شعار سال: دین منظور، ابتدا باید روش های دستی مورد نیاز در امر تنظیم نمودن فریم را مورد بررسی و مطالعه قرار داده، تا جایی که نسبت به این موضوع تسلط کافی پیدا کند . به همین جهت روشهای استاندارد در تنظیم عینکهای مختلف تهیه و تقدیم می گردد.

فیس فرم(Face Form ) چیست؟

فیس فرم، اصطلاحی است برای عینک هایی که از وضعیت قرار گرفتن در شرایط 4 نقطه تماس خارج شده باشند و یا وقتی که جلوی فریم، تنها اندکی با فرم صورت هماهنگی و همخوانی داشته باشد.

 چهار نقطه تماس:

اگر حدقه فریم در هر نقطه ای که خط کش از آن عبور می کند، با خط کش تماس داشته باشد، نشانگر صحت تنظیم عینک است. (البته هنگامی که PD فریم، برابر با PD بیمار باشد.)

بیشتر فریم ها، حداقل با مقداری فیس فرم ساخته شده اند. این موضوع، خصوصاً در مورد فریم های بزرگ و فریم های ضخیم فلزی صدق می کند. فریم های دارای فیس فرم، که با آزمایش چهار نقطه ی تماس همخوانی ندارند می بایست متقارن باشند. یعنی قسمت های گیجگاهی حدقه فریم باید با خط کش، تماس داشته باشند و دو قسمت دماغه هم می بایست نسبت به خط کش دارای فاصله یکسان باشند.

زیاد بودن فیس فرم، نشانه آن است که دو قسمت دماغه حدقه ی فریم، از خط کش فاصله زیادی دارد وکم بودن فیس فرم، زمانی پیش می آید که در فریم، تنها قسمت های دماغه حدقه فریم، خط کش را طی می کنند.

نمونه ای از یک فریم با انحنای منفی

از آنجا که تقارن فریم بعد از قرار دادن عدسی بسیار مهم است، در هر دو مورد مذکور (زیادی یا کمی فیس فرم) راه حل، تغییردادن پل است. برای این منظور، ابتدا پل را گرم کرده تا نرم شود. سپس، حدقه فریم را همراه با عدسی، به گونه ای بگیرید که انگشتان شست در قسمت داخل و سایر انگشتان در خارج عینک قرار گیرند. سپس عدسی ها را در جهتی که لازم است، حول محور پل تنظیم نمایید.

مجموعه تصاویر زیر، استفاده درست یا نادرست زاویه پانتوسکوپیک و ریتروسکوپیک و فیس فرم را بر اساس محل قرار گرفتن مرکز اپتیکی عدسی نشان می دهند. علائم C1 و C2، نشان دهنده ی مکان مرکز اپتیکی توان سطح اول و دوم عدسی می باشند. آنها همچنین، موقعیت محور اپتیکی عدسی را نشان می دهند تصاویر CوJ از نظر تئوری صحیح باشند، اما نبایست بدین شکل عمل نمود (عدم رعایت فاکتورهای زیبایی). با انتخاب یک فریم خوب، می توان از بروز چنین وضعی جلوگیری نمود.

•صحیح از نظر زاویه پانتوسکوپیک

B. صحیح از نظر زاویه پانتوسکوپیک

C.از نظر اپتیکی صحیح می باشد. ولی از نظر مسائل زیبایی پیشنهاد نمی شود.

D.صحیح نیست. زیرا زاویه پانتوسکوپیک نادرست می باشد. (در هنگامی که فریم خیلی بالا قرار گیرد و یا اینکه زاویه پانتوسکوپیک درجه اش زیاد باشد.)

E.صحیح نیست. از نظر زاویه پانتوسکوپیک (زیرا فریم خیلی پایین قرار دارد و یا اینکه مقدار زاویه پانتوسکوپیک کافی نمی باشد.)

F.صحیح از نظر فیس فرم (زیرا PD بیمار با PD فریم مساوی است.)

G.صحیح نیست (در موقعی که PD بیمار کمتر از PD فریم می باشد.)

H.صحیح (در موقعی که PD بیمار کمتر از PD فریم می باشد.)

