شعارسال: مسعود پزشکیان بعد از ظهر امروز چهارشنبه ۲ مهر ۱۴۰۴ به وقت محلی، در ادامه برنامه‌های سفر به نیویورک، در دیدار «یوناس گار استوره» نخست وزیر نروژ، با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران بر اساس مبانی اعتقادی و نیز رویکرد روشن سیاسی، هرگز به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نخواهد بود، بدبینی کشور‌های غربی نسبت به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را ناشی از سوءتفاهم و بخشی از آن را نیز به دلیل تبلیغات غیرواقعی رژیم صهیونیستی دانست.

رئیس جمهور با بیان اینکه اگر اسنپ‌بک اتفاق بیفتد، گفت‌و‌گو دیگر معنایی ندارد، افزود: کشور‌های غربی باید پایبندی خود به تعهدات‌شان را نشان دهند تا اساسا تفاهم معنا و مفهوم پیدا کند؛ وضعیت فعلی به دلیل عدم پایبندی طرف غربی به تعهداتشان پدید آمده است.

نخست وزیر نروژ نیز در این دیدار با تاکید بر اینکه اراده کشور‌های غربی بر حل مشکلات است، اظهار داشت: باید به دنبال راه‌حل‌هایی برای تفاهم و رفع نگرانی‌ها بود؛ در این صورت امکان جلوگیری از اسنپ‌بک وجود خواهد داشت.

توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر:

رافائل گروسی روز دوشنبه گذشته در گفت‌و‌گو با خبرگزاری فرانسه بیان داشته بود که، «بدیهی است که اکنون در یک مقطع بسیار دشوار قرار داریم. شرایطی بسیار دشوار پیش روی ماست.» وی افزود که گفت‌و‌گو‌ها میان طرف‌های مرتبط برای امروز در نیویورک برنامه‌ریزی شده است. گفتنی است، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان که طی سال‌های گذشته به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکرده‌اند، ششم شهریورماه «ابلاغیه» فعال‌سازی مکانیسم پس‌گشت (اسنپ‌بک) را به شورای امنیت ارسال نمودند. بر اساس توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، موعد پایان برخی بند‌های کلیدی توافق موسوم به «روز انتقالی» در آبان‌ماه فرا می‌رسد. تروئیکای اروپایی که در اجرای تعهدات اقتصادی خود ناکام بوده‌اند، اکنون مدعی هستند که همچنان «بدون ابهام» حق بازگرداندن تحریم‌ها را دارند، زیرا ایران تعهداتش را نقض کرده است.

این در حالی است که اقدامات ایران در کاهش تعهدات هسته‌ای، پس از خروج آمریکا از توافق و ناتوانی اروپا در جبران خسارت‌ها، تدریجی، تحت نظارت آژانس و برگشت‌پذیر اعلام شده بود. سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران طی نامه‌ای به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل با رد برداشت ناصواب تروئیکا از سازوکار حل‌وفصل اختلافات مندرج در برجام و موضوعات مرتبط با قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید کرد: «از تمامی اعضای شورای امنیت می‌خواهیم دست رد به دغل‌کاری‌های سیاسی ناروا بزنند و نسبت به صیانت از یکپارچگی حقوق بین‌الملل و مرجعیت شورای امنیت اهتمام ورزند. مسیر پیش‌ِ رو در احترام متقابل است نه در اجبار.». همچنین وزرای خارجه ایران، چین و روسیه با ارسال نامه مشترکی به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، با رد تلاش سه کشور اروپایی برای احیای قطعنامه‌های لغوشده شورای امنیت علیه ایران تصریح کردند: اعلان ارسالی این کشور‌ها بر خلاف رویه‌های مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و فاقد مبنای حقوقی لازم است و باید باطل و بلااثر در نظر گرفته شود.

شورای امنیت سازمان ملل هفته گذشته درباره پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی کره‌جنوبی به‌عنوان رئیس دوره‌ای شورا درخصوص تداوم رفع تحریم‌ها علیه ایران رأی‌گیری کرد؛ اما این پیش‌نویس نتوانست ۹ رأی لازم از مجموع ۱۵ رأی اعضای شورا را کسب کند. چهار کشور چین، روسیه، پاکستان و الجزایر به قطعنامه یادشده رأی مثبت دادند، در حالی که ۹ کشور شامل انگلیس، فرانسه، ایالات متحده، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، یونان، پاناما و سومالی با آن مخالفت کردند و دو کشور گویان و کره‌جنوبی نیز رأی ممتنع دادند. با رد این قطعنامه، مکانیسم موسوم به «اسنپ‌بک» بلافاصله فعال نخواهد شد، اما این روند عملاً به ابزاری برای افزایش فشار بر ایران و واداشتن کشورمان به پذیرش مطالبات آمریکا و سه کشور اروپایی در مهلت ۳۰ روزه تا ۵ مهر ۱۴۰۴ بدل شده است. گفتنی است سازوکار اسنپ‌بک در شرایط بی‌اعتمادی میان ایران و گروه ۱+۵طراحی شد تا در صورت عدم اجرای تعهدات، تحریم‌های رفع‌شده بازگردند. با این حال، برجام بر دو پایه متوازن، یعنی تعهدات هسته‌ای ایران و رفع تحریم‌ها استوار بود و خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ همراه با بازگشت تحریم‌ها و سیاست فشار حداکثری، به‌علاوه ناتوانی اروپا در عمل به وعده‌های اقتصادی، سال‌هاست این توازن را بر هم زده است.

گروسی در پاسخ به این پرسش که بازرسان آژانس مستقیماً می‌توانند به فردو، نطنز و اصفهان بروند یا به گزارش ایران متکی خواهند بود؟، گفت: «ابتدا باید گزارشی دریافت کنیم که وضعیت را توضیح دهد، سپس آن را ارزیابی می‌کنیم و در نهایت باید از این مراکز بازدید و بازرسی کنیم.». وی همچنین در پاسخ به این پرسشی درباره دسترسی بازرسان آژانس برای بازدید از مراکز فردو، نطنز و اصفهان گفت: «بله، اما خودکار نیست.» گروسی سپس در سخنانی سیاسی مدعی شد: «برخی در ایران می‌گویند هنوز بر سر چیزی توافق نشده است و شما نمی‌توانید اینجا بیایید. مسلما اینها اظهارات سیاسی است. واقعیت این است که وقتی اعلام کنیم نظارت انجام می‌شود، روند نظارت باید پیش برود.».

او در پاسخ به پرسشی درباره محل ذخایر اورانیوم با خلوص بالا در ایران که در جریان حملات ایالات متحده و رژیم اسرائیل هدف قرار گرفت، گفت اطلاعاتی در این زمینه ندارد. گروسی افزود: ما فکر می‌کنیم بیشتر مواد همچنان همانجا است و احتمالاً زیر زمین دفن شده است. وقتی گزارش ایران را دریافت کنیم، روند تعامل و بازرسی‌ها آغاز خواهد شد.». خبرنگار ادامه داد: «آمریکا و اروپا سه خواسته مشخص دارند؛ همکاری با آژانس، گفت‌وگوی مستقیم با آمریکا و حسابرسی کامل از مواد هسته‌ای. آیا ایران این سه مورد را انجام می‌دهد؟» گروسی پاسخ داد: تا حدی همه این موارد در حال انجام است. البته به این بستگی دارد که چه معیاری برای سنجش کافی بودن آنها در نظر گرفته می‌شود.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون