شعار سال: اگر با نگاهی عمیق به روابط خارجی رژیم غاصب صهیونیستی با کشور‌های منطقه خواهیم دید در میان بازیگران سیاسی منطقه که بیشتر آن را کشور‌های عربی تشکیل می‌دهند، به غیر از ایران در عصر حاکمیت رژیم پهلوی، این سران کشور ترکیه بوده و هستند که همواره با سران رژیم صهیونیستی در یک ماه عسل همیشگی به سر می‌برند.

اما جالب اینجا است که حزب عدالت و توسعه از بدو تأسیس و قدرت گیری با وجود این که در مکتب اندیشه سیاسی پروفسور نجم الدین اربکان یکی از ضد امپریالیست‌ترین و ضد صهیونیست‌ترین چهره‌های ترکیه و جهان اسلام شاگردی کرده بود به مرام سیاسی استاد خویش پشت پا زده و ماه عسل جدیدی را در تل آویو با صهیونیست‌ها آغاز کرد.

در مصاحبه پیش رو با استاد سید علی قائم مقامی کارشناس زبردست مسائل ترکیه به دنبال بررسی علل و عوامل این رابطه گرم و صمیمی در طول تاریخ و در دوره کنونی هستیم.

قائم مقامی: کشور ترکیه بنا به توصیه آمریکا رژیم غاصب صهیونیستی را در ۲۸ مارس ۱۹۴۹ م به رسمیت شناخت. در ۹ مارس ۱۹۵۰ م روابط سیاسی ترکیه با این رژیم رسماً آغاز شده و در سطح کاردار نمایندگانی بین ترکیه و صیونیست‌ها مبادله شدند. در ۴ جولای ۱۹۵۰ مقرارداد همکاری دوجانبه و مبادلات تجاری بین آنکارا و تل آویو امضا شد و در ۲۳ نوامبر ۱۹۵۸ با بروز بحران کانال سوئز برای خشنودی مصر سفیر ترکیه در تل آویو به آنکارا فراخوانده شد. در سال ۱۹۵۷ م ترکیه برای حفظ موقعیت خود در جهان عرب و اسلام از صهیونیست‌ها درخواست کرد که همکاری‌های دوجانبه اطلاعاتی را افشا نکنند پس از این درخواست تل آویو نماینده ویژه خود را به نزد عدنان مندرس نخست وزیر وقت ترکیه اعزام کرد و در این دیدار گفتگو‌هایی درباره آغاز همکاری‌های اطلاعاتی بین سازمان امنیت ملی ترکیه (میت) و سرویس اطلاعات و ترور صهیونیست‌ها (موساد) رد و بدل شد تا این که در آوریل ۱۹۵۸ م رژیم صهیونیستی مذاکرات خود را با رژیم پهلوی و پادشاهی اتیوپی آغاز نمود و در این زمینه دستآورد‌های مثبتی را کسب کرد و سپس به مذاکره با کشور ترکیه پرداخت. در ۲۸ آگوست ۱۹۵۸ م بن گورین نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس و هیئت همراهش متشکل از گلدا مایر وزیر امور خارجه، شیمون پرز جانشین وزارت خارجه این رژیم و زوی تسور رئیس ستاد کل ارتش رژیم صهیونیستی برای مذاکره با عدنان مندرس رهبر حزب دموکرات و نخست وزیر وقت ترکیه به آنکارا سفر کردند. در این دیدار عدنان مندرس و بن گورین به منظور مبارزه با رادیکالیسم چپ سوسیالیستی و اسلامگرایی و نیز مقابله با نفوذ اتحاد جماهیر شوروی در غرب آسیا قراردادی در خصوص همکاری پنهان نظامی و اطلاعاتی امضا کردند.

بنابراین روابط امنیتی-نظامی ترکیه و رژیم صهیونیستی روابطی ریشه دار و البته پنهان بوده است؟

قائم مقامی: بله از همان ابتدا ارتش ترکیه و رژیم صهیونیستی و نیز نهاد‌های امنیتی رژیم اشغالگر قدس و سازمان‌های امنیتی ترکیه به صورت مخفیانه همکاری داشتند. البته این همکاری در دهه ۱۹۸۰ م تقریباً آشکار شد.

