شعارسال: پنجمین روز از دهه فجر، فرصتی بود تا از خط تولید پهپاد مهاجر ۶ و مهمات هوشمند قائم رونمایی شود و این بار هم دستاوردی مهم و تاثیرگذار در قدرت دفاعی نیروهای مسلح در معرض دید عمومی قرار بگیرد. تلفیق مهمات جدید برای پرنده های بدون سرنشین کشورمان در کنار آشنایی با یکی از موفق ترین تولیدات پهپادی کشور این نوید را می دهد که مشتری این پهپاد مسلح شده یعنی نیروی زمینی سپاه برنامه ریزی دقیق و هوشمندانه ای برای یگانهای شناسایی و عملیاتی خود در سالهای آینده کرده است.

تصاویر و نکات منتشره شده از این دو دستاورد جدید، حاوی پیام های بسیار مهمی در بخش توان دفاعی کشور بودند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

مهاجر ۶؛ جدیدترین عضو خانواده پهپاد معروف

به طور کلی واژه مهاجر و پهپاد با هم در فرهنگ و ذهنیت مردم ایران ترکیب شده است. از نسل اولیه پهپاد مهاجر که در سالهای دفاع مقدس بال در آسمان گشود و فیلمی معروف نیز به نام آن ساخته شد تا به امروز که به مهاجر ۶ و بسیاری دیگر از پهپادهای پیشرفته در ایران رسیدیم راه بسیار طولانی طی شده است و در این مدت کشور ما مبدل به یکی از بازیگران مهم در این بخش در جهان شده است.

پهپاد مهاجر ۶ البته پیش از این و در ۲۶ فروردین ماه سال ۹۶ رونمایی شده بود و امروز به تولید انبوه رسیده و تحویل نیروی زمینی سپاه شد. مهاجر-۶ اما یک دگردیسی در کلیات طراحی خانواده پهپادهای مهاجر به شمار می آید. در واقع به نظر می رسد متخصصان دفاعی ایران این بار نگاهی به یکی از بهترین پهپادهای راهکنشی (تاکتیکی) اروپایی به نام فالکو ساخت ایتالیا داشته اند. در واقع مهاجر-۶ را می توان پاسخ بومی و ارتقاء یافته ایران به فالکو که در پاکستان تولید شده و در نتیجه در اختیار ارتش سعودی هم قرار دارد، دانست.

پهپاد مهاجر ۶

مهاجر-۶ یک پهپاد بال-بالا است یعنی بال آن به قسمت بالایی بدنه نصب شده اما شکل دم دوگانه یا Twin-boom آن مشابه مهاجر-۴ است. شکل بدنه مشابهت هایی را با فالکو نشان می دهد هرچند که مهاجر-۶ بدنه کشیده تری دارد. همانند فالکو، مهاجر-۶ نیز امکان حمل سلاح در یک محل نصب زیر هر بال خود را دارد.

    یک سامانه الکترواپتیکی پایدار شده ۲ درجه آزادی در زیر بدنه مهاجر-۶ و پشت ارابه فرود جلو نصب شده که به نظر گونه ای از سامانه عقاب-۱۰ است. این سامانه قابلیت دیده بانی در روز و شب با ردگیری و تعقیب اهداف مورد نظر را دارد. یک دوربین جلونگر هم داخل دماغه مهاجر-۶ نصب شده است.

بر اساس تصاویر می توان با قطعیت گفت که مهاجر ۶ از همان سامانه اپتیکی مورد استفاده توسط شاهد ۱۲۹ بهره می برد و فیلمی که امروز از آزمایش این پهپاد به نمایش در آمد نکاتی را درباره این سامانه مشخص کرد. این سامانه اپتیکی در حالت وضعیت دوربین دید در روز توان آغاز جستجو برای پیدا کردن هدف از فاصله ۱۲ کیلومتری و قفل بر روی آن از فاصله ۱۰ کیلومتری را دارد.

پهپاد مهاجر ۶ - به سامانه اپتیکی زیر پهپاد دقت کنید

البته این دوربین دارای نشان‌گذار لیزری و سامانه دید فروسرخ نیز است که برای هدایت مهمات لیزری یا فروسرخ کاربرد دارد. پایلون نگه داری بمب در پهپاد مهاجر ۶ نیز نسبت به شاهد ۱۲۹ بزرگتر شده است.

ارابه‌های فرود این پهپاد طراحی ساده ای داشته و جمع شونده نیستند. به نظر می رسد قیمت تولید پائین جزء اهداف پروژه مهاجر-۶ بوده است. یک موتور ملخی ۳ پرّه در انتهای بدنه کار به پیش بردن مهاجر-۶ را بر عهده دارد. شکل ظاهری این پرّه ها متفاوت از گونه های قبلی است و احتمالاً صدای کمتر یا نیروی بیشتری تولید می کنند که جایگزین طرح های قبلی شده اند.