I.صحیح نیست. (زیرا PD بیمار بزرگتر از PD فریم می باشد.)

J.از نظر اپتیکی صحیح می باشد. ولی از نظر مسائل زیبایی پیشنهاد نمی شود. (زیرا PD بیمار بزرگتر از PD فریم می باشد.)

* کنترل تنظیم افقی:

در شکل زیر از نظر افقی، تنظیم به طور صحیح انجام گرفته است. زیرا که فاصله خط کش تا قسمت انتهایی در هر دوطرف فریم، یکسان است.

نمونه ای از یک پل (دماغه) کج:

مطابق شکل زیر، عدسی ها هیچ گونه چرخشی را نشان نمی دهند. خطا بر اثر بالا قرار گرفتن یک عدسی نسبت به عدسی دیگر ایجاد شده است.

ایکسینگ (X-ing):

حالتی است که وقتی حدقه های فریم را از پهلو نگاه می کنیم، با همدیگر شکل حرف X را نشان می دهند. روش های تنظیم آن درفریم های فلزی و کائوچوئی در شکل زیر نشان داده شده است.

هنگام گرفتن عینک به منظور رفع مشکل ایکسینگ، مچ های دست می بایست در جهت مخالف هم حرکت کنند.

(در هنگام تنظیم، می بایست دست ها یا ابزار را در جهت مخالف حرکت دهید.)

در این حالت، عدسی ها متقارنند؛ ولی دماغه به طور مناسب تنظیم نشده است.

دسته های این عینک به طور قابل ملاحظه ای از هم دور شده اند.( از حالت موازی خارج شده اند.)

یکی از روش ها جهت کاهش باز بودن بیش از اندازهی دسته ها (پس از حرارت دادن کمی از منطقه ی اندپیس، جهت عینک های کائوچوئی) گرفتن حدقه فریم به همراه عدسی آن و فشار آوردن انگشت شست به منطقه لولای فریم(Endpiece) مطابق شکل زیر می باشد.

یکی از ساده ترین و موفق ترین روش ها جهت کاهش باز بودن بیش از حد دسته ها، فشار آوردن منطقه ی لولا بر روی یک سطح صاف است. (شکل زیر)

در زمانی که در خم کردن منطقه ی لولا با مشکلی روبرو می شویم، می توانیم عدسی را از حدقه خارج کنیم. سپس به منطقه لولا فشار آوریم.

در صورتی که هیچ کدام از روش های گفته شده مؤثر نباشد. می توان از یک ابزار به نام (انبردست خاص) که یک طرف آن از جنس پلاستیک فشرده و طرف دیگر آن فلزی می باشد، استفاده نمود. بدین صورت که طرف پلاستیکی آن بر روی فریم و قسمت فلزی آن بر روی لولای فلزی فریم قرار می گیرد و به اندازه مورد نیاز خم می کنیم.

در عینک های فلزی طبق شکل زیر، می توان از انبر دست خاص استفاده نمود.( به طور کل جهت استفاده از انبردست هایی که یک طرف آن از جنس پلاستیک فشرده می باشد، در هنگام تنظیم، باید طرف پلاستیکی رادر محلی که امکان آسیب پذیری دارد، قرار دهید.)

در این انبردست ها ممکن است که هر دو طرف، از جنس پلاستیک یا از جنس فلز باشند؛ که هر کدام کاربرد خاصی دارند.

روش های تغییر و تنظیم زاویه پانتوسکوپیک در فریم های فلزی :

فریم را در نزدیک محل لولا نگه می داریم، سپس دسته را به طرف پایین خم می کنیم لولا را توسط انبردست یک سر پلاستیک نگه می داریم و دسته رادر قسمت بالا و پایین لولا، با انبردست دو سر پلاستیک نگه می داریم.

سپس، دسته را به طرف پایین یا بالا خم می کنیم. (شکل زیر)

قسمت جلوی فریم را با دست می گیریم. سپس، دسته را از قسمت بالا و پایین محل لولا، با انبردست دو سر پلاستیک نگه می داریم و آن را به طرف بالا یا پایین خم می کنیم. (شکل زیر)

قسمت جلوی فریم را در منطقه نزدیک لولا، با دست می گیریم. لولا را با انبردست زاویه دهنده دسته، محکم می گیریم. سپس، با انبر فوق آن را خم می کنیم.