به چه دلایلی؟

قائم مقامی: در تاریخ ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ م در ترکیه یک کودتای نظامی به رهبری ارتشبد کنعان اورن به وقوع پیوست. در این هنگام آمریکایی‌ها گفتند که: «بچه‌های ما این کودتا را در ترکیه راه انداختند.» کنعان اورن هم گفت: «ما برای مبارزه با ارتجاع سیاه یعنی اسلام و تهدیدات ارتجاع سرخ یعنی جریان‌های کمونیستی و سوسیالیستی وابسته به شوروی این کودتا را انجام دادیم.» رژیم صهیونیستی نیز پیامی در حمایت از این کودتای نظامی صادر کرد و این گونه همکاری‌های آشکار و پنهان ترکیه با رژیم اشغالگر قدس در دهه ۱۹۸۰ م آغاز شد. تا این که در سال ۱۹۹۶ م و بعد از شبه کودتای ۲۸ فوریه ۱۹۹۷ م همکاری‌های همه جانبه کشور ترکیه و رژیم غاصب صهیونیستی بیش از پیش گسترش یافت. در دهه ۱۹۹۰ م تانک‌ها و هواپیما‌های اف ۱۶ ترکیه باید توسط آمریکا نوسازی و مدرنیزه می‌شد، اما آمریکا نپذیرفت و ترکیه را به سمت همکاری با رژیم صهیونیستی در این زمینه سوق داد. از سال ۱۹۹۷ تا اوایل دهه ۲۰۰۰ م ۱۷۰ تانک ترکیه و چندین اسکادران اف ۱۶ ترکیه در درون مرز‌های رژیم غاصب صهیونیستی مدرنیزه شدند. بعد از به قدرت رسیدن آقای اردوغان و پیش از تأسیس حزب عدالت و توسعه و البته پیش از به دست گرفتن رسمی قدرت وی قبل از دستیابی به قدرت با لابی‌های یهودی-صهیونیستی آمریکا یکسری مذاکرات انجام داد و موافقت آن‌ها را برای در دست گرفتن قدرت به دست آورد. تا این که در نهایت در سال ۲۰۰۴ م نشان عالی خدمت به یهودیت و صهیونیسم را از لابی آدل گرفت و از سال ۲۰۰۵ تا اواخر ۲۰۰۹ م برای عادی سازی روابط بین سوریه و رژیم صهیونیستی میانجیگری نمود.

با توجه به فرمایشات جناب عالی دولت‌های مختلف ترکیه که عموماً هم لائیک و سکولار بوده‌اند و خیلی عقیده‌ای به اسلامگرایی نداشته‌اند روابط خوبی با صهیونیست‌ها داشته‌اند و حتی در مقاطعی این روابط را علنی کرده‌اند، اما می‌خواهم بدانم چرا دولت فعلی ترکیه به سردمداری حزب عدالت و توسعه از زمانی که به قدرت رسیده با توجه به این که تشکیلات آقای اردوغان از درون جریان متمایل جنبش "حرکت ملی گوروش" به رهبری آقای نجم الدین اربکان بیرون آورد و با توجه به تمایلات آشکار ضد صهیونیستی آقای اربکان و با توجه به راهپیمایی ضد صهیونیستی طرفداران آقای اربکان در قبل از کودتای ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ م با توجه به این واقعیت‌ها علت این که حزب عدالت و توسعه از ابتدای به دست گرفتن حکومت به سمت توسعه روابط با رژیم صهیونیستی پیش رفته چیست؟

