

این کنشگر زیست محیطی با تاکید براینکه باید سازو کار قانونی در هفت برم حاکم شود و حفاظت مشارکتی که در قالب شعار در مورد آن صحبت می‌شود اینجا جزء دستور العمل دستگاهی باشد، عنوان می‌کند: در واقع محیط زیست باید این موضوع را جدی بگیرد و با انجام کار فرهنگی و آموزشی با بومیان، از ظرفیت تشکل‌ها استفاده کند تا در نهایت جامعه محلی و پیرامونی را نسبت به داشته سرزمینی خود حساس سازد.

زارع با اشاره به اینکه همیشه قوه قهریه جواب نمی‌دهد و بحث فرهنگسازی تاثیر عمیقی دارد که بتواند سال‌ها بازدارنده باشد، خاطرنشان می‌کند: بحث حفاظتی صرفا فقط تا زمانی که چماق قانون باشد موفق است، اما تا شرایط متعادل شود امکان تصرف وجود دارد لذا باید فرهنگ و دانش زیستی را ارتقا و ارزش آن را به جوامع بیرونی تفهیم کنیم.

ساخت تفرجگاه در حریم هفت برم با هدف بهره اقتصادی

وی با اشاره به اینکه در حریم برم و در محدوده داغاب تفرجگاه ساخته شده در عین اینکه متریالی که استفاده شده بومی منطقه نیست، عنوان می‌کند: سازه به نحوی طراحی شده است که همه را برای سرمایه‌گذاری مخرب تحریک و انگیزه تصرف را تخریب می‌کند.

زارع با اشاره به اینکه استفاده از طبیعت باید با دانش بومی حاشیه نشینان همراه باشد، عنوان می‌کند: آنچه در هفت برم شاهد هستیم این است که دامنه کوه را تخریب کرده اند که سازه به رو به سمت برم باشد و این نشان می‌دهد که همه می‌خواهند از برم بهره اقتصادی داشته باشند و ارزش و کارکرد اکولوژی آن دیده نمی‌شود.

به گفته وی مسیرآبراه‌ها و دسترسی برم به آب کم و دسترسی برای زراعت و باغ‌ها در نظر گرفته شده است و به مرور این باغ‌ها منابع آب زیرزمینی را با حفر چاه‌ها تمام می‌کنند و برم‌ها خشک می‌شوند و اگر به همین روش پیش برویم تاچند سال دیگر برمی نخواهیم داشت و تالاب‌ها را از دست می‌دهیم.

مسئول کمیته احیای تالاب بین المللی کمجان با بیان اینکه از هفت برم حدود ۳ برم آب و ۴ برم را از دست داده ایم که این نشان می‌دهد ساختار اکولوژی به هم خورده است، بیان می‌کند: درواقع بستر طبیعی شخم خورده و دستکاری شده است و پوشش گیاهی طبیعی نداریم و برم‌ها را در میان مدت خشک می‌کنیم.

زارع ادامه می‌دهد: در واقع پوشش گیاهی، منابع آبی و برم‌ها را از دست می‌دهیم و داشته‌های چندهزار ساله را قربانی سرمایه گذاری کوتاه مدت می‌کنیم.

وی با بیان اینکه در دنیا از ۳۰ تا ۴۰ درصد منابع تجدید پذیر استفاده می‌کنند، اما در ایران ۸۰ درصد منابع را استفاده می‌کنیم، اظهار می‌کند: یعنی ۲ برابر میانگین نرم جهانی از منابع آبی استفاده و با این روند عملا ایران را غیر قابل سکونت می‌کنیم.

این فعال محیط زیستی در خصوص رویکرد لازم در منطقه هفت برم می‌گوید: محیط زیست باید تطبیق مرز و حریم تالاب و دریاچه را مشخص و تابلو‌ها را نصب می‌کرد تا در صورت انگیزه خرید و فروش و سرمایه گذاری حریم مشخص باشد و اگر این موارد صورت گرفته بود مقداری بازدارنده بود و باید بیش از این حریم را مشخص می‌کرد، اما صورت نگرفت.

به گفته زارع ۱۵۰ متر از آخرین داغاب حریم دریاچه است و مصوبه قانونی دارد و بر این اساس تمام ساخت و ساز‌های حوزه هفت برم در حریم هستند وباید تخریب شوند و حریم قانونی و منابع آبی به جای خود بازگردد.

همچنین سید علی اکبر کاظمینی، دبیر موسسه ۱۳ فروردین و مدرس محیط زیست فدراسیون کوهنوردی با بیان اینکه رفت و آمد‌ها و استفاده‌های ناپایدار منجر به از بین رفتن پوشش گیاهی در منطقه هفت برم شده است، عنوان می‌کند: این درحالی است که بخش مهمی از زیستگاه پوشش گیاهی است و زمانی که بخشی از زیستگاه ناقص باشد شرایط برای حیات زیستگاه و پرندگان امکان پذیر نیست.

کاظمینی می‌گوید: زادآوری، پناهگاه پوشش گیاهی و تامین غذا برای پرندگان در زیستگاه هفت برم از بین رفته و این در حالی است که عوامل مختلفی برای یک زیستگاه مهم است.

این فعال زیست محیطی تاکید می‌کند که توان اکولوژیک منطقه هفت برم این همه باغ نیست و تالاب خیلی زودتر از آنچه پیش بینی می‌کنیم خشک می‌شود و از بین می‌رود.

وی با بیان اینکه غذا و پوشش گیاهی برای پرندگان در هفت برم نمانده است و شرایط فراهم نیست، ابراز می‌کند: درواقع تپه‌ها و کوه‌ها تصرف شده است و با ساخت و ساز‌ها آب تالاب برداشت.

به گفته کاظمینی محیط زیست باید برای این سیستم و تالاب به عنوان آنچه در تصرفش است محدوده و حریم مشخص و عوامل خطرساز را از بین ببرد و جلوی ساخت و ساز‌های بیش از اندازه را بگیرد. وی ادامه می‌دهد: با از بین بردن پوشش و بوته‌ها نقش فرو رفت آب در زمین را از دست داده ایم و آب را از زیر زمین برای باغات می‌کشیم.

درحالی طی سال‌های گذشته ساخت و ساز‌ها در بستر و حریم رودخانه و عرصه‌های طبیعی به معضلی برای محیط زیست تبدیل شده است که این عرصه‌ها به صورت غیر منطقی و خلاف قانون به ملک شخصی تبدیل و به تقابل و تهدیدی جدی برای عرصه زیست محیطی تبدیل شده است.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از ایلنا، تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۴۰۰، کد خبر: ilna.news/۱۲۰۷۸۶۹