لولا را با انبردست زاویه دهنده لولا می گیریم. سپس، دسته را با دست گرفته و به پایین خم می کنیم.

گاهی اوقات، برای تنظیم دسته ها می بایست از روش سوهان کاری دسته ها استفاده نماییم. (البته با در اختیار داشتن چند سوهان با کاربردهای مختلف) شکل زیر روش گرفتن و نگهداری عینک و اتکای آن به یک میز و یا یک مکان محکم را (جهت عدم جابه جایی و لرزش هنگام سوهان کاری ) نشان می دهد.

شکل (a)، نشان دهنده ی اتصال مناسب دسته، با تنهی فریم می باشد. (مشاهده از کنار)

شکل(b)، یک دسته ی سوهان کاری شده ی نامناسب را نشان می دهد. (مشاهده از کنار)

شکل A، اتصال صحیح دسته به تنه را نمایش می دهد. (مشاهده از بالا)

شکل B، روش سوهان کاری نادرست دسته را نشان می دهد. (مشاهده از بالا)

شکل زیر، آزمایش بالا و پایین بودن دسته ها را به روش تماس با سطح صاف نشان می دهد.

در شکل زیر، همان طور که ملاحظه می کنید،انتهای یکی از دسته ها به طرف داخل بیشتر از دیگری خم شده است. جهت رفع مشکل، کافی است که همان منطقه را گرم کرده، سپس به مقدار مورد نیاز تنظیم نمایید.

جلو و عقب بودن حدقه ها را می توان، با گرفتن پل توسط دو انبر دست و چرخاندن آنها تنظیم نمود.

در هنگامی که عدسیها مانند شکل زیر، جلو و عقب هستند، بهتر است که انبردست A را به عنوان اهرم ثابت در محل پل (که به صورت نزدیکتر است) و انبردست B را به عنوان فشاردهنده و تنظیم کننده، مورداستفاده قرار دهید.

در زمانی که فریم، همانند شکل زیر، از تنظیم خارج شده است، انبردست B را به عنوان اهرم ثابت و انبردست را (که درنزدیکترین نقطه به منطقهی غیر تنظیم قرار گرفته) به عنوان اهرم فشار دهنده، مورد استفاده قراردهید.

در شکل زیر عدسی های تنظیم شده را مشاهده می نمایید.

برای تغییر زاویهی دسته در عینک های فلزی رایج، می توان به روش ساده، قسمت جلوی فریم را محکم دریک دست نگهداشته، دسته عینک را بسته و با دست دیگر دسته را خم و تنظیم نمایید.

تنظیم استاندارد پدها:

به طور کلی، ضمن رعایت استاندارد اندازه های زاویهی پدها نسبت به فریم، در هنگام تنظیم، می بایست، رعایت فاکتورهای زیبایی و راحتی بیمار را مد نظر داشت بهتر آن است که پدها با شیب یبنی هماهنگ گردد. (هرگاه نیروی وارد بر جسم، بر محیط بیشتری تقسیم شود، از فشار وارد بر آن جسم کاسته می شود.) و درهنگام تنظیم، مراقب باشیم که حداقل یک میلی متر،طرف بینی حدقه، با بینی فاصله داشته باشد. در شکل زیر، مقدار استاندارد زوایای پدها در حالات مختلف مشاهده می شود.

زاویه از جلو

حد فاصل حدقه تا بینی (مشاهده از روبرو)

مشاهده زاویه از بالا

           زاویهی شیب پدها

روش کنترل تنظیم افقی فریمهای بدون حدقه (ریم لس)

روش کنترل چهار نقطه ی تماس در فریم های بدون حدقه که در اینجا خط کش مورد نظر، زیر پدها و بر روی عدسی های نصب شده قرار می گیرد.

برای اطمینان بیشتر جهت کنترل فریم های بدون حدقه، یک بار هم لبه خط کش را بالای پدها قرار داده و کنترل می نماییم.