قائم مقامی: پروفسور دکتر نجم الدین اربکان رهبر جنبش ملی گوروش در ترکیه که یک اسلامگرای ضد امپریالیست و ضد صهیونیست بود. چند هفته قبل از کودتای ۱۹۸۰ م بزرگترین راهپیمایی ضدصهیونیستی را در قونیه به راه انداخت که یکی از دلایل کودتای ۱۹۸۰ ارتش در ترکیه به رهبری ارتشبد کنعان اورن همین بود؛ که در بیانیه کودتاگران هم به همین نکته اشاره شده است. راهپیمایی قونیه به رهبری جنبش ملی گوروش و جنبش جوانان آکنجی صورت گرفت؛ که عده‌ای هم در آن راهپیمایی بزرگ مجروح شدند. در سال ۱۹۹۷-۹۷ م آقای اربکان تشکیلات بزرگ D۸ را راه اندازی کرد که متشکل از ایران، ترکیه، مصر، اندونزی، مالزی، عربستان سعودی و سایر کشور‌های بزرگ اسلامی بود. اربکان به دنبال گسترش D۸ بود. یعنی یکسری طرح‌هایی را اجرا کرد، اما رجب طیب اردوغان به نوعی همه این سیاست‌های راهبردی را از بین برد. اربکان نیز در پاسخ به اقدامات اردوغان گفت: «این‌ها لباس ملی گوروش را از تن خود درآورده و لباس صهیونیست‌ها را پوشده‌اند.» مستقیماً هم آقای اردوغان را مورد خطاب قرار داد با وجود این که اردوغان از طرف آمریکا برای عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی و سوریه مأموریت داشت. ایهود اولمرت به منظور عملیاتی کردن عادی سازی روابط با سوریه به ترکیه آمد. اما وقتی به سرزمین‌های اشغالی بازگشت صهیونیست‌ها از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ م عملیات موسوم به سرب گداخته را آغاز کرده بودند که طی آن تعداد زیادی از مردم غزه کشته شدند در اینجا آقای اردوغان گفت که: «رژیم صهیونیستی ما را فریب داده است.» تا این که جریان حمله به کشتی مرمره آبی توسط رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۱۰ به وقوع پیوست؛ و روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی از لحاظ سیاسی و دیپلماتیک تیره شد، اما همکاری‌های تجاری و اطلاعاتی به صورت روز افزون تا به امروز ادامه یافته است.

مسائل ترکیه آینده روابط دستگاه‌های امنیتی-اطلاعاتی ترکیه با رژیم صهیونیستی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

قائم مقامی: روابط اطلاعاتی ترکیه و رژیم صهیونیستی یک روابط دوجانبه و در عین حال چندجانبه است یعنی بخشی از آن شامل روابط اطلاعاتی و نظامی ترکیه با رژیم صهیونیستی می‌شود و بخش دیگری از آن شامل روابط اطلاعاتی-نظامی ترکیه، آمریکا و اسرائیل با هم است. قسمت دیگر مربوط به روابط اطلاعاتی-نظامی ترکیه با کشور‌های عضو اتحادیه اروپا و ناتو به خصوص آلمان با رژیم صهیونیستی است. علاوه بر این باید از روابط همه جانبه ترکیه با این رژیم یاد کنیم آقای مولود چاووش اوغلو در سفر اخیر خود به سرزمین‌های اشغالی به این نکته اشاره کرد. همچنین به عنوان مثال پیش از این رژیم صهیونیستی با ناتو همکاری‌های محدودی داشت و فقط هواپیما‌های این رژیم در حریم هوایی دشت قونیه توسط ناتو آموزش‌های نظامی می‌دیدند ماجرای حمله رژیم صهیونیستی به کشتی مرمره آبی این آموزش‌های نظامی را به حالت تعلیق درآورد. اما همکاری اطلاعاتی ترکیه با صهیونیست‌ها همچنان ادامه داشت. علاوه بر آن رژیم اشغالگر قدس و ناتو به صورت رسمی همکاری نداشتند. اما ترکیه آغاز همکاری ناتو با رزیم صهیونیستی را وتو نکرد و اجازه داد که این رژیم همکاری همه جانبه و رسمی خود را با ناتو آغاز کند. همچنین رژیم صهیونیستی عضو سازمان OECD نبود، اما ترکیه عضویت رژیم صهیونیستی در این سازمان را هم وتو نکرد و در همه جا راه را برای این رژیم باز کرد.

 

با توجه به این که روابط دولت آقای اردوغان با رژیم غاصب قدس این قدر عمیق است شما در سوریه این روابط را چگونه می‌بینید؟

قائم مقامی: خود آقای اردوغان گفته که «ما به رژیم صهیونیستی نیاز داریم و این رژیم هم به ما نیازمند است.» وی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود گفته که: «رژیم صهیونیستی و ترکیه در سوریه منافع مشترک دارند.» یعنی هم منافع امنیتی-اطلاعاتی و هم منافع مشترک ژئوپلتیک دارند. هدف اردوغان از ورود به عرصه جنگ سوریه این بود که در این کشور یک رژیم وابسته به ترکیه و آمریکا به وجود بیاورد و با رژیم صهیونیستی همسایه شود. یعنی به عبارت بهتر مانع سوریه را از میان بردارد.

در میان سخنان خود به سفر اخیر آقای چاووش اوغلو به سرزمین‌های اشغالی اشاره کردید جناب عالی این سفر و تأثیر آن بر روابط آتی ترکیه و رژیم اشغالگر قدس را چطور ارزیابی می‌کنید؟

قائم مقامی: ترکیه با رژیم صهیونیستی همکاری‌های بسیار گسترده‌ای را خواهد داشت. آقای چاووش اوغلو در سفر اخیر خود به سرزمین‌های اشغالی در شورای عالی کار ترکیه و رژیم صهیونیستی در تل آویو سخنرانی نمود. البته وی به قدس هم سفر کرد. زیرا کشور ترکیه منطقه قدس غربی را به نوعی به صورت "دوفاکتو"به عنوان پایتخت این رژیم اشغالگر قدس به رسمیت شناخته است. کاری که آمریکا آن را صورت رسمی انجام داده است. ترکیه طرفدار دو دولت در کنار هم در سرزمین‌های اشغالی است. یعنی طرح سازمان ملل متحد را در خصوص مناقشه فلسطین دنبال می‌کند. چاووش اوغلو در شورای عالی کار ترکیه و رژیم صهیونیستی سخنرانی کرد و گفت که: «در دوران اوج گیری بیماری کرونا حجم تجارت ترکیه و رژیم صهیونیستی به بیش از ۶ میلیارد دلار رسیده بود، اما با ۳۰ درصد افزایش در سال ۲۰۲۱ م به بیش از ۸ میلیارد دلار رسید.» حتی برخی از آمار نشان می‌دهد که تجارت بین ترکیه و رژیم صهیونیستی حدوداً به ۱۱ میلیارد دلار رسیده است. چاووش اوغلو همچنین در این سخنرانی گفت که: «ترکیه و رژیم صهیونیستی در زمینه فناوری‌های مختلفی مانند هوا فضا، اتومبیل‌سازی، انرژی‌های فسیلی و انرزی پاک، آبیاری همکاری‌هایی داشته اند.» رژیم صهیونیستی در سد سازی‌های اخیر ترکیه به خصوص در فرایند ساخت و راه اندازی سد ایلیسوی ترکیه حضور فعالی داشت. همچنین قبل از این که اسحاق هرتزوک به ترکیه سفر کند مجلس صادر کنندگان ترکیه که شامل بیش از ۱۲۰ شرکت ترکیه‌ای می‌شود در ۵ الی ۸ مارس به اراضی اشغالی سفر کردند همچنین بیش از ۴۰۰ شرکت رژیم صهیونیستی هم در این سفر با شرکت‌های ترکیه قرارداد‌هایی امضا کردند و این مذاکرات اقتصادی به بیش از ۱۰۰۰ پروتکل و قرارداد ختم شد چاووش اوغلو در جمع اعضای مجمع صادرکنندگان ترکیه Tim سخنرانی کرد.

با این حساب به نظر شما آینده را چطور می‌توان دید؟

قائم مقامی: صد درصد روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی رو به گسترش خواهد بود. زیرا به عنوان مثال، چون ترکیه طرح خرید اف ۳۵ آمریکا را با وجود این که یکی از ۹ کشور عضو طرح خرید و تولید هواپیما‌های پنهان اف ۳۵ آمریکا است به دلیل خرید سامانه پدافند هوایی و موشکی اس ۴۰۰ ساخت روسیه از این طرح اخراج شده است و حالا ترکیه از ایالات متحده آمریکا می‌خواهد که بجای اف ۳۵ که ۱.۴ میلیارد دلار آنرا پرداخت کرده است؛ نسل جدید اف ۱۶ را خریداری کند و نیز درخواست بازسازی اف ۱۶‌های خود توسط آمریکا را دارد. من احتمال می‌دهم که اگر امریکا این درخواست ترکیه را نپذیرد این کشور دوباره هواپیما‌های اف ۱۶ خود را برای بازسازی به رژیم صهیونیستی تحویل دهد.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از نورنیوز، تاریخ انتشار:۲۱ خرداد ۱۴۰۱، کد خبر: ۹۷۹۸۸، nournews.ir