يکشنبه ۲۹ تير ۱۴۰۴ - 
رازهای سر به مهر قجری؛
«آقا رضا عکاس‌باشی اقبال‌السلطنه»،در حدود سال ۱۲۲۲ شمسی (۱۸۴۳ میلادی) در تهران به دنیا آمد. خانواده او اصالت یهودی داشتند و پدرش، آقا اسماعیل جدیدالاسلام، از یهودیان تازه‌مسلمان‌شده‌ای بود که به دربار قاجار نزدیک شده بود. او سال‌ها در خدمت سه پادشاه قاجار بود. این موقعیت خانوادگی و اجتماعی باعث شد آقا رضا از جوانی با فضای دربار آشنا شود و خیلی زود در مسیر آموزش‌های فنی قرار گیرد.در سال ۱۲۴۳ هجری شمسی، آقا رضا از سوی ناصرالدین شاه به مقام «عکاس‌باشی حضور همایونی» منصوب شد. در سال ۱۲۶۹ شمسی (۱۸۹۰ میلادی)، آقا رضا به شکلی ناگهانی و مشکوک در باغی در منطقه آجودانیه تهران درگذشت. برخی شایعات او را قربانی «قهوه قجری» می‌دانند؛ نوشیدنی مرگباری که شاه گاه برای حذف مزاحمان سیاسی به کار می‌برد.در لایه‌های پنهان زندگی آقا رضا عکاس‌باشی، حاشیه بحث برانگیزی وجود دارد: رابطه پنهانی و رازآلود او با یکی از دختران ناصرالدینشاه، به نام فخرالدوله بود.گزارش‌های غیررسمی (عمدتاً در خاطرات رجال قاجار و برخی یادداشت‌های سفارتخانه‌های خارجی) از علاقه پنهانی میان این دو سخن گفته‌اند. گفته می‌شود فخرالدوله، شیفته ذهن جستجوگر و نگاه هنرمندانه آقا رضا شده بود و آقا رضا نیز مجذوب جسارت، زیبایی و بی‌پروایی او در برابر هنجارهای درباری بود. در سال ۱۲۶۹ شمسی (۱۸۹۰ میلادی)، آقا رضا به شکلی ناگهانی و مشکوک در باغی در منطقه آجودانیه تهران درگذشت. برخی منابع حدس می‌زنند که همین شایعات، یکی از دلایل خشم ناصرالدین شاه و احتمال قتل عکاس‌باشی از طریق «قهوه قجری» بوده است.
کد خبر: ۳۹۸۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۳
تفکر در تاریخ و عبرت ها برای راه یابی تمدنی:
درک ما از ناصرالدین شاه و عصر قاجاریه، تا حد زیادی متاثر و محدود به متون تاریخی تدوین شده در دوره پهلوی هاست. به همین دلیل، شاید به بسیاری از زوایای پنهان این دوره که به تعبیر احمد سیف «قرن گمشده» است، وقوف کامل نیافته ایم. به عنوان مثال، در نگاه اغلب ما، ناصرالدین شاه، فردی ابله، فرومایه، مذبذب، زن باره و فاسدی است که کار اصلی اش وطن فروشی و نخبه کشی و ساخت و پاخت با روس و انگلیس، و اوج دنائتش قتل امیر کبیر مظلوم بود. اما از کنار این پرسش هم نمی توان گذشت که که اگر او چنین بود (که واقعا هم بود)، چگونه توانست ۵۰ سال بر ایران حکومت کند؟ آن هم در دوره ای که وزش و لرزش انقلاب صنعتی انگلیس و انقلاب سیاسی فرانسه، تمام دول و ملل دنیا را دستخوش تغییرات و دگرگونی های عمیق سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کرده بود!واقعیت این است که ناصرالدین شاه قاجار ، برخلاف تصویری که از او غالب شده است، انسان ناآگاه و بی خبری نبود و در قیاس با شاهان قاجار و اکثر شاهزادگان و والیان وقت، حتی یک سر و گردن هم در آشنایی با اوضاع جهان و ظرایف عرصه سیاست ایران، از آنها بالاتر بود. همه هنرهای زمانه از شعر، نقاشی، خطاطی و خطابه خوانی گرفته تا تیراندازی، سوارکاری، نویسندگی و دلربایی را در خود داشت، الا یک هنر؛ «هنر حکمرانی و حکمروایی»! او بیش از چگونه حکومت کردن، «چگونه در قدرت ماندن» را بلد بود و این هنر سیاه را به بهترین شکل و با بدترین روش به کار بست. با لطایف الحیلی خودش را در دل توده ها و چشم نخبگان فرو کرد و همه را فریب داد تا خودش بی رقیب بماند.
کد خبر: ۳۹۴۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۷
ریشه‌های شکل گیری کتابخانه ملی ایران، به عصر ناصرالدین شاه قاجار باز می‌گردد. تأسیس کتابخانه سلطنتی در دربار و مهم‌تر از آن تأسیس کتابخانه‌ای در مدرسه دارالفنون (۱۲۴۲شمسی) نخستین گام‌ها در مسیر ایجاد کتابخانه ملی بود.
کد خبر: ۳۵۶۸۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۶
موزه‌ی ملی تاریخ علوم پزشکی؛
تاریخچه چشم پزشکی در ایران از جمله حوزه‌های پزشکی است که جای دارد در خصوص آن فعالیت‌های عمیق تری صورت پذیرد. دکتر حمیدرضا نمازی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران در فضای این موزه دیدنی، پاسخ می‌دهند.
کد خبر: ۳۳۶۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۹
بزنگاه تاریخی ایران
مشروطه دنیای جدیدی را به روی ایران گشود و پایه‌گذار بسیاری از نهادهای سیاسی و مدنی در کشور شد. آشنایی با مظاهر مدرنیته و خواست تدوین قانون اساسی تازه به همراه ایجاد مراکز آموزشی، بهداشتی و اداری نوین برای خدمت به مردم از دل مشروطه‌خواهی برآمد.
کد خبر: ۲۹۲۱۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۴
روز جهانی مطبوعات؛
به پیشنهاد یونسکو و تصویب مجمع عمومی سازمان ملل در نوامبر ۱۹۹۱ میلادی روز سوم ماه مه هر سال به عنوان روز جهانی مطبوعات شناخته شده است. امروزه، مطبوعات در زمینه‌ی مسائل تحلیلی، سرعت در اطلاع رسانی، حرکت و پیش بینی برخی از وقایع و رویداد‌ها و ارائه آگاهی‌های لازم به جامعه، برای بالابردن حساسیت مردم نسبت به واقعیات اجتماعی، نقش بسزایی دارند.
کد خبر: ۲۷۳۸۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۴
پل قاجاری یا منقل کباب پزی؟
پل قاجاری که روی که یکی از سرشاخه‌های رودخانه هراز به دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده اینک به منقل کباب‌پزی تبدیل شده است.
کد خبر: ۲۴۴۴۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۸/۲۱
آیین نکوداشت روز تهران؛
محسن هاشمی رفسنجانی در آیین نکوداشت روز تهران گفت: در هفته تهران قرار داریم و باید بدانیم که برای تهران بسیاری زحمت کشیده‌اند. از زمان تشکیل بلدیه در این شهر حدود 50 شهردار داشته‌ایم. البته رکورد حضور در این سمت مربوط به آقای قالیباف است و امیدواریم آقای حناچی هم رکورد بزند. البته شهرداران بسیاری در این شهر زحمت کشیده‌اند.
کد خبر: ۲۳۷۷۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۷/۱۶
خاطرات ناصرالدين شاه ؛
در روزنامه خاطرات ناصرالدين شاه در سفر سوم فرنگستان که به کوشش دکتر محمداسماعيل رضوانی و فاطمه قاضیها نگاشته شده در صفحات ۳۲۹-۳۳۱ از شب و روز عید فطر سال ۱۳۰۷ (ه.ق) به روایت ناصرالدین شاه قاجار چنین روایت شده است: « نماز را اندرون خواندیم، تا توپ افطار هم در رفت و زنها افطار کردند. آن وقت آمدیم رفتیم سر در چراغان خوبی کرده بودند. هوا هم خیلی آرام بود، آتش بازی خیلی خوبی هم کردند، تا آخر آتش هوا بی باد و ملایم بود، همینکه شیپور تمام شدن آتش بازی کشیده شد...»
کد خبر: ۲۱۲۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۶
بازخواني زمينه‌هاي صدور فتواي تحريم تنباكو؛
اين روزها كه بحث فشارهاي خارجي بر كشور ايران به‌شدت ادامه دارد بازخواني لغو امتياز توتون و تنباكو كه به صورت انحصاري در اختيار يك شركت بريتانيايي بود، خالي از لطف نيست. در پي صدور فتواي تحريم تنباکو از سوي آيت‌الله ميرزاي شيرازي، امتياز توتون و تنباکو که به صورت انحصاري در اختيار شرکت بريتانيايي رژي بود، لغو شد.
کد خبر: ۲۰۷۰۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۲
معرفی شهر تکاب؛
تکاب شهر قصه‌ها و افسانه‌هاست از داستان‌های مربوط به سلیمان نبی گرفته تا قصه‌های مربوط به مناطق طبیعی گردشگری که این شهر را برای همگان دیدنی کرده است.
کد خبر: ۱۹۷۵۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۰۶
وزارت علوم پهلوی در دست خارجی‌ها؛
این روزها در حالی انقلاب اسلامی به 40 سالگی خود نزدیک می‌شود که در حوزه آموزش عالی پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای صورت گرفته است. نسبت دانشجو به جمعیت، هیات‌علمی به جمعیت، ثبت اختراعات و ابداعات جهانی و دیگر شاخصه‌های علمی و فناوری با شیب تندی افزایش یافته است، با این حال بیش از 80 سال از تاسیس دانشگاه در ایران می‌گذرد و تصور دقیقی از آموزش عالی در پیش از انقلاب اسلامی وجود ندارد. امروز سالروز فرار شاه از ایران است و این موضوع بیشتر در ابعاد سیاسی خود بحث شده، اما نگاهی به وضعیت آموزش‌عالی در دوره پهلوی نشان می‌دهد شاه در این حوزه نیز به‌رغم داشتن امکانات قابل‌توجه جهت رشد علمی کشور کارنامه‌ای قابل‌قبول نداشته است.
کد خبر: ۱۸۳۱۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۲۷
اولین مدرسه ایران؛
میرزا محمد تقی خان فراهانی مشهور به امیرکبیر،یکی از صدراعظم های ایران در زمان ناصر الدین شاه قاجار بود.مدت صدارت امیرکبیر۳سال و۳ماه بود.وی بنیانگذار اولین مدرسه جدید در ایران به نام دارالفنون بود که در آن اصول علمی جدید و دانشهای مهندسی، پزشکی و فنون به جوانان آموزش داده میشد و بسیاری از معلم های آن از اروپا ماننداتریش،اسپانیا،ایتالیاوفرانسه بکار گرفته شده بودند.امیرکبیردر روز ۲۰دی ۱۲۳۰ در حمام فین کاشان به قتل رسید و جسدش بعد از چند ماه به اصرار همسرش عزت الدوله از کاشان به کربلا منتقل شد.
کد خبر: ۱۸۱۵۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۲۰
دختر؛ تو سبزی تو پاک کن!
در دوران قاجار یعنی حدود سال های ۱۱۶۴ تا ۱۳۰۴، زنان در جایگاه پایین‌تری نسبت به مردان قرار داشتند. تحقیقی مربوط به سال ۱۸۵۲–۱۸۵۳ از تهران نشان می‌دهد که حداکثر فقط یک درصد زنان صاحب ملک بودند و خیلی کمتر از یک درصد مغازه داشتند. اطلاعات زیادی دردست نیست، اما یک منبع میزان باسوادی زنان را تا سال ۱۳۰۴، ۳٪ می‌آورد. غیر از تنگ نظری های برخی مذهبیون، باور دیگر این بود که زنان نمی‌توانند باسواد شوند و مغز آنان قدرت پذیرش دانش را ندارد. باسوادی زنان ننگ محسوب میشد و بسیاری از زنان باسواد، آن را پنهان می‌کردند. مثلاً بعضی از همسران ناصرالدین شاه توانایی خواندن و نوشتن داشتند ولی شاه از این امر اطلاع نداشت.
کد خبر: ۱۷۹۱۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۰۹
واحد پول قاجار و پهلوی؛
قران واحد پول ایران در دوران قاجاریه بود. تقسیم‌بندی قران با ریال برابری می‌کرد. هر تومان در زمان قاجار با 10 قران برابری می‌کرد. نام قران البته کوتاه شده «صاحبقران» است؛ لقبی که ناصرالدین شاه قاجار به خود داده بود.
کد خبر: ۱۴۹۵۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۲۷
صوفی :
نماینده مردم استان مرکزی در شورای عالی استان ها با تاکید بر اینکه مهم‌ترین دغدغه ما در استان مرکزی حل مشکل 70 روستای استان است ،گفت: متاسفانه این روستاها در سال های گذشته به اداره اوقاف واگذار شده‌اند.
کد خبر: ۱۴۲۶۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۳۰
خواجهٔ آفریقایی؛
در تاریخ قاجار نیز آفریقایی‌ها جزئی از خدمهٔ خانواده‌های اشراف ایران به شمار می‌آمدند. مردان سیاهپوست معمولاً خواجهٔ حرمسرای شاهان می‌شدند در حالیکه زنان سیاهپوست به خدمت زنان ایرانی در می‌آمدند.
کد خبر: ۱۳۸۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۳
عمارت در دست تعمیر است؛
تهرانی‌ها پس از سال‌ها دوباره صدای ساعت شمس‌العماره را در روزهای اول شهریورماه می‌شنوند؛ قرار است این ساعت تعمیر و کاخ گلستان هزینه نگهداری و تعمیرش را پرداخت کند.
کد خبر: ۱۳۳۲۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۱۹
سازمان گدایان در تاریخ ایران؛
کدام بسترهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، پدیده گدایی و طبقه گدایان را در این سرزمین پدید آورده است.
کد خبر: ۱۲۹۷۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۰۲
ترور ناصرالدین شاه؛
هفدهم ذی‌قعده ۱۳۱۳ بود، سرتاسر ممالک محروسه در تدارک برگزاری جشن پنجاهمین سال سلطنت سلطان صاحبقران ناصرالدینشاه قاجار بودند، تدارکات عظیمی با هزینه‌های گزاف چه در ایران و چه در نمایندگی‌های رسمی ایران در سایر ممالک جهان، فراهم شده بود تا به این مناسبت جشن‌هایی برپا شود.
کد خبر: ۱۲۶۳۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۱۷