بال های مهاجر-۶ از نوع مستطیلی ساده با یک ایرفویل غیرمتقارن هستند که دم های دوگانه پهپاد همانند سایر گونه های خانواده مهاجر به آنها متصل شده اند. بدنه کامپوزیتی این پرنده سبب کاهش بازتاب راداری آن می شود و به نظر می رسد طول آن در حدود ۵.۵ و ارتفاع بخش بالایی بدنه در حدود ۱.۵ متر باشد. دهانه بال مهاجر-۶ را می توان در حدود ۷ تا ۸ متر ارزیابی نمود. بر این اساس و البته بر مبنای مقایسه با پهپاد مشابه خارجی می توان مداومت پروازی مهاجر-۶ را دستکم ۱۲ ساعت تخمین زد.

مهمات هوشمند قائم؛ سدید پیشرفته می شود

اما به مهمات رونمایی شده در این مراسم برسیم و بمب‌های هدایت شونده سری قائم که با توجه به ظاهر می توان گفت نمونه توسعه پیدا کرده از بمب های هوشمند سری سدید هستند که پیش از این از پهپادهای شاهد ۱۲۹ پرتاب شده و تجارب رزمی را در عراق، سوریه و مرزهای جنوب شرقی کشور بدست آورده بودند.

بمب سدید در نمایشگاه ماکس روسیه

مهمات سری قائم در مقایسه با سری شاهد دارای تغییراتی است. اولا باید گفت که در قائم برخلاف سدید شاهد استفاده از دو سری بالک های بسیار بزرگتر و زاویه دار به سمت عقب هستیم که می تواند توضیح دهنده رسیدن برد این بمب به ۸ کیلومتر باشد. دومین تفاوت هم بحث اضافه شدن حالت جستجوگر فروسرخ به این بمب در کنار بمب های مجهز به جستجو گر اپتیکی است که این بمب را قادر می کند در شب و روز و آب و هوای بد نیز با اهداف ثابت و متحرک درگیر شود.

البته سر جنگی کوچک و دقت بالا باعث می شود تا این مهمات را بتوان حتی در شرایط نزدیک بودن نیروهای خودی یا غیرنظامیان به هدف مورد نظر نیز استفاده کرده و نگران بروز تلفات جانبی نبود.

بمب قائم با هدایت فروسرخ - به افزایش اندازه باله ها در مقایسه با سدید دقت کنید

بمب قائم با هدایت اپتیکی

ذکر این نکته هم البته مهم است که در کشور ما این نوع مهمات (سدید) از بالگردهای سری شاهد سپاه نیز آزمایش شدند و گزینه استفاده از مهمات جدید سری قائم توسط بالگردها نیز کاملا در دسترسی قرار دارد.

بمب هایی مثل قائم و سدید از جمله مهمات مینیاتوری در جهان شناخته می شوند که در سالهای اخیر برخی از کشورهای خاص دنیا مثل آمریکا، فرانسه، انگلیس و ترکیه توسعه آنها را پیش گرفتند و کاربری اصلی آنها بر اساس پلتفرم پهپادها است. نکته جالب تر این که در حال حاضر در این بخش ایران و ترکیه تقریبا تنها دو کشور دارای مهمات مینیاتوری فعال و عملیاتی با تجربه رزمی هستند. برای مقایسه جالب است بدانیم برد موشک سطح به هوای هلفایر در مدل های اولیه نیز ۸ کیلومتر بوده است. و البته این برد ۸ کیلومتری پلتفرم پرتاب این مهمات را از گزند بسیاری از سامانه های دفاعی کوتاه برد مثل توپ ضد هوایی یا موشک های دوش پرتاب دور می کند.

بمب ترکیه ای MAM-L با برد ۸  کیلومتر در حال حاضر توسط پهپاد های ترکیه ای استفاده می شود. از دیگر طرح ها در این بخش می توان به طرح Fury که به صورت مشترک بین آمریکا و انگلیس اجرا می شود اشاره کرد. انگلیس قصد سفارش دادن این بمب هدایت شونده با برد ۴ کیلومتر را دارد.

    طرح آمریکایی Pyros از شرکت ریتهون نیز همچنان در حال گذران مراحل آزمایشی است. این بازار بخش بسیار جدیدی از صنعت تسلیحات و مهمات هدایت شونده را شامل می شود و می توان گفت در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران و سپس ترکیه به نوعی تنها دارندگان عملیاتی و با تجربه های این بخش در جهان محسوب می شود.

 بمب هدایت شونده MAM-L

در نهایت باید به این نکته مهم اشاره کرد که تجربیات به دست آمده در میادین نبرد در سوریه و عراق مشخصا در توسعه توان دفاعی ما و خصوصا توانمندی پهپادی و مهمات مورد نظر آن به کار آماده است و شاهد رشد این بخش از توانایی کشور به وضعیتی بالاتر از بسیاری از کشورهای صاحب سبک در این بخش هستیم، بویژه آنکه این توانمندی جدید، قابلیت های مهمی را برای مقابله با تهدیدات دریایی در اختیار نیروهای مسلح کشورمان قرار می دهد که منظومه قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران در عرصه دریایی را کاملتر و قوی تر از گذشته خواهد کرد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از پایگاه خبری تحلیلی مشرق نیوز ، تاریخ انتشار: 17 بهمن 1396 ، کدخبر: 828577،www.mashreghnews.ir